اکنون سالهاست که پژوهشگران پیرامون پیامدهای اختلالات خواب در مبتلایان به اوتیسم مشغول تحقیق هستند. ۵۰ تا ۸۰ درصد کودکان مبتلا به اوتیسم از بیخوابی رنج میبرند. امروزه رفتارشناسی خواب نهایتا به یکی از موضوعات مطالعاتی کلیدی مبدل شده است. تحقیق در خصوص تاثیرات نور آبی بر اختلالات خواب در کودکان، پیامدهای کار با گجتهای الکترونیکی برای نوجوانان و بزرگسالان و بررسی رابطه احتمالی میان ریتم خوابهای شبانهروزی و مسائل ژنتیکی با اوتیسم از جمله فعالیتهای پژوهشی در این حوزه طی سالیان گذشته بهشمار میروند. اکنون مطالعه جدیدی که از سوی انجمن بینالمللی تحقیقات اوتیسم بر روی بیش از ۲۷۰۰ کودک مبتلا به این بیماری انجام شده است؛ نشان میدهد که کاهش مدت زمان خواب کودک موجب تشدید علائم اوتیسم خواهد شد.
کیفیت و مدت زمان خواب مستقیما بر رفتار اجتماعی انسان تاثیر میگذارد
بر اساس چکیدهای از یک مقاله تحقیقاتی که در وبسایت Spectrum News منتشر شده است؛ خواب ناکافی بر مهارت کودک در زمینه دوستیابی بیشترین صدمه را وارد خواهد کرد. با هر ۴ دقیقه کاهش مدت زمان خواب از مهارت ارتباطی کودک ۱ امتیاز کسر خواهد شد؛ موضوعی که در ارتباطگیری دشوار کودک با همسالان خود تجلی پیدا میکند.
کافی نبودن مدت زمان خواب شبانه احتمالا موجب کسالت تمامی افراد در روز آتی خواهد شد. با اینحال محققان دریافتند که آندسته از کودکان مبتلا به اوتیسم که با اختلالات غیرمعمول خواب دستبهگریبان هستند؛ احتمالا با مشکلات اجتماعی شدیدتر، رفتارهای تکراری و ضریب هوشی پایینتر (نسبت به افرادی با خواب بیشتر) مواجه خواهند شد.
چگونه کودک مبتلا به اوتیسم را بخوابانیم؟
هنوز مشخص نیست که آیا اختلالات خواب موجب تشدید علائم اوتیسم شده یا خود بخشی از علائم این بیماری بهشمار میرود و یا میان این ۲ پدیده نوعی رابطه علت و معلولی متقابل برقرار است. مشکلات رفتاری، مصرف برخی داروها و کار کردن با لوازم الکترونیکی احتمالا روند طبیعی خواب را مختل خواهند کرد. با اینحال پژوهش فوق نشان میدهد که تلاش برای افزایش مدت زمان خواب کودکان احتمالا در ارتقاء مهارتهای اجتماعی آنها بسیار موثر خواهد بود. دکتر Carrie Fitzsimons؛ متخصص اطفال برای کمک به رفع مشکلات کودکان دچار اختلالات خواب به چند نکته ساده اشاره میکند:
- ورزش کردن احتمالا بهترین روش برای بهبود خواب شبانه کودک محسوب میشود. ورزش منظم فواید جسمانی و روانی بسیار زیادی را بههمراه دارد. با اینحال تمرینات ورزشی تمامی بخشهای بدن را درگیر نموده و به شیوهای مناسب، کودک را خسته خواهند کرد.
- هر روزه برای مدت حداقل ۲۰ دقیقه (ترجیحا در اوقات نزدیک به زمان بیدار شدن از خواب) از منزل خارج شوید. عدم تطبیقپذیری بدن برخی افراد با ریتمهای معمول روزانه کماکان دارای ابعاد ناشناخته فراوانی است. با اینحال دکتر Fitzpatrick توصیه میکند که در اوایل وقت هر روز با ارائه یک سیگنال واضح به بدن خود، آنرا از شروع یک روز جدید مطلع نمایید.
- در اوقات نزدیک به خواب شبانه از خوردن بیش از اندازه خودداری کنید. برای برخی افراد، خوابیدن با شکم پر اقدامی کاملا طبیعی است؛ اما در برخی دیگر، هضم غذا موجب آزادسازی انرژی و بیدار ماندن آنها میشود. این وضعیت هنگام مصرف خوراکیهای قندی نظیر دسرها یا غذاهای حساسیتزا تشدید خواهد شد.
- حداقل ۱ ساعت پیش از زمان خواب، استفاده از ابزارهای تکنولوژیک را کنار بگذارید. حتی وجود نور یک لامپ کوچک در اتاق نیز میتواند فرآیند خواب برخی افراد را مختل نماید. بنابراین در صورت نیاز به چراغ خواب نیز ترجیحا از یک لامپ کوچک با طیف نور محدود استفاده کنید.
- یک عادت خوابی را تعریف نموده و از آن تبعیت کنید. تنظیم برنامه خواب برای کودک موجب میشود تا حتی در صورت عدم پاسخگویی طبیعی بدن به اوقات خواب، سیگنالهای روانی مورد انتظار به بدن منتقل شود.
- مناسبترین اقدامات برای کودک خود را شناسایی نموده و سپس تا حد امکان سعی کنید آنها را بهصورت دقیق اجرا کنید. برخی کودکان هنگام خواب بایستی عریان شوند و برخی دیگر به انواع خاصی از لباسها نیاز دارند. برخی از آنها مایل به استفاده از پتوهای سنگین و بعضی دیگر به ملحفههای سبک علاقه دارند. گزینههای مختلفی را برای کودک خود امتحان کرده و پس از یافتن بهترین اقدامات موثر تا حد امکان آنها را بهصورت مداوم اجرا نمایید. این فرآیند را تا زمان ایجاد عادات خوابی پایدار برای کودک خود ادامه دهید.