پیش‌تر تصور می‌شد که اختلال کم‌توجهی و بیش فعالی (ADHD) صرفا بر وضعیت زندگی جنس مذکر تاثیر می‌گذارد؛ اما اکنون با توجه به علائم متفاوت اختلال ADHD در جنسیت‌های مختلف به‌نظر می‌رسد که تعداد دختران مبتلا به مشکلات کم‌توجهی و بیش فعالی رو به افزایش است. احتمال ابتلای دختران به اختلال ADHD نامحسوس به‌مراتب بیشتر است. رویاپردازی و کم‌رویی از جمله علائم رایج این بیماری در دختران هستند؛ در حالی‌که علائمی نظیر فعالیت بیش از اندازه غالبا در پسرها به چشم می‌خورند.
زندگی با اختلال ADHD درمان نشده می‌تواند پیامدهای نامطلوب متعددی از قبیل بی‌قراری فرد در کلاس درس، کاهش اعتماد به نفس و احساس سرزنش در وی را به‌دنبال داشته باشد. عدم تشخیص ADHD حتی می‌تواند بر سلامت روانی فرد در سنین بزرگسالی نیز تاثیر بگذارد. آگاهی از علائم مختلف ADHD در دختران به والدین آن‌ها کمک می‌کند تا از زمان تقریبی لزوم مراجعه به پزشک مطلع شوند.
- علائم مشترک
همان‌طور که تشخیص یک کودک نافرمان با فعالیت جسمانی بالا کاری بسیار آسان است؛ شناسایی کودکان دچار اختلال ADHD در مقایسه با افراد حواس‌پرت یا پریشان آسان‌تر است. علائم اساسی اختلال ADHD در دختران عبارتند از:
- آسیب‌های ناشی از عدم توجه
توجه به امور محول شده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش رو برای دختران مبتلا به ADHD محسوب می‌شود. رویدادهای خارجی نظیر پرواز یک پرنده در خارج از کلاس یا اعلام زمان برگزاری امتحان می‌تواند موجب حواس‌پرتی و آشفتگی آن‌ها شود. یک دختر مبتلا به ADHD برای رفع این مشکل احتمالا بر مقوله‌های مورد علاقه خود بیش از اندازه تمرکز می‌کند. تلاش و تمرکز وی بعضا به حدی است که ظن والدین و معلمان در خصوص احتمال ابتلا به نوعی بیماری عصبی را از بین خواهد برد. این تمرکز بیش از اندازه بعضا نوعی راهکار تقابلی برای فارغ شدن از مسائل کسل‌کننده به‌شمار می‌آید. در سایر موارد، وی احتمالا در کنترل رفتار خود احساس ناتوانی خواهد کرد.
- تحرک پیوسته
یک دختر بیش فعال به فعالیت‌های بدنی شدید علاقه دارد و ظاهرا از انجام کارهای متعارف برای سایر همسالان خود چندان لذت نمی‌برد. تحرکات شدید این فرد می‌توانند به‌صورت بی‌قراری نمایان شوند و کمتر جلب توجه کنند. به‌عنوان مثال وی هنگام نشستن بر روی صندلی آرام و قرار ندارد. یک دختر بی‌قرار احتمالا بیش از اندازه صحبت کرده یا کلام دیگران را قطع می‌کند. بعلاوه در حین مکالمات بارها موضوع گفتگو را تغییر می‌دهد. وی احتمالا بدون تفکر قبلی از کلمات استفاده کرده و موجبات ناراحتی دیگران را فراهم می‌کند.
علائم ADHD در کودکان می‌تواند بسیار متفاوت باشند. علائم ADHD در دختران غالبا با ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها اشتباه گرفته می‌شوند؛ به همین دلیل بسیاری از دختران مبتلا به اختلالات کم‌توجهی و بیش فعالی مورد غفلت والدین خود قرار می‌گیرند.
کلیه دختران مبتلا به ADHD الزاما دارای تمامی علائم و اختلالات ناشی از این بیماری نیستند. در مقابل، وجود ۱ یا ۲ مورد از علائم به معنای ابتلای فرد به اختلال کم‌توجهی و بیش فعالی نیست. با این‌حال چنان‌چه دختر شما به‌طور پیوسته دارای چندین مورد از علائم زیر است؛ در این‌صورت بحث و گفتگو با یک متخصص خبره یقینا سودمند خواهد بود.
- دشوار بودن حفظ تمرکز و حواس‌پرتی آسان
- جابه‌جایی تمرکز از یک فعالیت به فعالیت دیگر
- پوشش و ظاهر بدنی بی‌نظم و کثیف
- فراموش‌کاری
- بروز مشکلات حین انجام وظایف محول شده
- رویاپردازی و سیر در دنیای خود
- زمان‌بر بودن پردازش اطلاعات و راهنمایی‌ها؛ گویی کودک به صحبت‌های شما گوش نمی‌کند.
- انجام اشتباهات از روی بی‌دقتی
- مدیریت ضعیف زمان (تعلل بیش از اندازه)
- پر حرفی (همیشه حرف‌های زیادی برای گفتن دارد؛ اما شنونده خوبی نیست)
- بیش فعالی کلامی و حرکتی همراه با واکنش‌های هیجانی اغراق‌آمیز و پریدن میان صحبت دیگران
- زودرنجی، احساساتی بودن و حساسیت فراوان به سروصدا و دوستان
- عدم انگیزه و تلاش برای رسیدن به اهداف
- ظاهر خجالتی
- ظاهر طلبکارانه به خود گرفتن
- به‌آسانی گریه می‌کند
- غالبا درها را به روی خود می‌بندد.
- راهنمایی مهم
در صورت تشخیص ADHD می‌توان به مدیریت و درمان این بیماری پرداخت. این‌کار از طریق تکنیک‌های مدیریت رفتار، استراتژی‌های سازمانی، مصرف دارو، مشاوره و پشتیبانی امکان‌پذیر است. آگاهی از ابتلای یک دختر به اختلال ADHD به سادگی می‌تواند وی را از بار گناه و شرمساری رها نماید. بعلاوه وی از شر برچسب زدن‌های آزاردهنده نظیر “فضایی”، “خرفت” و “کودن” راحت خواهد شد. هیچ‌یک از القاب فوق برازنده چنین دختری نیست و وی تنها دچار اختلال ADHD است. به‌کار بستن راهکارهای درمانی، زندگی را برای چنین فردی تسهیل نموده و آینده بسیار روشن‌تری را برای وی رقم خواهد زد.