بسیاری از انسان‌ها با قرار گرفتن در موقعیت‌های پر استرس احساس خستگی و ناتوانی می‌کنند. به باور کارشناسان، استرس تبعات جسمانی و روانی متعددی را به‌همراه خواهد داشت. با این‌حال علی‌رغم تصور برخی افراد، استرس موجب بروز آکنه نخواهد شد. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که تغییرات هورمونی ناشی از استرس می‌تواند احتمال بروز آکنه در افراد مستعد را افزایش دهد. نهایتا رهایی از شر جوش‌ها احتمالا نیازمند استفاده از برخی روش‌های پاکسازی پوست خواهد بود. بنابراین کاهش استرس در کنترل جوش‌های بدن و پیشگیری از بروز مشکلات حادتر موثر است.
هورمون‌های استرس و نقش آن‌ها در سلامت پوست
برخی عوامل در کنار یکدیگر موجب مسدود شدن منافذ پوستی و بروز آکنه می‌شود. بعضی جوش‌ها تحت‌تاثیر هورمون‌ها و آندروژن‌ها ایجاد می‌شوند. این هورمون‌ها توسط سیستم غدد درون‌ریز و در پاسخ به استرس ترشح شده و میزان سبوم که نوعی چربی پوستی است را افزایش می‌دهند. این ماده به‌طور طبیعی توسط غدد نزدیک فولیکول‌های مو و درون واحدی موسوم به پیلوسیباکوس تولید می‌شود. این بخش در واقع جزئی از سیستم ایمنی پوست به‌شمار می‌رود. باکتری مولد آکنه در پوست انسان زندگی کرده و از سبوم تغذیه می‌کند. این باکتری، مجاری پیلوسیباکوس را تحت فشار قرار داده و پاسخ سیستم ایمنی را تشدید می‌کند.
گلبول‌های سفید جذب شده به این باکتری، نوعی آنزیم ترشح می‌کنند که احتمالا به جداره فولیکول مو آسیب رسانده و محتوای آن‌را در ساقه مو آزاد می‌کند. این پدیده موجب بروز نوعی واکنش التهابی خواهد شد. هر یک از عوامل مذکور به‌طور مجزا و در کنار یکدیگر ریسک بروز آکنه را افزایش می‌دهند.
جالب این‌که بر اساس برخی تحقیقات، استرس موجب تغییر تعداد باکتریهای میکروبیوم روده می‌شود. این باکتری در تنظیم ایمنی سیستماتیک بدن نقشی کلیدی ایفا نموده و احتمالا در بروز آکنه نیز تاثیرگذار است.
علائم نشان‌دهنده نقش استرس در بروز آکنه
مراجعه به پزشک متخصص پوست بهترین روش برای تعیین یک برنامه درمانی مدیریت آکنه است. چنان‌چه به‌طور مداوم احساس استرس می‌کنید و دچار آکنه پوستی هستید؛ در این‌صورت مشکل شما احتمالا از اضطراب بیش از اندازه ناشی شده است؛ خصوصا اگر با مدیریت سایر عوامل ایجاد آکنه موفق به مهار آن نشده باشید.
اگرچه تعیین نقش استرس در بروز آکنه به‌صورت قطعی امکان‌پذیر نیست؛ اما جهت پی بردن به موضوع بایستی سعی کنید از احساس استرس برای مدت چند هفته دوری نمایید. سپس وضعیت جوش‌های خود را نسبت به گذشته بررسی نموده و به وجود رابطه احتمالی میان استرس و بروز آکنه پی ببرید.
- چنان‌چه با قرارگیری در شرایط پر استرس بر شدت آکنه‌های پوستی شما افزوده می‌شود؛ در این‌صورت وجود رابطه میان این ۲ پدیده امری محتمل خواهد بود.
- چنان‌چه قرارگیری در وضعیت پرتنش بر شدت آکنه‌های پوستی هیچ تاثیری ندارد؛ در این‌صورت جوش‌ها به احتمال فراوان از عوامل محیطی ناشی می‌شوند. بررسی کنید که آیا جوش‌ها همواره در منطقه خاصی از بدن مثلا محل قرارگیری گوشی تلفن‌همراه روی بخش جانبی صورت ظاهر می‌شوند یا خیر. همچنین به‌خاطر داشته باشید که بعضا عادات استرس‌آور و نه احساس اضطراب محض موجب تشدید وخامت آکنه‌ها خواهند شد. برای مثال نوشیدن مقادیر فراوان قهوه یا دریافت سایر محرک‌ها می‌تواند میزان ترشح کورتیزول در خون را افزایش داده و بر تعداد باکتریهای میکروبیوم بدن تاثیر بگذارد. همچنین نادیده گرفتن اصول بهداشت شخصی، تغییرات شتاب‌زده در رژیم غذایی و عدم پاکسازی و مراقب منظم از پوست همگی می‌توانند موجب بروز آکنه‌های پوستی در بزرگسالان شوند. این رفتارها هنگام مواجهه فرد با شرایط استرس‌آور به آسانی از وی سر خواهند زد.
کاهش عوامل مرتبط با استرس
فرآیند درمان آکنه صرف‌نظر از نوع و دلیل پیدایش آن با الگوی اختصاصی مراقب روزانه از پوست آغاز می‌شود. در صورت تشخیص نقش استرس در بروز آکنه، کاهش سطح اضطراب احتمالا یکی از اقدامات اساسی موردنیاز در کنار پاکسازی و مراقبت از پوست خواهد بود.
در تشخیص زمان‌های احتمالی مواجهه با استرس کوشا باشید؛ بدین‌ترتیب قادر به یافتن روش‌های پیشگیرانه خواهید بود. این اقدام کاملا شخصی بوده و موفقیت در آن مستلزم صرف زمان و افزایش سطح آگاهی است؛ لذا بایستی جستجو کرده و بهترین راهکارهای اختصاصی برای خود را کشف نمایید.
علاوه بر این برای کمک به مقابله با هرگونه اختلالات روده‌ای ناشی از استرس به وعده‌های غذایی سالم روی آورده و از خوراکی‌های مفید برای باکتریهای روده استفاده کنید.
چنان‌چه روش‌های فوق کماکان فاقد کارآیی هستند؛ در این‌صورت با یک متخصص پوست مشورت کنید. پزشک احتمالا راهکارهای دارویی یا غیر دارویی دیگری را برای درمان آکنه پیشنهاد خواهد داد.