افسردگی لبخندی اگر چه یک مشکل بالینی به‌شمار نمی‌رود؛ اما در واقع برای بسیاری از افراد مشکل‌ساز است. این پدیده زمانی روی می‌دهد که فرد مبتلا به افسردگی برای پنهان نمودن علائم آن تلاش می‌کند. در واقع مشکلات فرد پشت لبخندهای وی پنهان می‌شوند تا دیگران باور کنند که این فرد احساس خوشبختی می‌کند. بنابراین احساس افسردگی در این افراد غالبا غیر قابل تشخیص است؛ زیرا به باور عمومی، افراد افسرده همواره ناراحت به‌نظر می‌رسند. اگرچه غم و اندوه اصلی‌ترین مشخصه افسردگی به‌شمار میرود؛ اما همه افراد افسرده دارای ظاهری مغموم نیستند. چنان‌چه در مواقع عدم خوشحالی برای لبخند زدن تصنعی تلاش می‌کنید و یا این‌که باور دارید یکی از دوستان عزیز شما با لبخند خود واقعیتی را پنهان می‌کند؛ در این‌صورت درک ماهیت لبخند افسردگی به شما در جهت انجام اقدامات مثبت کمک خواهد کرد.
علائم
سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به افسردگی هستند. اما برخی از این اشخاص برای پنهان نمودن علائم بیماری خود به سختی تلاش می‌کنند. افراد مبتلا به افسردگی لبخندی احتمالا بسیاری از علائم سنتی افسردگی را تجربه می‌کنند. برخی از این علائم مشهودتر و برخی دیگر احتمالا مخفی هستند. برخی علائم احتمالی افسردگی لبخندی به شرح زیر است:
- تغییر اشتها
هنگام بروز افسردگی، برخی افراد دچار پرخوری شده و برخی دیگر اشتهای خود را از دست می‌دهند. لذا در این‌حالت تغییر وزن امری معمول است.
- تغییر در الگوی خواب
برخی افراد هنگام افسردگی از تختخواب خود خارج نمی‌شوند و تمایل به خواب بیش از اندازه دارند. در مقابل بعضی اشخاص دچار بی‌خوابی می‌شوند. احساس افسردگی می‌تواند موجب تغییرات چشمگیر عادات خوابی انسان نظیر بیدار ماندن در شب‌ها و خوابیدن طی روز شود.
- احساس گناه، پوچی و ناامیدی از جمله علائم شایع افسردگی محسوب می‌شوند.
- بی‌میلی نسبت به انجام فعالیت‌ها
افراد مبتلا به افسردگی لبخندی احتمالا نسبت به انجام کارهای موردعلاقه خود تمایل نشان نمی‌دهند. علیرغم علائم فوق، این افراد به احتمال فراوان توانمند به‌نظر می‌رسند. بعلاوه آنها معمولا یک شغل ثابت را انتخاب کرده و ظاهرا به زندگی اجتماعی و خانوادگی فعال ادامه می‌دهند. این افراد به ظاهر شاد و خوش‌بین هستند.
چرا مردم افسردگی خود را پنهان می‌کنند؟
افراد بنا بر دلایل شخصی یا حرفه‌ای متعدد اقدام به پنهان نمودن علائم افسردگی می‌کنند. در ادامه به ذکر مثال‌هایی از این‌دست می‌پردازیم:
- برخی افراد مایل به آزار دادن احدی نیستند. افسردگی و احساس گناه در کنار یکدیگر موجب می‌شوند تا فرد برای آزار ندادن سایرین از آنها طلب کمک نکند.
- آنها معتقدند که افسردگی نوعی نقص شخصیتی یا نقطه ضعف است که موجب شرمندگی انسان می‌شود. احساس شرم در این افراد از آن‌جا ناشی می‌شود که تصور می‌کنند بایستی مشکل خود را شخصا درمان نمایند.
- آنها در حال انکار شرایط حاکم هستند و با لبخند زدن سعی در پنهان نمودن علائم افسردگی می‌کنند. این افراد بر این باورند که تا زمان استمرار خنده‌ها، افسردگی به سراغ آنها نخواهد آمد.
- این افراد از واکنش سریع واهمه دارند. برخی انسان‌ها احتمالا در خصوص پیامدهای شخصی و حرفه‌ای افسردگی نگران هستند. مثلا یک وکیل نگران است که موکلش در مورد توانایی‌های وی دچار تردید شود.
- آنها مایل نیستند ضعیف به‌نظر برسند. برخی افراد نگران هستند که افشاء افسردگی آنها زمینه را برای سوء استفاده سایرین فراهم نماید.
- رسانه‌های اجتماعی بعضا تصاویری غیر واقعی از خوشبختی را به معرض نمایش می‌گذارند. افراد فعال در این رسانه‌ها غالبا تصاویر اشخاص شاد را مشاهده می‌کنند؛ لذا تصور می‌کنند که مشکلات روانی صرفا به آنها مربوط می‌شوند.
- آنها کمال‌گرا هستند و به کلیه امور به‌صورت ایده‌آل نگاه می‌کنند. این پدیده به‌معنای پنهان نمودن دردها و مشکلات احتمالی توسط آنها است.
خطرات
کلیه افراد مبتلا به افسردگی در معرض خطر خودکشی قرار دارند؛ با این‌حال افراد مبتلا به افسردگی لبخندی با مخاطرات ویژه‌ای مواجه هستند. افسردگی غالبا باعث تداعی افکار مرگ و خودکشی می‌شود؛ با این‌حال برخی افراد دچار افسردگی بالینی بعضا فاقد انرژی لازم برای برنامه‌ریزی و پیگیری طرح خودکشی هستند. افراد مبتلا به افسردگی لبخندی احتمالا از انرژی لازم برای انجام این‌کار برخوردار هستند. این افراد غالبا تحت درمان قرار نمی‌گیرند و افسردگی آنها معمولا با گذر زمان تشدید می‌شود.
درمان
افراد مبتلا به افسردگی لبخندی احتمالا با علائم غیر معمول افسردگی شناسایی می‌شوند. این گونه از افسردگی همانند سایر اشکال آن قابل درمان است. روش‌های درمانی احتمالا شامل تجویز دارو، گفتار درمانی و تغییر سبک زندگی (نظیر رژیم غذایی و ورزش) است. چنان‌چه احساس افسردگی می‌کنید؛ در این‌صورت به یک پزشک مراجعه کرده و علائم خود را با وی در میان بگذارید. پزشک با بررسی وضعیت سلامت جسمانی شما، درمان‌های لازم را تجویز نموده و یا شما را به یک روان‌پزشک ارجاع خواهد داد.
چگونه به سایرین کمک کنیم؟
چنان‌چه تصور می‌کنید یکی از اطرافیان شما دچار افسردگی لبخندی است؛ در این‌صورت نگرانی خود را با وی در میان بگذارید و در خصوص نحوه کمک‌رسانی توضیحاتی ارائه دهید. همچنین حمایت احساسی و عملی خود را به او نشان دهید؛ مثلا برای برگزاری یک قرار ملاقات با پزشک هماهنگی نموده و وی را از خدمات اجتماعی بهداشت روان مطلع کنید.
چنان‌چه دوست شما از کمک گرفتن خودداری می‌کند؛ در این‌صورت شخصا با یک پزشک متخصص مشورت کنید. این اقدام در صورت افسردگی همسر یا فرزند شما بسیار موثر خواهد بود. گفتگو با پزشک به مهار احساس استرس در شما کمک کرده و آگاهی شما نسبت به استراتژی‌های حمایت از اشخاص افسرده را افزایش خواهد داد.