یک تحقیق منتشر شده در سپتامبر سال ۲۰۱۱ نشان میدهد که کودکان مبتلا به ADHD صرفنظر از جنسیت خود ۵ برابر بیشتر از کودکان عادی با مشکلات نوشتن دستبهگریبان هستند. در میان دختران و پسران مبتلا به ADHD که دچار ناتوانی خواندن هستند؛ ریسک بروز اختلالات نوشتاری زبان در جنس مونث بهمراتب بالاتر است. این وضعیت، دختران را با چالشهای بیشتری در کلاس درس مواجه خواهد کرد.
فرآیند نوشتن مستلزم وجود چندین مهارت در کنار یکدیگر است
نگارش یک فرآیند کاملا پیچیده و چند مرحلهای است. این پروسه مستلزم ادغام چندین مهارت مختلف شامل برنامهریزی، تجزیه و تحلیل و سازماندهی افکار، اولویتبندی و رعایت توالی اطلاعات، بهخاطر سپردن و پیادهسازی صحیح قوانین املایی، نگارشی و دستور زبان و همچنین هماهنگی حرکتی مناسب است.
با افزایش سن دانشآموز و ورود وی به دوران دبیرستان و دانشگاه، انتظارات نگارشی از وی حتی افزایش پیدا میکند. مقالات و گزارشاتی که دانشآموزان را به انتقال دانستههای خود بر روی کاغذ ملزم میکنند؛ نقش برجستهتری در برنامه درسی پیدا خواهند کرد. جای تعجب نیست که نگارش میتواند موجب ایجاد اضطراب در دانشآموزان مبتلا به اختلال ADHD شود. شروع فرآیند نگارش با جملات آسان و تلاش برای خارج کردن افکار و ایدهها از ذهن آنها در واقع رفتاری سازمانیافته جهت بهبود توانایی نگارشی محسوب میشود.
برخی دانشآموزان مبتلا به اختلال کمتوجهی-بیش فعالی در اتمام کارها بسیار کندتر از سایر همکلاسیهای خود عمل میکنند. این افراد با اتمام تکالیف خود معمولا متوجه میشوند که مطالب نوشته شده توسط آنها از حجم کمتری نسبت به سایرین برخوردار هستند. گزارشات نوشته شده توسط این دانشآموزان معمولا کوتاهتر بوده و در جریان بحثها، پرسشهای کمتری مطرح میکنند. همچنین پاسخهای آنها به سوالات نیز غالبا کوتاهتر از سایر همنوعان طبیعی آنها است.
چالشهای ADHD که احتمالا موجب بروز مشکلات نگارشی خواهند شد
چرا نگارش متون باکیفیت، هدفمند و ویرایش شده برای دانشآموزان مبتلا به اختلال ADHD تا این اندازه دشوار است؟ در ادامه به ۹ دلیل اصلی این پدیده اشاره شده است:
- بهخاطر سپردن اظهارات یک فرد مستلزم حفظ ایدهها برای مدت زمانی طولانی در ذهن است.
- این افراد معمولا بر روی سیری از افکار تمرکز میکنند. این جریان فکری موجب انحراف تمرکز حین نگارش میشود.
- افراد عادی پیش از آغاز نگارش، تصویری کلی از محتوای موردنظر خود را در ذهن مجسم میکنند و سپس به تغییر ایدهها، جزئیات و واژگان میپردازند.
- صرف زمان بیش از اندازه برای اتمام امور موجب ناامیدی انسان شده و بدینترتیب غالبا برای بررسی جزئیات، ویرایش تکالیف و اعمال اصلاحات، زمان یا انرژی باقی نخواهد ماند.
- دانشآموزان مبتلا به اختلال ADHD عموما در مقوله تمرکز و توجه به جزئیات دچار مشکل هستند. لذا این افراد احتمالا در زمینه املا، دستور زبان یا نگارش دچار اشتباه میشوند.
- یک کودک در صورت بیقرار بودن احتمالا در انجام تکالیف مدرسه نیز عجله میکند. در نتیجه غالبا اشتباهات ناشی از بیدقتی بهوفور در نوشتههای وی مشاهده میشوند.
- فرآیند تصحیح و ویرایش متن میتواند بسیار کسالتبار باشد. لذا در صورت تلاش دانشآموز برای بازبینی نوشته، وی احتمالا به سرعت تمرکز و علاقه خود را از دست خواهد داد.
- چالشهای مرتبط با هماهنگی حرکتی احتمالا به پیچیدگی بیشتر مهارت نوشتن دامن میزنند. بسیاری از دانشآموزان مبتلا به اختلال ADHD در مقوله هماهنگی حرکتی دچار مشکل هستند. این وضعیت موجب کاهش سرعت عملکرد دانشآموز و دشواری بیش از اندازه فرآیند خواندن میشود.
- توجه و انرژی ذهنی موردنیاز برای نگارش به تنهایی میتوانند افراد مبتلا به ADHD را دچار مشکل نمایند.
دانشآموزان مبتلا به ADHD برای بهبود مهارت نوشتاری و حل برخی مشکلات رایج یادگیری میتوانند از برخی تکنیکهای اصلاحی استفاده کنند.