اخیرا سازمان بهداشت جهانی (WHO) فهرست اقدامات ضروری برای مقابله با مهم‌ترین مشکلات بهداشتی جهان طی ۱۰ سال آینده را منتشر نموده است. این نهاد بین‌المللی معتقد است که دولت‌ها در تامین بودجه موردنیاز بخش سلامت و سیستم‌های مراقبت بهداشتی ناتوان هستند. در نتیجه چنین وضعیتی، بسیاری از مردم جهان در معرض خطر مرگ، فقر و رکود اقتصاد ملی قرار می‌گیرند.
این مشکلات غالبا پیچیده بوده و مواجهه با آن‌ها کار چندان آسانی نخواهد بود. با این‌حال بایستی به مشکلات موجود رسیدگی کرد و دولت‌ها با اتخاذ تصمیمات قاطع و سرمایهگذاری روی سلامت افراد جامعه می‌توانند بر مشکلات پیش رو غلبه نمایند.
سرمایهگذاری در حوزه‌های ضروری
به گفته مدیرعامل سازمان بهداشت جهانی، تخصیص بودجه به مقوله بهداشت و درمان در واقع نوعی سرمایهگذاری برای آینده است. این در حالیست که به‌عنوان مثال هر ساله بسیاری از رهبران کشورهای مختلف مبالغ هنگفتی را برای محافظت از ملت خود در برابر تروریسم اختصاص می‌دهند. شیوع یک بیماری ویروسی می‌تواند جان افراد بسیاری را به خطر انداخته و پیوندهای اجتماعی متعددی را نابود نماید. چنین وضعیتی نهایتا می‌تواند دولت‌ها را با زیان‌های چند صد میلیون دلاری مواجه کند. به همین دلیل و با توجه به این‌که یک بیماری فراگیر به تنهایی قادر به نابود کردن اقتصاد یک کشور و استقلال آن است؛ لذا امنیت بهداشت مقوله‌ای حساس و کلیدی است که مدیریت آن نبایستی صرفا به وزارت بهداشت یک کشور محول شود. مقابله با چالش‌های بهداشتی پیش روی دنیا در دهه سوم هزاره جدید مستلزم همکاری و هماهنگی منابع مختلف دولتی در هر کشور است؛ چرا که تبعات عدم موفقیت در این زمینه متوجه کلیه افراد جامعه خواهد بود.
هزینه‌های بی‌تفاوتی و عدم تخصیص بودجه در مقطع کنونی
مجمع عمومی سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرده که دستیابی به اهداف ترسیم شده توسط برنامه توسعه پایدار ۲۰۳۰ مستلزم قاطعیت دولت‌ها و اقدامات عملی از جانب آن‌ها خواهد بود؛ حتی اگر تا آن زمان فرصت زیادی پیش رو باشد. سازمان ملل دهه پیش رو را به عنوان “دهه عمل” نامگذاری نموده است و در همین راستا کلیه کشورهای جهان بایستی برای رفع کاستی‌ها و نواقص موجود در زیرساخت‌ها و سیستم‌های بهداشتی خود بودجه‌ای اختصاص دهند. چنین اقدامی به تامین بودجه موردنیاز کشورهای فقیرتر که در جذب منابع مالی لازم توانایی کمتری دارند؛ کمک می‌کند. عدم سرمایهگذاری در این حوزه یقینا هزینه‌های مالی و جانی بسیار سنگینی را به‌دنبال خواهد داشت.
اهداف ترسیم شده توسط سازمان ملل، منافع تمامی کشورهای جهان را تامین خواهند کرد؛ لذا برای تحقق این اهداف لازم است کلیه دولت‌ها با سازمان ملل و آژانس‌های بین‌المللی همکاری نزدیک داشته باشند.
طیف گسترده اولویت‌هاب فوری
بسیاری از مشکلات موجود حتی به لحاظ فوریت قابل اولویت‌بندی نیستند؛ چرا که همگی آن‌ها فوری بوده و بسیاری از مشکلات نیز به‌صورت مجزا قابل حل‌وفصل نیستند. چالش‌های ۱۳گانه شناسایی شده توسط سازمان بهداشت جهانی بسیار متنوع هستند و نه‌تنها تغییرات آب‌وهوایی و آلودگی هوا؛ بلکه نابرابری‌های اجتماعی و مالی در زمینه مراقبت‌های بهداشتی را نیز تحت پوشش قرار می‌دهند.
آلودگی هوا مشکلی جهانی است و هر ساله ۷ میلیون نفر به دلیل آلودگی هوا، قحطی و خشکسالی جان خود را از دست می‌دهند. همچنین تغییرات اقلیمی موجب افزایش سوء تغذیه شده و ریسک ابتلا به بیماری‌های ویروسی نظیر مالاریا را افزایش می‌دهد.
آلاینده‌ها علاوه بر افزایش دمای زمین به‌عنوان عامل ۲۵ درصد مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان ریه و بیماری‌های مزمن ریوی قلمداد می‌شوند.
اختلافات طبقاتی نه‌تنها میان کشورهای ثروتمند و فقیر؛ بلکه بین مردم ساکن یک کشور نیز مشاهده می‌شوند. مردم ثروتمند از زندگی خود لذت می‌برند و طول عمر آن‌ها در مقایسه با افراد فقیر حدودا ۱۸ سال بیشتر است. حتی در کشورهای ثروتمند نیز تمامی مردم به‌صورت یکنواخت از امکانات بهداشتی بهره‌مند نیستند. سازمان بهداشت جهانی به‌دنبال رفع این مشکلات است و قصد دارد شرایط را به گونه‌ای رقم بزند تا مراقبت‌های بهداشتی برای کلیه مردم جهان به‌صورت یکنواخت قابل دسترس باشند.
یکی از پیشنهادات سازمان بهداشت جهانی این است که تمامی کشورها ۱ درصد تولید ناخالص ملی خود را در زمینه راه‌اندازی سیستم‌های مراقبت بهداشتی اولیه هزینه نمایند. چنین اقدامی به مردم کمک می‌کند تا در مواقع ضروری از امکانات بهداشتی مناسب بهره‌مند شوند.
سایر اولویت‌های سازمان بهداشت جهانی شامل دسترسی گسترده‌تر مردم به داروهای مورد نیاز خود است. کنترل بیماری‌های ویروسی یک ضرورت همیشگی و فوری بوده و مستلزم اقدامات عملی در زمینه کاهش اثرات تغییرات آب‌وهوا، توسعه محیط‌های سالم و نهایتا پاکسازی زمین از طریق تحقق اهداف توسعه پایدار است.
ممانعت از قرارگیری انسان در معرض مواد شیمیایی خطرناک و نقش این مواد در بروز بیماری‌های مزمن یکی دیگر از نگرانی‌های مطرح شده توسط سازمان بهداشت جهانی به‌شمار می‌رود.
برای دستیابی به جهانی سالم‌تر هیچ راه میانبری وجود ندارد
سلامتی موهبتی بزرگ است که هیچ مسیر میانبری برای دستیابی به آن وجود ندارد. دستیابی به جامعه سالم مستلزم صرف هزینه در حوزه‌های موردنیاز است. به‌زودی سال ۲۰۳۰ فرا می‌رسد و رهبران کشورها بایستی بابت تصمیمات و اقدامات خود پاسخگو باشند.