بر اساس پژوهش جدیدی که در دانشگاه استرالیای جنوبی انجام شده است؛ شانس تولد نوزادان مبتلا به اختلال کمتوجهی- بیش فعالی (ADHD) در مادران جوان نسبت به سایرین بهمراتب بیشتر است. گزارش این تحقیق در نشریه علمی Nature منتشر شده است و محققان طی این پژوهش به بررسی رابطه ژنتیکی میان صفات تولید مثلی زنان و اختلالات روانپزشکی کلیدی پرداختهاند. بر این اساس ریسک ابتلای ژنتیکی کودکان به اختلال ADHD با سن پایین مادران در زمان زایمان رابطهای مستقیم و مستحکم دارد. این رابطه مشخصا در مادرانی با سنین کمتر از ۲۰ سال شایعتر است.
در کشور استرالیا از هر ۲۰ نفر ۱ نفر با اختلال ADHD دست و پنجه نرم میکند. ADHD نوعی اختلال پیچیده عصبی است که بر توانایی خودکنترلی فرد در سنین مختلف تاثیر میگذارد. این افراد با الگوهای رفتاری مداوم شامل بیتوجهی، بیقراری و بیش فعالی از سایرین متمایز میشوند. بعلاوه این افراد در زمینه تمرکز و کنترل احساسات خود نیز دچار مشکل هستند.
در این مطالعه از دادههای ژنتیکی ۲۲۰۶۸۵ زن استفاده شد و ارتباط ژنتیکی میان ۵ صفت تولید مثلی زن (شامل سن در بدو تولد، سن در نخستین رابطه جنسی، سن اولین دوره قاعدگی، سن یائسگی و تعداد موالید زنده) و ۶ اختلال روانی شایع شامل ADHD، اوتیسم، اختلالات خوردن، افسردگی، اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی مورد بررسی قرار گرفت.
پروفسور هونگ لی؛ محقق دانشگاه استرالیای جنوبی معتقد است که این یافتهها میتوانند به بهبود سلامت جنسی و تولید مثلی زنان و دستیابی به نتایجی بهتر برای فرزندان آنها کمک نمایند. به گفته پروفسور لی، زنانی که در سنین جوانی باردار میشوند؛ احتمالا با مشکلات حادتری مواجه خواهند شد. با اینحال درک رابطه میان مادر شدن در سنین پایین و به دنیا آوردن نوزادان مبتلا به ADHD در آموزش هرچه سریعتر خانوادهها و حمایت مناسب از آنها موثر خواهد بود.
به باور پروفسور لی این رویکرد ماهیتی دوجانبه دارد. در وهله نخست میتوان از ریسک ژنتیکی بالای تولد نوزادان مبتلا به ADHD توسط زنان جوان آگاه شد. بدینترتیب این افراد احتمالا کمی محتاطانهتر رفتار کرده و از حاملگی در سنین پایین اجتناب خواهند کرد. این پدیده نهتنها به ارتقاء سلامت باروی مادر کمک میکند؛ بلکه در بهبود شرایط رحم برای میزبانی از جنین نیز موثر است.
بعلاوه رویکرد فوق امکان آموزش برخی ویژگیهای اختلال ADHD (نظیر تحریکپذیری و رفتارهای غیر محتاطانه) به مادران جوان را فراهم میکند. در نتیجه مادران میتوانند شرایط فرزند خود را بهتر تشخیص داده و زودتر از وی بهدنبال یافتن راه درمان باشند.
همواره بایستی به این نکته توجه داشت که ADHD یک اختلال قابل درمان است؛ اما تشخیص زودهنگام و مداخله موثر ۲ فاکتور کلیدی درمان آن بهشمار میروند. یافتههای این پژوهش اگرچه جالبتوجه هستند؛ اما در این میان برخی پیچیدگیهای نهفته نیز وجود دارند. شایان به ذکر است که وجود رابطه ژنتیکی مشخص میان ADHD و زایمان مادران جوان لزوما بهمعنای وجود یک رابطه علت و معلولی نیست. اختلال ADHD تا حدود زیادی ارثی است؛ بدان معنا که در صورت وجود ژنهای موثر بر این بیماری در بدن مادران جوان، نوزاد آنها نیز میتواند این ژنها را به ارث ببرد. اطلاع پزشکان از استعداد ژنتیکی یک زن برای ابتلا به ADHD موجب ثبت این موضوع در سوابق پزشکی خانواده شده و امکان نظارت بهتر بر سلامت وی و فرزندانش را فراهم خواهد کرد. بدینترتیب میتوان اطمینان یافت که هم مادر و هم فرزندان وی از حمایتها و کمکهای موردنیاز بهرهمند خواهند شد.