اوتیسم نوعی اختلال رشدی است که بر توانایی‌های اجتماعی و ارتباطی کودک تاثیر می‌گذارد. نخستین علائم این اختلال در کودکانی با سن کمتر از ۳ سال نمایان می‌شوند. برای معالجه این بیماری از مداخلات درمانی استفاده می‌شود. تشخیص زودهنگام اوتیسم در کودکان به آنها کمک می‌کند تا از توجه ویژه موردنیاز خود بهره‌مند شوند. در ادامه به بررسی ۱۰ علامت شایع اوتیسم در کودکان می‌پردازیم:
- دشوار بودن انجام فعالیت‌های معمولی
تمامی کودکان دارای سرعت رشد و صفات شخصی متفاوتی هستند. برخی از آنها سریع‌تر از سایرین به انجام فعالیت‌های اجتماعی، بهداشتی و بازی کردن روی می‌آورند. اما چنان‌چه کودک هنگام انجام فعالیت‌های عادی (که اکثر کودکان هم‌سن وی در انجام آنها مسلط هستند) دچار مشکل شود؛ در این‌صورت چنین وضعیتی می‌تواند نشان‌دهنده ناتوانی رشدی باشد. چنان‌چه علیرغم تاکید و تکرار چندباره، مهارت کودک در زمینه یادگیری مفاهیم بهبود پیدا نکند؛ در این‌صورت وی احتمالا مبتلا به اختلال اوتیسم است. به‌عنوان مثال یک کودک اوتیسمی با رفتن به مکانی جدید یا حتی تغییری کوچک در روال زندگی روزمره خود دچار مشکلات جدی خواهد شد.
- حساسیت فوق‌العاده
کودکان اوتیسمی با شیوه‌ای متفاوت به پردازش ورودی‌های حسی می‌پردازند و نسبت به برخی محرک‌های خارجی نظیر نور، صدا، طعم، بو، بافت یا رنگ حساسیت قابل‌توجهی نشان می‌دهند. کودکان مبتلا به اوتیسم غالبا نسبت به رنگ لباس خود بیش از اندازه حساس هستند و از خوردن غذاهایی با بافت و طعم خاص خودداری می‌کنند. اگرچه تمامی کودکان احتمالا بر تمایلات خود پافشاری می‌کنند؛ اما کودکان اوتیسمی در این زمینه بیش از اندازه سرسخت هستند.
- بی‌تفاوتی بیش از حد
مبتلایان به اوتیسم بعضا به‌جای حساسیت بیش از حد دچار بی‌تفاوتی شدید می‌شوند. در این‌حالت کودک اوتیسمی هنگام مواجهه با محرک‌های محیطی احتمالا پاسخ غریزی مورد انتظار را از خود بروز نخواهد داد. آنها می‌توانند خود را در موقعیت‌های خطرناکی قرار دهند و از پیامدهای آن هیچ واهمه‌ای نداشته باشند. کودکی که نسبت به گرما یا سرمای بیش از حد به‌صورت سهل‌انگارانه رفتار می‌کند یا هنگام زخمی شدن زانوی خود واکنش نشان نمی‌دهد؛ احتمالا دچار نوعی اختلال رشدی نظیر اوتیسم است.
- انجام کارهای تکراری
اکثر کودکان اوتیسمی تمایل زیادی برای انجام کارهای تکراری دارند. آنها احتمالا برخی حرکات بدنی یا شکلک‌های صورت را به شکل مداوم تکرار نموده و یا بر روی برخی اعمال یا الگوهای رفتاری پافشاری می‌کنند. کودکان دارای خصوصیات شخصی منحصربه‌فردی هستند؛ اما ناراحتی شدید کودک از تغییر چیدمان اسباب‌بازی‌های خود یا موقعیت ظروف هنگام سرو غذا می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکلی بزرگ‌تر باشد.
- چسبیدن به برخی اشیاء
اکثر کودکان به یک شی، لباس یا اسباب‌بازی خاص علاقه دارند. با این‌حال کودکان مبتلا به اوتیسم دارای نوعی وابستگی غیرمعمول به برخی اشیاء هستند؛ تا جایی که در عوض تعامل با سایر افراد با آن اشیاء ارتباط برقرار می‌کنند. اشیای مذکور لزوما اسباب‌بازی نبوده و می‌توانند موارد عجیب‌تری نظیر یک باتری یا جعبه بیسکوئیت باشند. کودک اوتیسمی همانند یک موجود زنده با آنها صحبت کرده و از آنها مراقبت می‌کند. همچنین کودک اغلب به برخی ویژگی‌های فیزیکی جسم بیش از اندازه توجه می‌کند. لمس کردن مکرر یک شی یا نگرانی شدید در خصوص محل قرارگیری آن از جمله علائم رفتاری کودکان اوتیسمی به‌شمار می‌روند.
- گوشه‌گیری
از آن‌جا که اوتیسم موجب عدم توسعه مهارت‌های اجتماعی می‌شود؛ لذا گوشه‌گیری یکی از پدیده‌های شایع در میان کودکان اوتیسمی به‌شمار می‌رود. آنها غالبا از سایر همسالان خود دوری کرده و با اشیای بی‌جان بیش از انسان‌ها ارتباط برقرار می‌کنند. آنها حتی بعضا از تعامل با اقوام نزدیک نیز امتناع نموده و یا این‌کار را به شکلی کاملا سطحی انجام می‌دهند. این مشکل غالبا با کم‌رویی اشتباه گرفته می‌شود؛ پدیده‌ای که تشخیص بیماری اوتیسم را دشوارتر می‌کند.
- ارتباط‌گیری دشوار
اوتیسم غالبا به‌صورت مشکلاتی در توانایی‌های ارتباطی کودک نمایان می‌شود. کودک مبتلا به اوتیسم به‌ندرت قادر به آغاز گفتگو و ارائه پاسخ مناسب به تلاش‌های دیگران برای برقراری ارتباط است. این کودک احتمالا نسبت به الگوهای تعاملی نظیر برقراری تماس چشمی با سخنگو، صحبت کردن با صدای بلند یا انجام امور درخواست شده، بی‌تفاوت یا فراموش‌کار به‌نظر می‌رسد. برخی کودکان وارد مراحل نافرمانی می‌شوند؛ اما یک کودک اوتیسمی احتمالا فاقد چنین گرایشاتی است.
- خیره شدن
کودکان اوتیسمی احتمالا نسبت به یک موضوع خاص دچار شیفتگی یا وسواس بیش از اندازه می‌شوند. این کودکان غالبا علاقه‌مندی‌های ویژه‌ای دارند و برای یادگیری کلیه امور در زمینه موردنظر خود تلاش می‌کنند. برای مثال یک کودک اوتیسمی ممکن است به نحوه حرکت عقربه‌های ساعت یا رفتار حشرات خیره شده و اعمال شخصیت‌های اصلی یک فیلم را با وسواس عجیبی دنبال کند. کودکان نرمال معمولا علایق خود را به‌سرعت تغییر می‌دهند؛ مشخصه‌ای که موجب تمایز آنها از کودکان اوتیسمی خواهد شد.
- آسیب زدن به خود
کودکان اوتیسمی به‌دلیل توجه کمتر به محرک‌های محیطی احتمالا بارها و با یک روش مشابه خود را مجروح می‌کنند. در این مواقع به‌نظر می‌رسد که آنها از عواقب کارهای خود عبرت نمی‌گیرند. مثلا یک کودک اوتیسمی می‌تواند سر خود را به دیوار کوبیده، چشم خود را مالیده یا ناخن‌های خود را به شکلی پیوسته و مکرر بر روی پوست بدن بکشد.
- تاخیر رشدی کاملا مشهود
نقاط عطف رشد کودک به‌صورت تقریبی تعیین می‌شوند؛ اما این نقاط به والدین کمک می‌کنند تا متوسط رشد کودک خود را بررسی نمایند. چنان‌چه کودک در سن ۱۲ ماهگی قادر به تولید اصوات و حرکات اولیه نبوده یا در سن ۱۶ ماهگی در ادای تکواژه‌ها ناتوان باشد و در سن ۲ سالگی نتواند عبارات ۲ یا ۳ کلمه‌ای را به زبان بیاورد؛ در این‌صورت بایستی تحت آزمایشات سنجش اختلالات رشدی قرار گیرد.