اوتیسم و اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی ۲ بیماری عصبی مجزا هستند که در برخی علائم با یکدیگر اشتراکاتی دارند. با این‌حال اوتیسم و ADHD دارای برخی تفاوت‌های کلیدی بوده و انسان می‌تواند هر ۲ اختلال را به‌صورت همزمان تجربه نماید. در ادامه به بررسی تفاوت‌های موجود میان اوتیسم و ADHD پرداخته و ارتباط احتمالی میان این ۲ اختلال عصبی را بررسی می‌کنیم.
ADHD
ADHD نوعی اختلال عصبی تکاملی رایج است و بر اساس گزارش انجمن روان‌پزشکی آمریکا حدودا ۸.۴ درصد کودکان و ۲.۵ درصد بزرگسالان به آن مبتلا هستند. همچنین به عقیده پزشکان این بیماری در مردان بیش از زنان مشاهده می‌شود. کودکان مبتلا به ADHD در مقوله توجه، بیش‌فعالی و کنترل محرک‌های رفتاری دچار مشکل هستند و هنگام تمرکز کردن، نشستن بی‌حرکت در یکجا و فکر کردن به عمل پیش از انجام آن ناتوان ظاهر می‌شوند.
اختلال ADHD در ۳ طیف فرعی طبقه‌بندی می‌شود و پزشک بر اساس علائم خاص مشاهده شده در فرد به تشخیص بیماری می‌پردازد. ۳ زیرگروه اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی عبارتند از:
- بی‌توجهی
- بیش‌فعالی ناگهانی
- حالت ترکیبی از ۲ گونه فوق
با افزایش سن کودک علائم اختلال ADHD احتمالا تا حدودی بهبود یافته و تمرکز و کنترل وی روی محرک‌های محیطی افزایش پیدا می‌کند. بزرگسالانی که کماکان با علائم بیماری دست‌به‌گریبان هستند نیز احتمالا از خدمات مشاوره بهره‌مند شده و به یادگیری روش‌های مدیریت شرایط می‌پردازند.
اوتیسم
اختلال طیفی اوتیسم بر ارتباطات اجتماعی و تعاملات انسان در زمینه‌های مختلف تاثیر می‌گذارد. برای این بیماری هیچ‌گونه درمان قطعی وجود ندارد؛ اما برخی روش‌های درمانی موجود به افزایش توانایی فرد در حوزه‌های چالش‌آفرین کمک می‌کنند.
بر اساس اظهارات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات‌متحده از هر ۵۹ کودک آمریکایی، ابتلای ۱ نفر به اختلال طیفی اوتیسم محرز شده است. انجمن اوتیسم آمریکا گزارش می‌دهد که علائم اوتیسم معمولا پیش از سن ۳ سالگی کودک نمایان می‌شوند و ریسک ابتلای مردان به این بیماری در مقایسه با زنان ۵ برابر بیشتر است.
مقایسه اوتیسم با ADHD
بیان تفاوت‌های میان اوتیسم و ADHD بعضا بسیار دشوار است. این موضوع مشخصا در خصوص کودکان کم سن و سال صادق خواهد بود.
توجه طولانی مدت به یک موضوع برای کودکان مبتلا به ADHD امری دشوار است و این افراد به راحتی دچار حواس‌پرتی می‌شوند. کودکان اوتیسمی احتمالا دامنه علایق محدودی دارند و ظاهرا در خصوص امور مورد علاقه خود وسواس زیادی به خرج می‌دهند. همچنین این افراد در زمینه تمرکز روی موضوعاتی خارج از دایره علایق خود دچار مشکل خواهند شد. آن‌ها احتمالا واقعیات و جزئیات را به راحتی به‌خاطر می‌آورند و حتی در حوزه‌هایی نظیر ریاضیات، علوم، موسیقی و هنر بسیار توانمند ظاهر می‌شوند. ساده‌ترین راهکار شناسایی این علائم زمانی است که کودک مشغول انجام تکالیف خانگی خود است. کودک مبتلا به ADHD احتمالا از توجه به کلیه موضوعات ناتوان خواهد بود. یک کودک اوتیسمی احتمالا در زمینه موضوعات مورد علاقه خود تمرکز زیادی نشان خواهد داد؛ اما معمولا به سراغ موضوعاتی با جذابیت کمتر نخواهد رفت.
ارتباطات
مشکلات ارتباطی یکی از مشخصه‌های اوتیسم به‌شمار می‌روند. برخی کودکان مبتلا به ADHD نیز احتمالا با چنین مشکلاتی دست‌به‌گریبان هستند؛ اما علائم آن‌ها معمولا با اشکال متفاوتی نمایان می‌شوند. کودکان مبتلا به ADHD احتمالا به‌صورت مداوم صحبت کرده و می‌خواهند حرف آخر را بزنند. آن‌ها نسبت به تاثیرات صحبت‌های خود روی دیگران بی‌توجه بوده و صحبت‌های سایرین را قطع می‌کنند.
در مقابل کودکان اوتیسمی احتمالا برای بیان افکار و احساسات خود دچار مشکل شده و برای برقراری ارتباط از حرکات بدنی استفاده نمی‌کنند. آن‌ها در زمینه برقراری ارتباط چشمی دچار مشکل بوده و هنگام گفتگو بر روی یک موضوع خاص پافشاری می‌کنند. کودکان اوتیسمی معمولا شیوه‌های بازی کردن متفاوتی را در پیش می‌گیرند و رعایت نوبت یا انجام بازی‌های تخیلی برای آن‌ها غیرممکن است. این افراد معمولا در برقراری تعاملات اجتماعی یا پاسخگویی به آن‌ها پیش‌قدم نخواهند بود.
روال و ساختار
کودکان مبتلا به ADHD با قرارگیری در موقعیت‌های نامطلوب خود نظیر کلاس درس به سرعت احساس خستگی و کلافگی کرده و علاقه خود را از دست می‌دهند. در مقابل کودکان اوتیسمی غالبا بر یک روند یکنواخت پافشاری نموده و به الگوهای منظم و معمول رفتار کلامی و غیرکلامی پایبند هستند. به‌عنوان مثال آن‌ها یک کتاب را بارها مطالعه نموده و برای وعده‌های غذایی هر روزه، خوراکی‌های مشابهی را درخواست می‌کنند. تغییر در روال معمول احتمالا موجب ناراحتی و تحریک آن‌ها خواهد شد.
رابطه میان اوتیسم و ADHD
برخی علائم اختلالات اوتیسم و ADHD با یکدیگر همپوشانی دارند. استانداردهای پزشکی پیش از سال ۲۰۱۳ احتمال ابتلای همزمان افراد به اختلالات ADHD و اوتیسم را رد می‌کرد؛ اما اکنون متخصصان بر این باورند که بسیاری از کودکان با علائم هر ۲ اختلال دست‌به‌گریبان هستند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها تخمین می‌زند که ۱۴ درصد کودکان مبتلا به ADHD در آمریکا دچار اختلال طیفی اوتیسم هستند. سایر تحقیقات انجام شده از نرخ ابتلای ۱۵ تا ۲۵ درصدی حکایت دارند. محققان از عوامل ایجادکننده این بیماری‌ها به‌طور دقیق اطلاع ندارند؛ اگرچه عوامل ژنتیکی احتمالا در هر ۲ مورد تاثیرگذار هستند.
تشخیص و درمان
والدینی که بابت ابتلای فرزند خود به اختلالات ADHD یا اوتیسم نگران هستند بایستی نزد پزشک خانواده یا متخصص کودکان مراجعه نمایند. به منظور تشخیص ADHD، پزشک به بررسی علائم کودک طی ۶ ماه گذشته می‌پردازد؛ در حالی‌که به منظور تشخیص اوتیسم، رفتار و اعمال کودک طی چند سال گذشته مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مشکلات شنوایی، یادگیری و اختلالات خواب احتمالا علائمی نظیر اوتیسم یا ADHD را ایجاد خواهند کرد؛ لذا پزشک بایستی از عدم وجود چنین مشکلاتی اطمینان حاصل کند. پزشکان به منظور درمان کودکان مبتلا به اوتیسم یا ADHD از روش‌های دارویی یا رفتار درمانی بهره می‌گیرند.
رفتار درمانی معمولا نخستین متد درمان برای کودکان خردسال محسوب می‌شود؛ در حالی‌که کودکان بزرگتر معمولا از دارو و رفتار درمانی به‌صورت توامان استفاده می‌کنند. کودکان اوتیسمی بسته به شرایط خود از سایر گزینه‌های درمانی شامل مشاوره، مداخلات آموزشی، کار درمانی و گفتار درمانی بهره‌مند خواهند شد. همچنین آموزش والدین به مدیریت بهتر علائم بیماری در کودکان کمک می‌کند.