آیا کودکآزاری موجب اختلال شخصیت مرزی (BPD) میشود؟ پاسخ به این پرسش کار چندان آسانی نیست. بهعبارت دیگر، علل دقیق بروز اختلال شخصیت مرزی هنوز مشخص نشده است. برخی محققان بر این باورند که اختلال BPD در اثر عوامل بیولوژیکی و محیطی ایجاد میشود؛ اما شواهدی وجود دارند که نشان میدهند مبتلایان به BPD به احتمال فراوان دارای سابقه کودکآزاری هستند. با اینحال بسیاری از افرادی که در دوران کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفتهاند؛ دچار اختلال شخصیت مرزی نبوده و در مقابل بسیاری از مبتلایان به اختلال BPD نیز در دوران کودکی مورد آزار قرار نگرفتهاند.
مفهوم کودکآزاری
اصطلاح “کودکآزاری” طیف گستردهای از صدمات جسمی و روحی برای یک کودک خردسال را شامل میشود. کارشناسان عموما این آسیبها را در ۳ گروه کلی طبقهبندی میکنند:
- سوء استفاده جسمی شامل صدمات جسمی نظیر کبودی بدن یا شکستگی استخوان
- سوء استفاده جنسی نظیر تجربه تعرض جنسی از سوی شخصی با سن و سال بالاتر
- سوء استفاده عاطفی از جمله حملات عاطفی که از طریق سوء استفاده کلامی یا حمله کلامی انجام میشود.
اظهارات طیف گستردهای از مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی نشاندهنده وجود تجربه سوء استفاده در دوران کودکی آنها است. ۴۰ تا ۷۶ درصد مبتلایان به اختلال BPD گزارش میدهند که در دوران کودکی مورد آزار جنسی قرار گرفتهاند. همچنین گزارشات ۲۵ تا ۷۳ درصد مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی از تجربه آزارهای جسمی توسط آنها حکایت دارند. با اینحال برخی شواهد موجود نشان میدهند که حدودا یکسوم مبتلایان به اختلال BPD هیچگونه سوء استفادهای را تجربه نکردهاند.
سایر اشکال سوء استفاده میتوانند دارای ماهیت انفعالیتر باشند. در اینحالت به برخی نیازهای اساسی کودک نظیر آب یا غذا بیتوجهی میشود. همچنین برخی نیازهای عاطفی کودک بعضا نادیده گرفته میشوند. هیچ یک از اشکال سوء استفاده لزوما جدیتر از سایر اشکال آن محسوب نمیشود. کلیه اشکال سوء استفاده دارای پیامدهای بلندمدت بوده و وضعیت روحی فرد را شکل خواهند داد.
کودکآزاری و غفلت احتمالا هر ۲ در بروز اختلالات روانی موثر هستند. برای توصیف سوء استفاده و بیتوجهی به کودکان بعضا از اصطلاح “بدرفتاری با کودک” استفاده میشود.
تحقیقات پیرامون رابطه کودکآزاری و اختلال شخصیت مرزی
تحقیقات انجام شده از وجود رابطه میان کودکآزاری و اختلال شخصیت مرزی حکایت دارند. مبتلایان به اختلال BPD بالاترین سطح سوء استفاده جنسی، عاطفی و جسمی در دوران کودکی را گزارش میکنند. همچنین برخی شواهد دیگر بر رابطه میان اختلال شخصیت مرزی و سایر اشکال کودکآزاری شامل بیتوجهی جسمی و عاطفی دلالت دارد. در واقع برخی تحقیقات نشان میدهند که تاثیرات بیتوجهی جسمی و عاطفی بر پیشرفت اختلال BPD حتی از سوء استفاده جسمی یا جنسی نیز بیشتر است. با اینحال قضاوت قطعی در این خصوص امری دشوار است؛ چرا که کودکانی که مورد سوء استفاده قرار گرفتهاند؛ غالبا نوعی از غفلت را تجربه نمودهاند.
کودکآزاری چگونه میتواند موجب بروز اختلال شخصیت مرزی شود؟
یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۶ نشان داد که سوء استفاده عاطفی احتمالا موثرترین گونه سوء استفاده در بروز اختلال شخصیت مرزی است و بزرگسالان احتمالا مهمترین واسطه میان سوء استفاده و اختلال BPD بهشمار میروند. علاوه بر سوء استفاده عاطفی، بیتوجهی عاطفی نیز با اختلال شخصیت مرزی گره خورده است. با اینحال میتوان ادعا کرد که شرایط محیطی نامناسب نوعی سوء استفاده عاطفی بهشمار میرود.
تحقیقات اخیر از وجود رابطه نسبتا قطعی میان اختلال شخصیت مرزی و سوء استفاده در دوران کودکی حکایت دارند؛ اما هیچگونه شواهد روشنی دال بر نقش مستقیم سوء استفاده بر بروز اختلال BPD وجود ندارد. وجود رابطه میان ۲ پدیده لزوما بهمعنای وجود رابطه علت و معلولی میان آنها نیست. ارزیابی رابطه دقیق میان کودکآزاری و اختلال BPD نیازمند انجام تحقیقات بیشتر است. اختلال شخصیت مرزی احتمالا میتواند ناشی از عوامل ژنتیکی، رفتاری و زیست محیطی باشد.
کلام پایانی
برداشت افراد از اختلال شخصیت مرزی تا حدود زیادی نادرست است. مبتلایان به BPD و اطرافیان آنها به منظور ارتقاء سطح آگاهی خود از این بیماری بایستی تمام تلاش خود را به کار بگیرند. برخلاف تصور عامه، اختلال شخصیت مرزی قابل درمان است و مبتلایان به این بیماری میتوانند زندگی معناداری را تجربه نمایند.
اگرچه اختلال شخصیت مرزی میتواند روابط میان افراد را تحت تاثیر قرار دهد؛ اما درک صحیح مخاطب نسبت به علائم این بیماری میتواند به حل مشکل مذکور و بهبود وضعیت فرد مبتلا کمک شایانی نماید.