بسیاری از کارمندان به شکلی گسترده دچار استرس شغلی هستند. این مشکل کلیه افراد در مشاغل و گروه‌های درآمدی مختلف را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بخش زیادی از زندگی انسان در محیط کار سپری می‌شود و استرس شغلی می‌تواند به سایر حوزه‌های زندگی نیز تعمیم پیدا کند. اضطراب در محیط کار نهایتا می‌تواند موجب احساس فرسودگی و افسردگی شود؛ خصوصا اگر از تمهیدات حفاظتی در برابر استرس بی‌اطلاع باشید. استرس طولانی‌مدت بدون تغییرات قابل‌توجه می‌تواند موجب بروز مشکلات جسمانی جدی نظیر بیماری‌های قلبی شود.
استرس شغلی و استرس مزمن
انسان‌ها در دوران حیات خود اشکال مختلفی از استرس را تجربه می‌کنند. برخی از اشکال استرس نظیر اسکیت‌سواری و پایین آمدن سریع از یک سطح شیب‌دار احتمالا هیجان‌انگیز و انرژی‌زا هستند. استرس حاد وضعیتی است که سریعا ایجاد شده و به سرعت از بین می‌رود. این اشکال از استرس خصوصا با شدت‌های قابل کنترل چندان مضر نیستند. با این‌حال مقادیر بیش از حد هر یک از آن‌ها می‌توانند ریسک ابتلا به استرس مزمن را افزایش دهند. این گونه از استرس غالبا در اثر روابط متناقض، برنامه‌ریزی زمانی با تداخل بالا و مشاغل پرکار ایجاد می‌شود. استرس مزمن از موقعیت‌هایی ناشی می‌شود که پاسخ استرسی بدن بارها و به کرات تکرار شود؛ بی آن‌که فرد از فرصت کافی برای استراحت و بهبودی برخوردار باشد.
پیامدهای استرس شغلی
هنگامی‌که استرس شغلی ماهیتی مزمن پیدا می‌کند؛ سلامت جسمانی و روانی انسان را از جوانب مختلف تهدید خواهد کرد. برخی تحقیقات انجام شده به سازوکار این پدیده اشاره دارند. مطالعه انجام شده بر روی بیش از ۱۱ هزار انسان نشان داد که کارمندانی با فشار روانی و جسمانی شدید، انتظارات شغلی بالا و کنترل شغلی محدود بیش از سایرین در معرض خطرات ناشی از خستگی هیجانی، ناراحتی‌های جسمی و روانی و نارضایتی شغلی قرار دارند.
بر اساس یک پژوهش انجام شده توسط ژورنال پزشکی بریتانیا، استرس مزمن با افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت تیپ ۲ و سایر اختلالات مرتبط است. همچنین محققان به وجود رابطه میان استرس شغلی مزمن و سندرم متابولیک پی بردند. سندرم متابولیک شامل مجموعه‌ای از عوامل بیماری‌زا است که ریسک بروز بیماری‌هایی نظیر فشار خون بالا، مقاومت به انسولین و چاقی را افزایش می‌دهند. دانشمندان دریافتند که افزایش سطح استرس شغلی موجب تشدید ریسک ابتلای افراد به سندرم متابولیک خواهد شد. کارمندانی که استرس شغلی بیش‌تری را تجربه می‌کنند؛ بیش از سایرین دچار سرماخوردگی یا سایر بیماری‌ها می‌شوند. همچنین میان سطح استرس شغلی و ریسک ابتلای انسان به بیماری‌های روانی نظیر افسردگی و اختلالات اضطراب رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.
منابع مولد استرس شغلی
برخی منابع استرس شغلی در پیدایش استرس کاری مزمن و فرسودگی فرد نقش قابل‌توجهی دارند. چندین مطالعه انجام شده در زمینه استرس شغلی از فشار کاری، استقلال محدود، حمایت اجتماعی ضعیف، مطالبات روان‌شناختی بالا، عدم توازن میان تلاش و پاداش و عدم امنیت شغلی بالا به‌عنوان شایع‌ترین اختلالات روانی تشدید‌کننده استرس شغلی یاد کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد که تاثیرات ناشی از این فاکتورهای شغلی استرس‌زا برای زنان و مردان در تمامی سنین نسبتا یکسان است.
مدیریت استرس شغلی
از آن‌جا که استرس شغلی یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد استرس مزمن به‌شمار می‌رود؛ لذا مدیریت فاکتورهای مرتبط با شغل می‌تواند احساس اضطراب را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده و موجب سلامتی و خوشبختی هرچه بیشتر انسان شود. تلاش برای مراقبت از خود امری حائز اهمیت است. اجرای راهکارهای زیر به حفظ سلامت بدن و احتمالا کنترل بسیاری از پیامدهای منفی استرس در کوتاه‌مدت کمک شایان‌توجهی خواهد کرد:
- کاهش عوامل استرس‌زای روزانه
انسان با اعمال برخی تغییرات در سبک زندگی نظیر سازمان‌دهی مطلوب‌تر، مدیریت بهتر زمان و ایجاد برخی تغییرات در کار خود می‌تواند میزان استرس زندگی روزمره را کاهش دهد. استراحت کافی، مصرف غذاهای مغذی و تداوم چشم‌انداز مثبت در حفظ سلامت کلی انسان تاثیر بسزایی دارند.
- یادگیری تمرینات ویژه کاهش استرس
یادگیری و تمرین ۱ یا ۲ تکنیک مدیریت استرس با فعال‌سازی پاسخ آرامش در بدن به سلامتی انسان کمک می‌کنند. شما می‌توانید پیرامون حدودا ۱۰ روش کاهش استرس مطالعه نموده و نهایتا از ۱ یا ۲ مورد آن‌ها به‌عنوان ابزاری مهم و ارزشمند برای حفظ سلامت خود بهره‌برداری کنید.
- به منظور کاهش استرس در محیط کار به‌دنبال یافتن راهکارهای موثر بوده و از شغل خود هرچه بیشتر لذت ببرید
اعمال تغییرات در محیط کار یکی از روش‌های کاهش استرس و افزایش رضایتمندی شغلی به‌شمار می‌رود. با انجام مطالعات بیشتر می‌توان از سایر تغییرات مفید برای افزایش رضایتمندی شغلی و از بین بردن عوامل استرس‌زا در محیط کار آگاه شد.