نوجوانان برای لاغر ماندن بیش از هر زمان دیگری تحت فشار هستند. رسانههای اجتماعی، نشریات و تبلیغات دائما این پیام را مخابره میکنند که لاغری شدید بدن وضعیتی کاملا ایدهآل است. بسیاری از نوجوانان در خصوص تصویر بدنی خود دچار مشکلات جدی هستند و این موضوع آنها را در معرض اقدامات خطرناک برای لاغری قرار میدهد. رژیمهای غذایی افراطی، فعالیتهای ورزشی بیش از حد و فشار روانی شدید برای لاغری میتوانند کیفیت زندگی نوجوان را دچار مشکلات جدی نمایند. تحقیقات انجام شده نشان میدهند که ۱ تا ۲ درصد از کل نوجوانان کم و بیش با اختلالات خوردن دست به گریبان خواهند شد.
اختلالات خوردن در اکثر کودکان از سن ۱۲ سالگی آغاز میشود. در ادامه به بررسی انواع اختلالات خوردن در نوجوانان میپردازیم:
- بیاشتهایی عصبی
علیرغم مخاطرات فراوان لاغری شدید، نوجوانان مبتلا به بیاشتهایی عصبی تصور میکنند که اضافه وزن دارند. آنها با محدود کردن مصرف موادغذایی دچار نوعی رفتار وسواسگونه میشوند. آنها در طول روز و بهطور مکرر وزن خود را اندازهگیری کرده و مقادیر بسیار کمی غذا میخورند.
برخی نوجوانان دچار بیاشتهایی عصبی به فعالیتهای ورزشی اجباری روی میآورند. آنها به منظور جلوگیری از افزایش وزن خود احتمالا روزانه چندین ساعت را به انجام تمرینات ورزشی سنگین اختصاص میدهند. نوجوانان مبتلا به بیاشتهایی عصبی با انواع مشکلات جدی سلامت نظیر ضعف و پوکی استخوان، فشار خون پایین و آسیبهای قلبی و مغزی مواجه خواهند شد. در موارد حاد این پیامدها میتوانند کشنده باشند.
- بولیمیای عصبی
نوجوانان مبتلا به اختلال بولیمیای عصبی درگیر رفتارهای پرخوری هستند. نوجوان مبتلا به این اختلال احتمالا در یک نوبت معادل چندین وعده غذا میخورند. آنها برای جبران پرخوری خود به رفتارهای مخرب شامل استفراغ اجباری یا مصرف بیش از حد ملین روی میآورند. نوجوانان دچار بولیمیای عصبی دارای وزن متوسط یا کمی بالاتر از حد میانگین هستند. این افراد همانند نوجوانان دچار بیاشتهایی احتمالا پیرامون سایز خود نگرانی بسیاری دارند. آنها احتمالا بهدلیل پرخوری و اعمال پاکسازی معده احساس شرمساری نموده و بسیاری از رفتارهای خود را پنهان میکنند. چرخه پرخوری و پاکسازی بسته به شدت آن میتواند چندین بار در روز یا چندین بار در هفته رخ دهد. علائم احتمالی بولیمیا شامل کمآبی شدید، برهم خوردن تعادل الکترولیتی، پوسیدگی دندانها و مشکلات دستگاه گوارش هستند.
- اختلال پرخوری
نوجوانان دچار اختلال پرخوری همانند مبتلایان به اختلال بولیمیای عصبی در یک وعده بیش از حد متعارف غذا مصرف میکنند؛ اما بلافاصله پس از اینکار به رفتارهای پاکسازی (استفراغ یا مصرف ملینها) روی نخواهند آورد. اکثر نوجوانان مبتلا به اختلال پرخوری دچار اضافه وزن هستند. نوجوانانی که پرخوری میکنند؛ بیش از سایرین در معرض ابتلا به فشار خون بالا و بیماریهای قلبی و عروقی قرار دارند. بسیاری از آنها نسبت به عادات غذایی خود احساس شرم و گناه زیادی را تجربه میکنند. آنها همواره تلاش میکنند که تا حد امکان، عادات غذایی خود را پنهان نمایند. بدینترتیب اعضای خانواده یا شخص همخانهای بیمار احتمالا متوجه مفقودی مقادیر قابلتوجهی موادغذایی یا خوراکیهای پنهان شده در اتاق وی میشوند.
- سایر اشکال اختلالات خوردن
چنانچه عادات غذایی یک نوجوان یا رفتارهای مرتبط با غذا در وی باعث پریشانی یا بروز اختلالات قابلتوجه شده و در عینحال وی فاقد دیگر علائم اختلال خوردن باشد؛ در اینصورت وجود نوعی اختلال خوردن کماکان محتمل خواهد بود. محدودیتهای شدید موادغذایی، خوردن بیش از حد در شب و استفراغ ارادی بدون هرگونه عامل محرک تنها چند نمونه از سایر اشکال اختلالات خوردن بهشمار میروند.
نحوه کمکرسانی به نوجوانان دچار اختلالات خوردن
اختلالات خوردن احتمالا کشندهترین وضعیت سلامت روانی قلمداد میشود. چنانچه تصور میکنید که نوجوان شما دچار اختلال خوردن است؛ در اینصورت بهدنبال معالجه فوری وی باشید. پیرامون نگرانیهای خود با پزشک معالج صحبت کرده و درباره گزینههای درمانی پیشرو گفتگو نمایید.
روشهای درمانی اختلالات خوردن احتمالا شامل درمان فردی، خانواده درمانی یا حتی تغییر محل سکونت هستند. فرآیند درمان بایستی توسط یک پزشک یا متخصص بهداشت روان مدیریت شود. نهایتا این فرآیند به ارتقاء کیفی سلامت جسمانی و روانی نوجوان کمک خواهد کرد.