لرزش بدن و حرکات کند و سفت و سخت آن از جمله علائم بارز بیماری پارکینسون بهشمار میروند. تغییرات کوچک در حرکات و رفتارهای انسان میتواند نشانهای از ابتلای وی به پارکینسون پیش از تشخیص این بیماری باشد. پارکینسون نوعی اختلال سیستم عصبی است که حدودا ۱ درصد افراد با سن بیش از ۶۵ سال را تحتتاثیر قرار میدهد. علائم بیماری معمولا به آرامی و طی مدت چند سال نمایان میشوند و در ابتدای امر بسیار ظریف هستند؛ لذا علائم اولیه پارکینسون به آسانی نادیده گرفته میشوند.
چنانچه شخصی به وجود علائم پارکینسون در وجود خود پی برد؛ در اینصورت بایستی سریعا نزد پزشک مراجعه نماید. درمان زودهنگام به بهبود وضعیت فرد در بلندمدت کمک قابلتوجهی خواهد کرد. در ادامه به بررسی ۱۰ مورد از علائم اولیه پارکینسون میپردازیم:
- لرزش بدن
بسیاری از متخصصان مراقبتهای بهداشتی از لرزش بدن بهعنوان اصلیترین علامت پارکینسون یاد میکنند. این لرزشها شامل بیقراری مداوم یا رعشه در ناحیه دستها، پاها و چانه است. لرزش ناشی از بیماری پارکینسون “رعشه استراحت” نامیده میشود؛ بدان معنا که در زمان بهکارگیری عضو آسیبدیده توسط بیمار لرزش در آن ناحیه متوقف میشود. لرزشها در ابتدا معمولا خفیف بوده و صرفا شخص بیمار به وجود آنها پی خواهد برد. لرزشها معمولا در یک سمت از بدن ظاهر شده و با وخامت بیشتر بیماری در سراسر بدن پخش میشوند.
- قدم زدن دشوار
تغییرات ظریف در الگوی راه رفتن افراد میتواند نشانهای اولیه از بیماری پارکینسون باشد. مبتلایان به پارکینسون معمولا به آرامی راه رفته و پاهای آنها هنگام قدم زدن کشیده میشود. در اینحالت فرد بیمار معمولا به سرعت نامنظمی قدم زده و سرعت و طول گامهای خود را ناگهان افزایش یا کاهش خواهد داد.
- دستخط ریز و تودرتو
میکروگرافی نوعی اختلال است که با دستخط غیرطبیعی، بسیار ریز یا تودرتو قابل تشخیص خواهد بود. به عقیده پزشکان میکروگرافی با شرایط پزشکی موثر بر سیستم عصبی یا اختلالات عصبی نظیر پارکینسون ارتباط دارد.
- از دست دادن قوه بویایی
هیپوسمی زمانی روی میدهد که انسان توانایی بویایی خود را از دست بدهد. به این مشکل اختلال بویایی نیز گفته میشود. از کار افتادن قوه بویایی یک علامت نسبتا شایع است که ۷۰ تا ۹۰ درصد مبتلایان به پارکینسون را تحتتاثیر قرار میدهد. در اینحالت فرد بیمار نسبت به انواع رایحهها احساس ناخوشایندی داشته و در تشخیص بوها و تمایز آنها از یکدیگر دچار مشکل میشود. ابتلا به هیپوسمی لزوما بهمعنای ابتلای افراد به پارکینسون نیست. عوامل دیگری نظیر سن، استعمال سیگار و قرارگیری در معرض برخی ترکیبات شیمیایی نیز بر قوه بویایی تاثیرگذار هستند. همچنین هیپوسمی از جمله علائم بیماریهای دیگری نظیر آلزایمر و سندرم هانتینگتون نیز بهشمار میرود.
- مشکلات خواب
بیماری پارکینسون بر کیفیت خواب افراد تاثیر میگذارد. مبتلایان به پارکینسون احتمالا طیف گستردهای از علائم مرتبط با خواب را تجربه خواهند کرد. این علائم عبارتند از:
• بیخوابی
• خستگی بیشازحد طی مدت روز
• آپنه خواب
• کابوسهای شبانه
• حرکات کنترل نشده یا پراکنده حین خواب
- تعادل ضعیف
بیماری پارکینسون مشخصا گونه خاصی از سلولهای عصبی موسوم به گانگلیون پایه را هدف قرار میدهد. این سلولها در اعمال مغز مستقر بوده و مسئولیت کنترل تعادل و انعطافپذیری بدن را بر عهده دارند.
- برادیکینزی
برادیکینزی اصطلاحی است که به کندی یا عدم حرکت اعضای بدن اشاره دارد. سفتی اندامهای بدن و حرکات کند آنها از جمله علائم این اختلال بهشمار میروند. فرد مبتلا به برادیکنزی احتمالا کندتر قدم برداشته یا در شروع حرکت دچار مشکل میشود. برخی مبتلایان به این اختلال احتمالا آنرا به ضعف عضلانی نسبت میدهند؛ با اینحال برادیکنزی بر قدرت عضلات هیچ تاثیری ندارد.
- حالت ماسک صورت
حرکات صورت مدیون حرکات ظریف و پیچیده عضلات آن است. مبتلایان به پارکینسون غالبا در این زمینه تواناییهای محدودتری دارند. در اینحالت عضلات صورت کندتر یا دشوارتر از وضعیت عادی حرکت میکنند. افراد دچار این اختلال احتمالا بیاحساس بهنظر میرسند و در برقراری ارتباط با سایرین دچار مشکل میشوند. همچنین ماسک صورت میتواند سرعت پلک زدن فرد را کاهش دهد.
- تغییرات صدا
تغییر در حجم و کیفیت صدای انسان یکی از علائم اولیه بیماری پارکینسون محسوب میشود. این تغییرات صوتی شامل صحبت کردن با لحنی آهستهتر یا آغاز صحبت با صدای معمول و تضعیف یا قطع شدن تدریجی صدا هستند. در سایر موارد صدای فرد احتمالا فاقد افت و خیزهای معمول بوده و کاملا یکنواخت بهنظر میرسد.
- علائم روانی
بیماری پارکینسون میتواند سلامت روانی انسان را تحتتاثیر قرار دهد. این بیماری موجب کاهش سطح طبیعی هورمون دوپامین در بدن شده و تغییرات خلقی و رفتاری را در پی خواهد داشت. برخی علائم روانشناختی مرتبط با پارکینسون عبارتند از:
• افسردگی
• اضطراب
• روانپریشی
• گیجی
• زوال عقل
•سازماندهی دشوار برنامهها و فعالیتها
• کاهش توانایی حل مشکلات