محققان اخیرا به یکی از تبعات کمتر شناخته شده بیماری کووید ۱۹ یعنی ریزش مو پی بردهاند. اگرچه در حال حاضر ریزش مو بهعنوان یکی از علائم بیماری کووید ۱۹ موردتائید مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) قرار نگرفته است؛ اما به گفته پزشکان شواهد قانعکنندهای وجود دارند که از ریزش مو بهعنوان یکی از پیامدهای بلندمدت بیماری یاد میکنند.
ریزش مو در میان بازماندگان کووید ۱۹
ظهور علائم ریزش مو در میان بهبودیافتگان بیماری کووید ۱۹صرفا محدود به یک یا چند مورد نیست. در گروه فیسبوکی Survivor Corps دهها پست مختلف با مضمون ریزش مو در بهبودیافتگان بیماری کرونا به چشم میخورد. این افراد پس از گذشت چند ماه از بهبودی کماکان با برخی تبعات بیماری کووید ۱۹ دستبهگریبان هستند و بهعنوان “ناقلهای بلندمدت” شناخته میشوند. نظرسنجی انجام شده توسط موسس این گروه نشان میدهد که از میان ۱۷۰۰ شرکتکننده بیش از یکسوم آنها پس از ابتلا به کووید ۱۹ دچار ریزش مو شدهاند.
دکتر دندی اینگلمان؛ متخصص پوست و مو و جراح زیبایی اعلام کرد که علائم ریزش مو حدودا ۶ هفته پس از دستور قرنطینه اولیه بیماران در منزل در اواسط ماه مارس مشاهده شد. به گفته وی در این مدت تعداد مراجعهکنندگان به دلیل ریزش مو حداقل ۲۵ درصد افزایش یافت. ریزش مو هنوز بهعنوان یکی از علائم بیماری کووید ۱۹ در سایتهای اصلی پزشکی به ثبت نرسیده است؛ اما نتایج آزمایشات بیماران این موضوع را تائید میکنند.
استرس: عامل احتمالی ریزش مو
هنوز هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد کروناویروس مستقیما موجب ریزش مو خواهد شد. در عوض پزشکان بر این باورند که استرس جسمانی و روانی ناشی از کووید ۱۹ میتواند موجب بروز یک حالت ریزش مو بازگشتپذیر موسوم به telogen effluvium شود. بر اساس یافتههای محققان این بیماری چند ماه پس از یک رویداد استرسزا نظیر پریشانی عاطفی، عمل جراحی یا تب بالا بروز پیدا میکند. این وضعیت تعداد بیشتری از تارهای موی انسان را وارد مرحله استراحت یا telogen نموده و نهایتا موجب ریزش مو میشود.
بروز شوک ناگهانی موجب میشود تا بدن انسان در حالت خاموش قرار گرفته و صرفا روی اعمال ضروری متمرکز شود. دکتر سوزان ماسک؛ متخصص پوست و مو در مرکز پزشکی دانشگاه ایالتی اوهایو معتقد است که رشد مو به اندازه سایر اعمال بدن ضروری نیست. بیماری telogen effluvium ناشی از استرس معمولا از طریق کنار گذاشتن سایر علل احتمالی ریزش مو قابل تشخیص است. در اینحالت پزشکان معمولا برای رد مشکلات تیروئید یا سوءتغذیه اقدام به تجویز آزمایش خون میکنند. این ۲ عامل در تشدید ریزش مو نقش بهسزایی دارند.
همچنین پزشک ابتلای فرد به برخی بیماریها طی چند ماه گذشته را مورد بررسی قرار داده و در خصوص وقایع استرسزای زندگی از جمله بستری شدن در بیمارستان از فرد سوال میکنند. تمامی این اقدامات با هدف تشخیص عامل ایجادکننده استرس انجام میشوند.
مقابله با ریزش مو
انسانها بهطور معمول هر روزه تا ۱۰۰ رشته از موهای بدن خود را از دست میدهند. بیماری Telogen effluvium میتواند موجب ریزش روزانه ۳۰۰ تار مو طی مدت ۶ ماه شود. چنین وضعیتی احتمالا ناراحتی و اضطراب شدید انسان را بهدنبال خواهد داشت. به گفته دکتر اینگلمان ریزش مو تا حد بسیار زیادی به مسائل روانی و احساسی مربوط میشود. به گفته وی نگرانی مردم بابت ریزش مو بهمراتب بیشتر از بیماریهایی نظیر سرطان پوست است.
خبر خوب اینکه تلوژن افلوویوم یک بیماری موقت بوده و موهای ریزش یافته نهایتا رشد خواهند کرد. با اینحال بازگشت رشد موها به وضعیت اولیه احتمالا مدتی زمان خواهد برد. به گفته دکتر ماسیک فرآیند رشد موها با کندی به پیش میرود. رشد مجدد موها احتمالا تا ۲ ماه پس از درمان بیماری آغاز نخواهد شد. بعلاوه رفع این مشکل تدریجی بوده و بین ۶ تا ۱۲ ماه زمان خواهد برد.
برخی مبتلایان به تلوژن افلوویوم برای حل مشکل ریزش مو احتمالا به سراغ استفاده از مکملهای تحریککننده رشد مجدد مو میروند. دکتر اینگلمان هشدار میدهد که مصرف این داروها احتمالا به نتایج موردنظر افراد منجر نخواهد شد. در عوض وی پیشنهاد میکند که بیماران بر روی سبک زندگی سالم متمرکز شوند. به گفته دکتر ماسیک یافتن روشهایی برای مدیریت استرس نظیر ترک سیگار یا مصرف یک رژیم غذایی سالم و سرشار از موادمغذی میتواند در رشد بهتر مو موثر باشد. همچنین استرس ریزش مجدد مو نیز میتواند دردسرساز باشد. بنابراین مهمترین موضوع این است که پزشکان بابت رشد مجدد موها و طاس نشدن بیمار به وی اطمینان خاطر دهند.