افراد دچار افسردگی یا اضطراب به‌دلیل شرایط خود یا مصرف برخی داروهای درمان‌کننده احتمالا با افزایش یا کاهش وزن مواجه می‌شوند. افسردگی و اضطراب می‌توانند با پرخوری، انتخاب غذاهای ناسالم و کم‌تحرکی مرتبط باشند. افزایش تدریجی وزن نهایتا می‌تواند به چاقی منجر شود.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) حدودا ۴۳ درصد از بزرگسالان مورد مطالعه که دچار افسردگی هستند؛ از مشکل چاقی رنج می‌برند. به عقیده محققان، بزرگسالان مبتلا به افسردگی به‌مراتب بیشتر از افراد سالم دچار اضافه وزن می‌شوند. همچنین کودکان افسرده از شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر نسبت به کودکان عادی برخوردار هستند. نتایج مطالعات انجام شده روی کودکان در سال ۲۰۰۲ نشان داد که کودکان افسرده بیش از همسالان عادی خود در معرض خطر اضافه وزن قرار دارند.
چاقی غالبا با مسائل روانی و عاطفی نظیر غم، افسردگی و اضطراب مرتبط است. نتایج تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۰ نشان داد که افراد چاق ۵۵ درصد بیش از افراد عادی در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند. چاقی و سایر اختلالات وزنی می‌توانند مشکلات جسمانی مختلفی نظیر درد مفصل، دیابت و فشار خون بالا را به‌دنبال داشته باشد.
استرس عاملی برای افسردگی و چاقی به‌شمار می‌رود. البته استرس می‌تواند موجب برهم خوردن نظم عادات غذایی و کاهش وزن شود. کاهش استرس یکی از روش‌های درمانی برای افسردگی و چاقی محسوب می‌شود.
شیوه تعامل افسردگی و چاقی به‌طور کامل روشن نیست. محققان سال‌ها در خصوص وجود این رابطه مردد بودند؛ اما امروزه مشخص شده که چاقی و افسردگی با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. پزشکان با استفاده از رویکردی چندجانبه به درمان این شرایط می‌پردازند. هدف رفع نیازهای جسمی و عاطفی مرتبط با هر بیماری است.
اضافه وزن به‌عنوان یکی از عوارض جانبی اکثر داروهای ضد افسردگی شناخته می‌شود. به همین ترتیب برخی روش‌های درمانی کنترل وزن می‌توانند موجب فراز و نشیب‌های احساسی شده و به تشدید علائم افسردگی کمک می‌کنند. یک رژیم غذایی با فرصت‌های زیادی برای شکست و عقب‌نشینی مواجه است. چنین وضعیتی احتمالا شخص را با مشکلات روانی متعدد روبه‌رو خواهد کرد.
افسردگی و اضطراب هر ۲ جزو بیماریهای مزمن هستند و به توجه و مراقبت طولانی‌مدت نیاز دارند. همواره برای تعامل مستمر با پزشک خود یک خط ارتباطی آزاد را در نظر بگیرید. فعالیت‌های مثبت و کوتاهی‌های احتمالی خود را صادقانه با پزشک در میان بگذارید؛ زیرا صداقت تنها روشی است که امکان کنترل شرایط زمینه‌ای شما و کنترل آن توسط پزشک را فراهم می‌کند.
تغییرات بنیادی در سبک زندگی می‌تواند شرایط بسیار حساسی را ایجاد نماید. بنابراین دریافت مشاوره و راهنمایی از متخصصان بهداشتی واجد شرایط بسیار مهم است. تغییرات ناگهانی و چشمگیر احتمالا مشکلات پیچیده‌ای را به‌دنبال خواهند داشت. این مشکلات می‌توانند موجب ایجاد احساس ناکامی در بیمار شده و علائم وی را وخیم‌تر نمایند. لذا در صورت مشاهده علائم زیر سریعا نزد پزشک مراجعه کنید:
- از دست دادن علاقه و رغبت نسبت به انجام فعالیت‌هایی که در گذشته لذتبخش بوده‌اند
- ناتوانی در خروج از منزل یا تختخواب
- تغییرات نامنظم الگوی خواب
- احساس خستگی فراوان و مشکلات عملکردی
- افزایش وزن
استراتژی‌های پیشگیری از چاقی و افسردگی با یکدیگر متفاوت هستند؛ اما در بسیاری از موارد با یکدیگر اشتراک دارند:
- فعال بمانید
- با دیگران گفتگو کنید
- برنامه‌های درمانی خود را دنبال نمایید
ورزش روشی طبیعی برای افزایش سطح اندورفین در بدن، کاهش وزن و مبارزه با افسردگی محسوب می‌شود. برخی تحقیقات معتبر نشان می‌دهند که ورزش کردن حداقل یک نوبت در هفته به کاهش علائم افسردگی کمک شایان‌توجهی خواهد کرد. ورزش روزانه کوتاه‌مدت حتی برای مدت ۱۰ دقیقه نیز می‌تواند راهگشا باشد.
گفتگو با یک درمانگر یا روانپزشک در پردازش عوامل احساسی به شما کمک کرده و موجب می‌شود تا تغییرات موثر بر کیفیت زندگی خود را بپذیرید. در صورت تشخیص بیماریهای افسردگی و چاقی توسط پزشک به برنامه‌های درمانی پیشنهادی وی شامل تجویز دارو یا تغییر رژیم غذایی پایبند باشید. پایبندی به این دستورالعمل‌ها و رفتار صادقانه هنگام مواجهه با آن‌ها تنها روش برای به حداقل رساندن عوارض جانبی محسوب می‌شود.
افسردگی و چاقی ریسک ابتلا به بیماری‌هایی نظیر درد مزمن، مشکلات خواب، فشار خون، بیماری کرونر قلب و دیابت را افزایش می‌دهند. به‌عنوان مثال درمان افسردگی می‌تواند به بازیابی انرژی و نشاط حین انجام فعالیت‌ها کمک کند. این وضعیت شما را به انجام فعالیت‌های ورزشی بیشتر ترغیب خواهد کرد. همچنین کاهش وزن به شما انگیزه می‌دهد تا به‌دنبال ایجاد تغییرات در سبک زندگی خود باشید.
تشخیص و آغاز فرآیند درمان می‌تواند طاقت‌فرسا باشد؛ اما شما ناچار نیستید این مسیر را به تنهایی طی کنید. در واقع پزشک بهترین منبع کسب اطلاعات برای شما به‌شمار خواهد رفت.