بسیاری از خانم‌ها پس از مثبت شدن نتیجه تست بارداری خود هیجان‌زده می‌شوند؛ اما این احساس هیجان بعضا به یک اضطراب آزاردهنده تبدیل می‌شود. در ادامه به بررسی اضطراب دوران بارداری و علائم آن می‌پردازیم.
افسردگی پس از زایمان یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های زنان پس از زایمان است. اما شرایط روانی دیگری نیز احتمالا بر بارداری شما تأثیر می‌گذارند. بیش از ۱۰ درصد زن باردار به اشکال مختلف دچار اضطراب می‌شوند.
دلایل اضطراب در دوران بارداری
برخی زنان در دوران حاملگی دچار تشدید علائم اضطراب می‌شوند. از این گذشته کلیه فاکتورهای ایجادکننده احساس اضطراب تحت کنترل انسان نیستند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است روی مواد شیمیایی مغز تأثیر بگذارد. این پدیده می‌تواند باعث اضطراب شود. دوران بارداری زمان شکل‌گیری تغییرات فوق‌العاده است. برخی از این تحولات و احساسات خوشایند بوده و برخی دیگر کاملاً ناخوشایند و ترسناک هستند. در این‌حالت حتی فرد بعضا دچار عوارضی می‌شود که وی را در تمام طول شب بیدار نگه می‌دارد.
علائم اضطراب در دوران بارداری
احساس نگرانی در دوران بارداری تا حدودی طبیعی است؛ چرا که زن حامله روند کاملا جدیدی را در زندگی خود تجربه می‌کند. وجود تجاربی نظیر سقط جنین در گذشته بر احساس اضطراب مادر دامن می‌زند. اما اگر این نگرانی به روندی همیشگی در زندگی روزمره زنان باردار تبدیل شود؛ در این‌صورت ابتلای آن‌ها به اضطراب احتمالا موردتائید قرار خواهد گرفت. شایع‌ترین علائم اضطراب عبارتند از:
- احساس اضطراب غیرقابل کنترل
- نگرانی بیش از حد در مورد برخی مسائل خصوصا سلامتی یا کودک خود
- عدم توانایی تمرکز
- احساس تحریک‌پذیری یا پرخاشگری
- تشنج عضلانی
- بدخوابی
اضطراب بعضا موجب بروز حملات هراس می‌شود. این حملات احتمالا همراه با علائم فوق به‌صورت کاملا ناگهانی شروع شده و پیشرفت می‌کنند. در طی یک حمله هراسی علائم فرد احتمالا ماهیتی شدیدا فیزیکی پیدا خواهد کرد؛ به گونه‌ای که می‌تواند تجربه اضطراب را بسیار وخیم‌تر کند.
علائم حمله هراسی عبارتند از:
- احساس ناتوانی در تنفس
- احساس می‌کنید که در حال دیوانه شدن هستید
- احساس می‌کنید که هر لحظه ممکن است اتفاق ناگواری روی دهد
ریسک فاکتورهای اضطراب در دوران حاملگی
اگرچه تمامی زنان می‌توانند در طول بارداری دچار اضطراب شوند؛ اما در این میان نقش برخی ریسک فاکتورها شامل موارد زیر نیز غیرقابل انکار به‌نظر می‌رسد:
- سابقه خانوادگی اضطراب یا حملات هراس
- سابقه شخصی اضطراب، حملات هراس یا افسردگی
- سابقه ضربات روحی دردناک در گذشته
- استفاده از برخی داروهای غیرقانونی
- استرس بیش از حد در زندگی روزمره
درمان اضطراب دوران حاملگی
موارد خفیف اضطراب معمولاً به هیچ درمان خاصی احتیاج ندارند؛ اگرچه بهتر است افراد احساسات خود را نزد پزشک خود مطرح نمایند. در موارد شدید پزشک پس از سنجش فواید و خطرات احتمالا نسبت به تجویز دارو اقدام خواهد کرد.
اضطراب و تاثیرات آن روی نوزاد
اطرافیان دلسوز زنان باردار احتمالا به آن‌ها توصیه می‌کنند که به هیچ عنوان نگران نباشند؛ زیرا احساس نگرانی برای سلامتی کودک مضر است. اگرچه احساس اضطراب زنان باردار منشاء خوشایندی دارد؛ اما کماکان بهتر است این چرخه هرچه سریع‌تر متوقف شود. تحقیقات نشان می دهند که سطوح بالای اضطراب در دوران بارداری با افزایش خطر ابتلا به شرایطی نظیر پره اکلامپسی، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد مرتبط است.
نکاتی جهت مقابله با اضطراب دوران بارداری
- در خصوص اضطراب خود با همسر، دوستان یا نزدیکانتان صحبت کنید. به زبان آوردن افکار و احساسات مانع از غوطه‌ور شدن شما در آن‌ها می‌شود.
- ورزش کردن به کاهش اضطراب و احساس استرس کمک می‌کند. فعالیت‌هایی نظیر پیاده‌روی و یوگا موجب ترشح اندورفین در بدن می‌شوند؛ ماده‌ای که به‌عنوان یک مسکن طبیعی عمل می‌کند. بنابراین حرکت دادن بدن یکی از روش‌های کاهش استرس به‌شمار می‌رود.
- فعالیت‌هایی نظر مدیتیشن، طب سوزنی، ماساژ درمانی و تمرینات تنفسی عمیق به شما کمک می‌کنند تا بدون عرق ریختن از مزایای اندورفین بهره‌مند شوید. تنفس عمیق شکمی به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز برای کمک به اضطراب مفید است. انجام این کار به اکسیژن‌رسانی بیشتر به مغز و تحریک سیستم عصبی کمک می‌کند.
- استراحت و خواب کافی در دوران بارداری به کنترل علائم اضطراب کمک قابل‌توجهی می‌کند.
- دست به قلم شوید و افکار و احساسات خود را روی کاغذ بنویسید. این اقدام به شما امکان می‌دهد تا دغدغه‌های خود را مدیریت و اولویت‌بندی نمایید.
- توکوفوبیا یا اختلال ترس از زایمان یکی از مشکلات شایع در زنان باردار است. به منظور رفع این مشکل در کلاس‌های آموزشی آمادگی زایمان ثبت‌نام کنید و اطلاعات خود پیرامون مراحل مختلف زایمان و فعل و انفعالات داخل بدن طی این دوره را افزایش دهید.
- با پزشک معتمد خود در ارتباط باشید. در برخی مواقع پزشک به منظور تسکین علائم اضطراب مصرف برخی داروهای کم‌عارضه را توصیه خواهد کرد.