شخصیت هر فرد طبیعتی منحصر به فرد دارد. در برخی موارد طرز فکر و رفتار فرد می‌تواند برای وی و سایرین مخرب باشد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) دچار نوعی بیماری روانی هستند که موجب آزار آن‌ها و اطرافیانشان می‌شود. این وضعیت بر شخصیت آن‌ها غلبه می‌کند.
ASPD به‌طور معمول از دوران کودکی یا اوایل نوجوانی آغاز شده و تا دوران بزرگسالی ادامه دارد. افراد مبتلا به ASPD در طولانی‌مدت این علائم را از خود نشان می‌دهند:
- بی‌توجهی به قانون
- نقض حقوق دیگران
- سوء استفاده از دیگران
افراد مبتلا به این اختلال معمولاً به نقض قوانین از جانب خود هیچ اهمیتی نمی‌دهند. آن‌ها ممکن است دروغ گفته و بدون احساس پشیمانی دیگران را در معرض خطر قرار دهند. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که حدودا ۳ درصد از مردان و ۱ درصد از زنان مبتلا به ASPD هستند. این وضعیت در مردان بسیار شایع‌تر از زنان است.
علل ایجاد اختلال شخصیت ضد اجتماعی
علت دقیق ASPD هنوز شناخته نشده است. عوامل ژنتیکی و محیطی احتمالا در این زمینه موثر هستند. مردانی با شرایط زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند:
- افرادی در دوران کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفتند
- زندگی با والدین مبتلا به ASPD
- بزرگ شدن در کنار والدین معتاد به الکل
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی
کودکان مبتلا به ASPD حیوانات را آزار داده و به‌طور غیرقانونی اقدام به ایجاد آتش‌سوزی می‌کنند. برخی علائم در بزرگسالان عبارتند از:
- عصبانیت غالب
- مغرور بودن
- آزار و اذیت دیگران
- مایلند به هر ترتیب به خواسته‌های خود برسند
- دروغ گفتن مرتب
- دزدی
- رفتار جنگجو و پرخاشگرانه
- قانون‌شکنی
- عدم مراقبت از ایمنی خود یا دیگران
افرادی که به ASPD مبتلا هستند؛ بیشتر در معرض سوء مصرف مواد قرار دارند. تحقیقات انجام شده از تاثیر الکل بر افزایش پرخاشگری در افراد مبتلا به ASPD حکایت دارند.
نحوه تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی
تشخیص ASPD در افراد کمتر از ۱۸ سال امکان‌پذیر نیست. افراد بالای ۱۸ سال فقط در صورت داشتن سابقه اختلال رفتاری قبل از ۱۵ سالگی می‌توانند به ASPD مبتلا شوند. متخصص بهداشت روان می‌تواند در مورد رفتارهای گذشته و فعلی از افرادی با سن بیش از ۱۸ سال سوال کند. چنین اقدامی به پزشک کمک می کند تا علائم و نشانه‌های ASPD را تشخیص دهد.
برای تشخیص این بیماری بایستی معیارهای خاصی به شرح زیر در فرد مشاهده شود:
- تشخیص اختلال سلوک قبل از ۱۵ سالگی
- مشاهده حداقل ۳ علامت ASPD از سن ۱۵ سالگی
- مستندسازی یا مشاهده علائم ASPD که فقط در دوره‌های اسکیزوفرنی یا شیدایی اتفاق نمی‌افتد (چنان‌چه فرد دچار اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی باشد).
نحوه درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی
درمان ASPD بسیار دشوار است. پزشک به‌طور معمول ترکیبی از روان‌درمانی و دارو را تجویز می‌کند. ارزیابی اینکه درمان‌های موجود تا چه اندازه در مقابله با علائم ASPD موثر هستند دشوار است.
- روان‌درمانی
روانشناس بسته به شرایط فرد احتمالا انواع مختلف روان‌درمانی را توصیه می‌کند. درمان شناختی رفتاری می‌تواند به افشای افکار و رفتارهای منفی کمک کند. همچنین روش‌های جایگزینی آن‌ها با روش‌های مثبت را آموزش می‌دهد. روان‌درمانی آگاهی فرد از افکار و رفتارهای منفی ناخودآگاه را افزایش داده و به وی کمک می‌کند تا آن‌ها را تغییر دهد.
داروها
هیچ دارویی به‌طور خاص برای درمان ASPD تأیید نشده است. پزشک شما ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:
- داروهای ضد افسردگی
- تثبیت کننده‌های خلقی
- داروهای ضد اضطراب
- داروهای ضد روان‌پریشی
همچنین پزشک احتمالا اقامت در یک بیمارستان بهداشت روانی را توصیه می‌کند.
کمک‌رسانی به افراد دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی
مشاهده رفتارهای مخرب در فردی که به او اهمیت می‌دهید بسیار دشوار است؛ خصوصا وقتی این رفتارها مستقیماً روی شما تأثیر بگذارند. اکثر افراد مبتلا به ASPD ادعا می‌کنند که هیچ مشکلی ندارند. شما نمی‌توانید یک فرد مبتلا به ASPD را مجبور به درمان کنید. مراقبت از خود بهترین کاری است که می‌توانید انجام دهید. یک مشاور به شما کمک کند تا نحوه مواجهه با درد عزیزان مبتلا به ASPD را فرا بگیرید.
چشم‌انداز بلندمدت
افراد مبتلا به ASPD در معرض ریسک زندانی شدن، سوءمصرف موادمخدر و خودکشی قرار دارند. آن‌ها غالباً مایل به کمک گرفتن نیستند؛ مگر اینکه با مشکلات قانونی روبرو شوند و دادگاه آن‌ها را مجبور به معالجه کند. علائم این بیماری در اواخر سال‌های نوجوانی تا اوایل بیست سالگی وخیم‌تر می‌شوند. علائم اختلال با افزایش سن برخی افراد بهبود پیدا کرده و این موضوع به آن‌ها اجازه می‌دهد که تا زمان رسیدن به چهل سالگی احساس و رفتار بهتری داشته باشند.