تغییر بافت و ضخامت مو در طول مدت زندگی انسان امری کاملا رایج است. با این‌حال ریزش شدید یا باریک شدن بیش از اندازه تارهای مو چندان طبیعی نیست. این پدیده احتمالا در اثر وراثت، استرس یا برخی شرایط محیطی روی می‌دهد. در ادامه به بررسی انواع مختلف ریزش مو می‌پردازیم:
- ریزش طبیعی مو
شاید کمی تعجب‌آور باشد؛ اما حقیقتا قرار نیست که تارهای موی سر شما تا ابد پابرجا بمانند. هر تار مو به‌طور طبیعی دارای طول عمر محدودی است و پس از آن از بین خواهد رفت. در واقع هر روزه به طور متوسط از ۱۰۰ هزار رشته مو موجود در سر حدودا ۱۰۰ عدد آن‌ها ریزش می‌کند. این پدیده ریشه در دلایل مختلفی دارد:
- طول عمر
طول عمر هر تار مو به‌طور متوسط معادل ۴.۵ سال است. سپس تار مو از بین رفته و موی جدید ظرف مدت ۶ ماه جایگزین می‌شود.
- پیرایش مو
شستشوی سر با شامپو، خشک کردن و شانه زدن همگی موجب ریزش چندین تار مو می‌شوند. اکثر افراد هر روزه و به‌طور مرتب این کارها را انجام می‌دهند.
- افزایش سن
پس از سن ۳۰ سالگی (و غالبا پیش از آن)، ریزش مو در زن و مرد آغاز می‌شود؛ اگرچه سرعت پیشرفت این فرآیند در مردان به‌مراتب بیشتر است.
- ریزش ارثی مو
بسیاری معتقدند که عوامل ژنتیکی در ریزش شدید مو چندان تاثیرگذار نیستند. از سوی دیگر برخی متخصصان بر این باورند که عوامل ژنتیکی در کاهش سرعت رشد موهای جایگزین موثر هستند. در هر حالت نتیجه یکی است و فرد دچار تاسی سر خواهد شد. طاسی ارثی با چندین عامل مرتبط است.
جنسیت: طاسی ارثی در مردان نسبت به زنان بسیار شایع‌تر است.
سن: در سن ۳۰ سالگی، روند تاسی ۲۵ درصد از مردان آغاز می‌شود. در سن ۶۰ سالگی از هر ۳ مرد ۲ نفر دچار طاسی هستند.
هورمون‌ها: طاسی ارثی با هورمون توستسترون در ارتباط است. با افزایش سن، میزان هورمون توستسترون در زنان افزایش یافته و ریزش موها تشدید می‌شود (یا به لحاظ فنی رشد مجدد آن‌ها متوقف می‌شود). در نتیجه طاسی ناشی از تغییرات هورمونی در مردان شایع‌تر است.
چگونه استرس موجب ریزش مو می‌شود؟
احتمالا تاکنون بارها شنیده‌اید که استرس موجب ریزش مو می‌شود. چنین ادعایی صحیح است. ریزش مو ناشی از استرس ریشه در عوامل محیطی دارد؛ لذا در صورت مدیریت استرس تا حدودی می‌توان آن‌را کنترل کرد. استرس بیش از حد جسمی یا عاطفی در اثر آسیب‌ها، بیماری‌ها یا عمل‌های جراحی ایجاد شده و موجب ریزش مو با ۲ الگوی متفاوت خواهد شد.
در گونه رایج‌تر، شدت ریزش مو کمتر است. در این‌حالت رشد موها متوقف شده و وضعیت خوابیده پیدا می‌کنند. نهایتا پس از ۲ تا ۳ ماه، تارهای مو ریزش کرده و پس از ۶ تا ۹ ماه مجددا رشد می‌کنند.
در نوع دیگر ریزش مو ناشی از استرس، گلبول‌های سفید به فولیکول‌های مو حمله می‌کنند. در ادامه موها طی چند هفته و معمولا به‌صورت دسته‌ای ریزش خواهند کرد؛ اما به‌تدریج کل پوست سر یا سایر مناطق بدن را درگیر می‌کند. تارهای مو بعضا می‌توانند به تنهایی رشد نمایند؛ اما در برخی مواقع انجام اقدامات درمانی نیز ضروری خواهد بود. سایر عوامل موثر در ریزش مو عبارتند از:
- بیماری
- تغییرات هورمونی
- بارداری، زایمان و مصرف قرص‌های ضد بارداری
- عادات عصبی
- شیمی درمانی
اگر موهای شما در حال نازک شدن است و یا دچار طاسی ظاهرا غیر طبیعی (طاسی در سنین بسیار پایین یا با اشکال عجیب و غریب) هستید؛ در این‌صورت بهتر است توسط یک پزشک معاینه شوید. چنان‌چه استرس موجب ریزش موهای شما شده است؛ در این‌صورت با استفاده از برخی راهکارها قادر به مهار استرس خود خواهید بود.
چگونه استرس خود را تسکین دهیم؟
جلوگیری از بروز استرس امری تقریبا ناممکن است؛ اما با استفاده از برخی روش‌ها می‌توان تا حدودی آن‌را کنترل کرد. به منظور تسکین فوری استرس از تکنیک‌های مدیریت اضطراب استفاده کنید. مصرف داروهای مهارکننده استرس به تنهایی کفایت نخواهد کرد. تلاش برای معکوس نمودن آنی واکنش استرسی بدن در کاهش احساس اضطراب مزمن نقش بسزایی دارد. همچنین سعی کنید دانش خود را در زمینه تمرینات تنفسی آرامش‌بخش و سایر تکنیک‌های مهارکننده سریع استرس افزایش دهید.
تکنیک‌های مقابله با استرس را برای خود به یک عادت تبدیل کنید. برخی عادات برای مدیریت آنی استرس و ارتقاء توان مقابله‌ای فرد در آینده موثر هستند. حتی هنگامی‌که تحت فشارهای استرسی شدید قرار ندارید نیز این تکنیک‌ها را به‌کار بگیرید. انجام مدیتیشن و تمرینات تنفسی در بلندمدت موجب افزایش میزان تحمل انسان در برابر عوامل استرس‌آور خواهد شد.