اضطراب نوعی وضعیت ناخوشایند عمومی است که احتمالا با احساس بی‌قراری و برخی واکنش‌های جسمانی نظیر سردرد، تعریق، تنگی نفس، انقباض قفسه سینه و ناراحتی معده همراه خواهد بود. اما احساس اضطراب چه زمانی طبیعی بوده و در چه شرایطی یک اختلال به‌شمار می‌رود؟
تقریبا تمامی انسان‌ها در طول زندگی خود با علائم اضطراب مواجه شده‌اند؛ چرا که اضطراب یک تجربه طبیعی برای انسان محسوب می‌شود. در واقع اضطراب می‌تواند نوعی واکنش بالقوه سودمند جهت پیش‌بینی شرایط خاص و خطرناک قلمداد شود. علائم جسمانی اضطراب از پاسخ سیستم عصبی غیر‌ارادی انسان ناشی خواهند شد. این واکنش با وجود ماهیت متفاوت خود با پاسخ‌های اضطرابی شدید مرتبط هستند. ترس نوعی واکنش طبیعی در برابر خطرات بدیهی است. در حقیقت اضطراب به پیش‌بینی خطرات یا ناراحتی‌های بالقوه جسمانی و احساسی در انسان اشاره دارد.
اضطراب می‌تواند طبیعی و مفید باشد
بسیاری از تجارب انسان در طول زندگی موجب ایجاد استرس طبیعی می‌شوند. به‌عنوان مثال تجربه برخی امور برای نخستین بار می‌تواند استرس‌زا باشد. مثلا اولین روز مدرسه یا اولین روز دور شدن از خانه احتمالا تا حدودی استرس‌آور خواهد بود. بسیاری از رویدادهای مهم زندگی (صرف‌نظر از مثبت یا منفی بودن آن‌ها) نظیر امتحان مدرسه، ازدواج، طلاق، تغییر شغل و مقابله با بیماری می‌توانند موجب اضطراب شوند.
اضطراب برای امتحان پیش رو احتمالا مفید بوده و موجب می‌شود تا فرد برای موفقیت در آن تلاش بیش‌تری به خرج دهد. اضطراب شخص هنگام رفتن به سوی خودروی خود در یک پارکینگ تاریک و متروک باعث می‌شود تا وی نسبت به محیط اطراف خود محتاط‌‌تر باشد.
اضطراب می‌تواند یک مشکل قلمداد شود
اگرچه احساس اضطراب در برخی مواقع کاملا طبیعی و حتی مفید است؛ اما این وضعیت برای بسیاری از افراد مشکل‌ساز خواهد بود. تفاوت اصلی میان اضطراب طبیعی با اضطراب مشکل‌ساز از اختلاف میان منبع پیدایش و شدت آن‌ها ناشی می‌شود. اضطراب طبیعی دارای ماهیتی متناوب است و صرفا هنگام مواجهه با وقایع و موقعیت‌های خاص تجربه می‌شود. از سوی دیگر اختلال اضطراب به‌صورت مزمن و غیرمنطقی نمایان شده و بر بسیاری از کارکردهای زندگی روزمره تاثیر منفی خواهد گذاشت. رفتار پیشگیرانه، نگرانی مداوم، مشکل تمرکز و ضعف حافظه از جمله پیامدهای اختلال اضطراب به‌شمار می‌روند.
بر اساس تعریف ارائه شده توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا “اختلال اضطراب تعمیم‌یافته بیانگر احساس اضطراب بیش از حد و نگرانی در خصوص موضوعات، رویدادها و فعالیت‌های مختلف است.”
چنان‌چه تصور می‌کنید که احساس اضطراب شما به نوعی اختلال روانی تبدیل شده است؛ در این‌صورت حتما با پزشک معتمد خود مشورت کنید. برخی شرایط پزشکی و روانی احتمالا موجب شکل‌گیری اضطراب بیش از حد خواهند شد. تحقیقات اخیر از نقش موثر اضطراب مزمن در بروز بیماری‌های قلبی، گوارشی و درد حکایت دارند. اما احساس اضطراب قابل کنترل بوده و عوارض نیز از طریق روش‌های درمانی قابل پیشگیری هستند؛ موضوعی که بهترین دلیل برای مراجعه شما نزد پزشک محسوب می‌شود.