متاسفانه بزرگسالان و کودکان مبتلا به اختلال ADHD غالبا با القابی نظیر بیانگیزه، تنبل یا حتی بیاحساس برچسبگذاری میشوند. این برچسبهای منفی ناعادلانه بوده و تبعات زیانباری بهدنبال دارند. این بیتحرکی یا کندی عملکرد بیشتر از آنکه نشاندهنده یک تنبلی ساده یا کمبود انگیزه باشد؛ اغلب انعکاسدهنده اختلال در اعمال اجرایی است. این مشکلات احتمالا با اختلال ADHD همراه هستند. رسیدن به درکی صحیح از این اختلالات به رفع سوء تفاهمات پیرامون علائم شایع ADHD کمک میکند.
مشکلات مرتبط با ADHD و اعمال اجرایی
نقص عملکرد اجرایی بر توانایی فرد جهت آغاز، سازماندهی و تلاش مستمر برای انجام وظیفه تاثیر میگذارد. حتی ممکن است که فرد علیرغم تمایل برای شروع کار احساس رخوت کرده و به هیچ عنوان قادر به پیشرفت در آن نباشد. این احساس ناتوانی سریعا میتواند موجب پیدایش درگیری ذهنی، تعلل، امتناع و نهایتا مشکلاتی در زمینه بهرهوری شود. چنین وضعیتی حتی میتواند واکنشهای منفی سایرین را در پی داشته باشد. آنها بابت ناهنجاریهای موجود در مبتلایان به ADHD دچار نوعی سردرگمی یا ناامیدی هستند. افراد مبتلا به اختلال ADHD هنگام انجام کارهای محرک و جالب، عملکرد مناسبی از خود نشان میدهند؛ اما عملکرد آنها هنگام اجرای اعمال تکراری و خستهکننده چندان مطلوب نیست.
حتی اگر فرد قادر به آغاز یک کار باشد نیز احتمالا کماکان در زمینه حفظ هوشیاری و تلاش مستمر برای به پایان رساندن آن کار دچار مشکلات جدی خواهد شد. اگرچه فرد احتمالا از میزان تلاش موردنیاز برای اتمام موفقیتآمیز کار آگاهی داشته و به همان اندازه تلاش میکند؛ اما نمیتواند آنرا به شکلی مناسب و کامل انجام دهد.
کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD هنگام مواجهه با انواع مشکلات دچار کسالت میشوند. در این افراد، حفظ تمرکز بر روی یک کار کسالتبار تقریبا غیرممکن بهنظر میرسد؛ چرا که حواس فرد به سوی افکار و فعالیتهای جالبتر منحرف میشود. همچنین کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD پس از بروز ناامیدیهای مکرر احتمالا احساس بیانگیزگی خواهند کرد. قرارگیری در وضعیت روحی هیجانانگیز و امیدوارکننده و سپس برهم خوردن تدریجی آن میتواند بسیار آزاردهنده باشد.
درمان
در وهله نخست بایستی بهصورت فعالانه در فرآیند درمان ADHD مشارکت نمایید. با یک پزشک باتجربه در زمینه درمان ADHD ارتباط برقرار کرده و علائم بیماری خود یا کودکتان را به شکل منظم و بیپرده با وی در میان بگذارید. دانش خود پیرامون راهکارها و نکات کلیدی و موثر جهت ارتقاء سطح تمرکز هنگام انجام کارهای دشوار، یکنواخت و خستهکننده را افزایش دهید.
راهبردهای مقابله با علائم ADHD
- پروژههای کاری را در قالب اهداف کوچکتر و قابل کنترلتر تجزیه کنید.
- اهداف کوچکتری را برای خود ترسیم نمایید.
- پس از برداشتن گامهای مثبت در مسیر تحقق اهداف ترسیم شده، بلافاصله برای خود یا کودکتان پاداشی را در نظر بگیرید.
- برای پرداختن به فعالیتهای لذتبخش و مورد علاقه خود، یک دوره زمانی کوتاه و بیدغدغه (برای مثال ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) را در نظر بگیرید.
- از تمرینات ورزشی غافل نشوید و حرکات بدنی را در برنامه روزمره خود بگنجانید.
- از نحوه مواجهه سایر افراد با مشکلات مختلف مطلع شوید. بدینترتیب میتوانید راهکارهای بیشتری را بررسی کرده و کارآمدترین آنها را انتخاب نمایید.