بسیاری از مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که نحوه واکنش انسان به رویدادهای استرس‌آور زندگی بر سلامت وی تاثیر چشمگیری دارد. اکثر افراد دارای سیستم ایمنی سالم از مقاومت مطلوبی در برابر بیماری‌ها برخوردار هستند؛ اما استرس و کهولت سن ۲ عامل رایج برای ضعف سیستم ایمنی بدن به‌شمار می‌روند. شواهد علمی نشان می‌دهند که استرس طولانی‌مدت، بدن را تحت فشار شدید قرار می‌دهد. با این‌حال مکانیسم دقیق تاثیرگذاری استرس بر بیماری‌ها کماکان مبهم است. اکنون دانشمندان گزارش می‌دهند که استرس روان‌شناختی احتمالا روی مولکول‌های موثر بر روند پیری سلولی و احتمالا پیشرفت بیماری‌ها تاثیر گذاشته و در شدت عوارض آن‌ها تا حدودی موثر هستند.
نتایج پژوهش اخیر نشان داد که استرس مزمن و درک انسان از استرس زندگی بر ۳ عامل بیولوژیکی شامل طول تلومرها، فعالیت تلومراز و میزان استرس اکسیداتیو در سلول‌های سیستم ایمنی موسوم به مونوکلوسیت‌های خون در بدن زنان یائسه تاثیرگذار هستند.
تلومرها پروتئین‌های DNA پیچیده‌ای هستند که در انتهای کروموزوم‌ها قرار داشته و موجب ایجاد ثبات ژنتیکی می‌شوند. با هر نوبت تقسیم سلولی بخشی از DNA تلومری از بین می‌رود. پس از چندین مرتبه تقسیم سلولی، DNA تلومری به اندازه‌ای تضعیف می‌شود که سلول‌های مسن فرآیند تقسیم را متوقف می‌کنند. بنابراین تلومرها در تنظیم تعداد دفعات تقسیم سلول، سلامت و طول عمر آن نقشی کلیدی دارند. این عوامل به نوبه خود بر سلامت بافت‌های تشکیل‌دهنده سلول تاثیر می‌گذارند.
تلومراز آنزیمی است که با هر نوبت تقسیم سلولی، بخشی از تلومرها را مجددا احیاء کرده و از آن‌ها محافظت می‌کند. استرس اکسیداتیو موجب آسیب‌دیدگی DNA شده و روند تحلیل تلومرها حین فرآیند تکثیر سلولی را تسریع می‌کند. این پژوهش روی ۵۸ زن در محدوده سنی ۲۰ تا ۵۰ سال انجام شد که همگی آن‌ها مادران بیولوژیک یا دارای یک فرزند با بیماری مزمن بودند. ۳۹ نفر از زنان دارای فرزندی با بیماری مزمن و ۱۹ نفر صاحب فرزندی سالم بودند.
مطابق انتظارات، اکثر زنانی که از کودکان دچار بیماری مزمن مراقبت می‌کردند؛ در مقایسه با سایر زنان، استرس بیش‌تری را تجربه کردند. اگرچه نشانگرهای بیولوژیکی این زنان در مقایسه با سایر افراد تفاوت چندانی نداشت. با این‌حال مدت دوره مراقبت از کودک دچار بیماری مزمن نیز امری کلیدی است؛ به گونه‌ای که با افزایش مدت دوره مراقبت، طول تلومرها کوتاه‌تر شده، سطح فعالیت تلومراز کاهش یافته و استرس اکسیداتیو تشدید می‌شود. بعلاوه درک استرس در هر ۲ گروه فوق با نشانگرهای بیولوژیکی ارتباط دارد. در واقع زنان دچار بیش‌ترین فشار روانی حدودا ۱۰ سال مسن‌تر از سایر همنوعان خود با کمترین میزان استرس هستند. زنان دچار بیش‌ترین میزان استرس دارای فعالیت تلومراز پایین‌تر و استرس اکسیداتیو بالاتر نسبت به افراد دچار کمترین استرس هستند.
مطالعه فوق برای نخستین بار، ارتباط میان استرس مزمن، طول تلومرها و روند پیری سلولی را نمایش می‌دهد. تاکنون ارتباط میان استرس روانی مزمن و شاخص‌های سلامت از جمله بیماری‌های قلبی و عروقی و ضعف سیستم ایمنی در تحقیقات متعدد به اثبات رسیده است. با این‌حال یافته‌های جدید نشان‌دهنده نوعی مکانیسم سلولی در خصوص نحوه تاثیر استرس مزمن بر پیری زودرس هستند. شواهد و مستندات علمی نشان می‌دهند که استرس مزمن برای سالیان طولانی برقرار بوده و در خوشبینانه‌ترین حالت موجب کاهش عمر سلول‌های ایمنی بدن می‌شوند.
کیفیت تاثیرگذاری استرس روانی بر تلومرها کماکان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مطالعات آینده به بررسی تاثیرات استرس طولانی‌مدت بر تلومرهای سایر سلول‌ها نظیر سلول‌های پوششی قلبی و عروقی می‌پردازند. دانشمندان همچنین قصد دارند تا تاثیرات استرس بلندمدت بر پاسخ سیستم ایمنی بدن در زمینه ترمیم جراحات و دفاع از بدن در برابر بیماری‌ها را بررسی نمایند.
سیستم ایمنی بدن در صورت نیاز به تجدید قوا، سلول‌های دفاعی بیش‌تری را تولید می‌کند. این سلول‌ها به منظور حفظ طول تلومر نیازمند مقادیر بالایی از آنزیم تلومراز هستند. بدین‌ترتیب زمینه لازم برای تکثیر هرچه بیشتر سلول‌ها فراهم می‌شود. پژوهش اخیر نشان می‌دهد که در افراد دارای استرس مزمن، فعالیت تلومراز سلول‌های ایمنی بدن احتمالا مختل خواهد شد.
مطالعه حاضر نشان‌دهنده تصویری آنی از نشانگرهای بیولوژیکی در بدن زنان است. هر ۲ گروه زنان به سوالات یک پرسشنامه ۱۰ ماده‌ای در خصوص استرس تجربه شده طی ماه گذشته پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل این داده‌ها از وجود ارتباط میان استرس مزمن و شاخص‌های پیری سلول (تلومراز و طول پلیمر) حکایت داشتند. اکنون تیم تحقیقاتی مشغول سنجش پیوسته طول تلومرها در افراد شرکت‌کننده هستند تا به مقایسه میزان کوتاه‌شدگی تلومرها در افراد دارای استرس شدید و اشخاص عادی بپردازند.
بررسی تاثیر فشار روانی طولانی‌مدت روی تلومرها احتمالا چندین سال زمان خواهد برد. تیم تحقیقاتی مایل به انجام برخی آزمایشات بالینی است تا تاثیر روش‌های مداخله‌ای کاهش استرس نظیر یوگا، مدیتیشن و درمان رفتار شناختی بر افزایش فعالیت تلومراز و طول تلومر یا کاهش سرعت کاهش طول تلومرها را مورد ارزیابی قرار دهد.
در مقطع کنونی برای ارزیابی فعالیت تلومراز یا طول تلومر در سلول‌ها، آزمایش معمولی وجود ندارد. دانشمندان با آگاهی از همبستگی موجود میان استرس مزمن و نشانگرهای بیولوژیکی در این مسیر به پیش می‌روند. با این‌حال در صورت اثبات نقش تلومرها در بروز برخی بیماری‌ها می‌توان تصور کرد که کاهش سریع طول تلومرها احتمالا به یک وضعیت خطرناک برای سلامت انسان نظیر کلسترول LDL بالا منجر خواهد شد. بنابراین تجویز داروهای فعال‌کننده آنزیم تلومراز به افزایش طول تلومرها و احتمالا کاهش ریسک ابتلا به برخی بیماری‌ها کمک خواهد کرد.