خودکشی در میان مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی (BPD) امری بسیار شایع است. بر اساس نتایج تحقیقات اخیر، ۷۵ درصد از مبتلایان به اختلال BPD طی دوران حیات خود حداقل برای ۱ نوبت اقدام به خودکشی می‌کنند. برآوردهای انجام شده نشان می‌دهند که ۳ تا ۱۰ درصد افراد دچار اختلال شخصیت مرزی اقدام به خودکشی کامل نموده‌اند. این رقم بیش از ۵۰ برابر نرخ خودکشی در میان عموم مردم است.
دلایل شایع بودن خودکشی و خودآزاری در میان مبتلایان به اختلال BPD
توضیح دلایل خودکشی و آسیب رساندن به خود احتمالا از طریق چند فاکتور مرتبط با اختلال شخصیت مرزی امکان‌پذیر خواهد بود. در ادامه به بررسی این عوامل می‌پردازیم:
- صدمات عاطفی شدید
اختلال شخصیت مرزی با تجارب عاطفی منفی و بسیار شدید همراه است. بر اساس اظهارات مبتلایان به اختلال BPD، این تجربیات به اندازه‌ای دردناک هستند که فرد مایل به یافتن راهی برای رهایی از آن‌ها است. در این راستا فرد بیمار به راهکارهای مختلفی نظیر آسیب رساندن عمدی به خود، مصرف موادمخدر یا حتی خودکشی پناه خواهد برد.
- طول دوره بیماری
BPD یک بیماری مزمن است و معمولا برای سالیان طولانی ادامه خواهد یافت. ایده‌پردازی پیرامون خودکشی یکی از منحصربه‌فردترین جنبه‌های اختلال شخصیت مرزی به‌شمار می‌رود. مبتلایان به این بیماری در دوران حیات خود احتمالا روزها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها به خودکشی فکر می‌کنند. این وضعیت موجب می‌شود تا فرد بیمار تصور کند که برای درمان مشکلات وی هیچ روش درمانی خاصی وجود ندارد؛ در حالی‌که اصلا این‌طور نیست.
- ابتلای همزمان به چند بیماری
مبتلایان به BPD احتمالا علائم سایر اختلالات روانی نظیر اختلال دو قطبی، افسردگی اساسی و اختلال اسکیزوافکتیو را تجربه خواهند کرد. ابتلا به چندین اختلال روانی به‌صورت همزمان، ریسک خودکشی را افزایش می‌دهد.
- تحریک‌پذیری
اختلال شخصیت مرزی با تکانشگری و گرایش به عکس‌العمل‌های شدید بدون فکر کردن به پیامدهای احتمالی آن‌ها همراه است. مبتلایان به BPD هنگام مواجهه با حالات عاطفی دردناک و شدید به خودکشی فکر می‌کنند؛ بی‌آن‌که از عواقب چنین عملی کاملا آگاه باشند.
- مصرف موادمخدر
مبتلایان به BPD غالبا به سوی مصرف موادمخدر گرایش پیدا می‌کنند. مصرف موادمخدر و الکل به‌خودی‌خود از جمله عوامل خطرزا برای خودکشی به‌شمار می‌روند. هنگامی‌که پیامدهای ناشی از مصرف موادمخدر با مشکلات اختلال شخصیت مرزی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند؛ می‌توانند برای شخص بیمار مرگبار باشند. مصرف موادمخدر احتمالا موجب تحریک هرچه بیشتر فرد شده و وی در معرض خطر مرگ ناشی از مصرف بیش از حد (اوردوز) قرار خواهد گرفت.
- ناهنجاری‌های مغزی
تصاویر ثبت شده از مغز نشان می‌دهند که احتمال بروز ناهنجاری در متابولیسم بدن، ساختار و عملکرد مغز در مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی نسبت به افراد عادی به‌مراتب بیشتر است. به‌نظر می‌رسد که این ناهنجاری‌ها با بروز علائم اختلال BPD نظیر تحریک‌پذیری و پرخاشگری (که هر ۲ با گرایش فرد به خودکشی مرتبط هستند) همراه خواهند بود.
یک مطالعه به بررسی رابطه میان تکانشگری، پرخاشگری و خودکشی در مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی با سابقه تلاش برای خودکشی پرداخت. شرکت‌کنندگان بر اساس شدت مرگبار بودن اقدام خود برای خودکشی در ۲ گروه مختلف طبقه‌بندی شدند. این ۲ گروه تحت عنوان “خطر مرگ زیاد” و “خطر مرگ کم” مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی نشان داد که میزان سلول‌های خاکستری مناطق مختلف مغز در گروهی با تلاش‌های خودکشی خطرناک‌تر به‌مراتب از گروه دیگر کمتر بود.
همچنین یک پژوهش مشابه نشان داد که سطح ماده خاکستری مغز در مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی نسبت به افراد سالم به میزان قابل‌توجهی کمتر است. در آن‌دسته از مبتلایان به BPD که اقدام به خودکشی کرده بودند؛ میزان ماده خاکستری در ۸ منطقه از ۹ بخش مختلف مغز نسبت به افراد سالم کمتر بود؛ در حالی‌که در آن‌دسته از مبتلایان که اقدام به خودکشی نکرده بودند؛ میزان ماده خاکستری در ۵ منطقه از ۹ ناحیه مغز کمتر از حالت عادی بود. همچنین یک مطالعه دیگر نیز از نرخ بالاتر خودکشی و مرگ در میان افرادی با بافت خاکستری محدودتر در مغز حکایت داشت.
نحوه کمک‌رسانی به مبتلایان به اختلال BPD با گرایش نسبت به خودکشی
برخی اوقات دوستان و اعضای خانواده شخص بیمار به وجود علائم گرایش به خودکشی در وی پی می‌برند. چنان‌چه تصور می‌کنید دوست شما به خودکشی فکر می‌کند؛ در این‌صورت با وی صحبت کرده و نگرانی خود را با او در میان بگذارید. در خصوص صحت نگرانی‌های خود از وی سوال کنید و پیشنهاد کمک بدهید. انجام این‌کار تا حدودی دشوار است؛ چرا که می‌تواند موجب تشدید علائم فرد بیمار شود. با این‌حال مهم‌ترین مسئله این است که بدون توجه به پیامدهای احتمالی فورا به عزیزان خود کمک کنید.