بر اساس اعلام انجمن روانپزشکی آمریکا فوبیا شایع‌ترین بیماری روانی در میان زنان و دومین مورد در میان مردان به‌شمار می‌رود. انستیتوی ملی بهداشت روان اعلام می‌کند که هر ساله فوبیا تقریبا ۱۰ درصد بزرگسالان ایالات‌متحده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این هرا‌س‌ها معمولا در سنین کودکی یا نوجوانی پدیدار می‌شوند و تا دوران بزرگسالی ادامه پیدا می‌کنند. همچنین شیوع این اختلالات در زنان ۲ برابر بیشتر از مردان است. در توضیح دلایل این هراس تئوری‌های تکاملی و رفتاری مختلفی وجود دارد. اما صرفنظر از علل پیدایش فوبیا این اختلال قابل درمان بوده و از طریق تکنیک‌های شناختی و رفتاری یا تجویز دارو قابل مهار یا حتی درمان کامل است.
فوبیا به شکل شگفت‌انگیزی شایع است. اما برخی اشکال فوبیا بسیار رایج‌تر از بعضی دیگر هستند. سرگیجه، حالت تهوع، قطع تنفس و حملات وحشتی تمام‌عیار از جمله علائم رایج فوبیا به‌شمار می‌روند. در ادامه به معرفی ۱۰ مورد از شایع‌ترین اشکال فوبیا می‌پردازیم:
- فوبیای اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی)
فوبیای اجتماعی و آگورافوبیا در طیف اختلالات اضطرابی طبقه‌بندی می‌شوند. این در حالیست که سایر اشکال ۸ گانه فوبیا در گروه “فوبیای خاص” طبقه‌بندی شده و با یک موضوع یا مقوله ویژه مرتبط هستند. افراد مبتلا به این اختلال غالبا از تحقیر شدن نزد دیگران واهمه دارند. فوبیای اجتماعی غالبا در دوران بلوغ بروز پیدا کرده و در صورت عدم درمان تا پایان عمر فرد ادامه خواهد یافت. ترس از سخنرانی عمومی رایج‌ترین شکل فوبیای اجتماعی به‌شمار می‌رود. این اختلال بعضا موجب می‌شود تا افراد از حضور در موقعیت‌های اجتماعی نظیر مدرسه، دانشگاه یا محیط کار اجتناب نمایند.
اشکال رایج فوبیا به‌طور معمول شامل محیط، حیوانات، ترس از تزریق، خون و سایر موارد دیگر است.
- آراکنوفوبیا (ترس از عنکبوت)
مشاهده عنکبوتیان برای برخی افراد بسیار وحشتناک و دلهره‌آور است. اما برخی افراد حتی هنگام فکر کردن به عنکبوت یا مشاهده تصویر آن نیز دچار وحشت شدید می‌شوند. بر اساس برآوردها حدودا ۳۵ هزار گونه مختلف عنکبوت در جهان وجود دارد و تنها دهها مورد از آن‌ها تهدیدی واقعی برای انسان‌ها به‌شمار می‌روند. بنابراین چرا بسیاری از مردم از عنکبوتیان وحشت دارند؟ یکی از رایج‌ترین توضیحات ارائه شده این است که در گذشته اجداد ما فاقد دانش، ابزارهای فنی و فناوری‌های پزشکی موردنیاز برای رفع صدمات ناشی از این موجودات بودند و آن‌ها را موجوداتی خطرناک قلمداد می‌کردند. این نگرش از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
- اوفیدیوفوبیا (ترس از مار)
ترس از مارها پدیده‌ای کاملا متداول بوده و غالبا ریشه در عوامل تکاملی، تجربیات شخصی یا پیشینه فرهنگی دارد. به باور برخی افراد از آن‌جا که تعدادی از مارها سمی هستند؛ لذا فاصله گرفتن اجداد ما از این موجودات، شانس زنده ماندن آن‌ها را افزایش داده است. برخی نظریه‌پردازان بر این باورند که ترس از مارها جنبه ذاتی داشته و از نگرانی انسان بابت بیماری و آلودگی ناشی می‌شود.
- آکروفوبیا (ترس از ارتفاع)
بیش از ۶ درصد مردم جهان از ارتفاع واهمه دارند. این احساس ترس احتمالا موجب بروز حملات اضطرابی و امتناع فرد از رفتن به مکان‌های مرتفع، پل‌ها و برج‌ها می‌شود. چنین ترسی احتمالا بر اثر سازگاری با محیطی که در آن سقوط از ارتفاع خطرات مهمی را در پی داشته به وجود آمده است.
- آئروفوبیا (ترس از پرواز)
بین ۱۰ تا ۴۰ درصد بزرگسالان آمریکایی از پرواز با هواپیما واهمه دارند. این در حالیست که وقوع سوانح هوایی بسیار نادر است. ترس از پرواز بعضا موجب می‌شود تا افراد از سفر کردن با هواپیما به‌طور کامل خودداری نمایند.
- سینوفوبیا (ترس از سگ)
ترس از سگ‌ها غالبا با تجربیات شخصی خاص نظیر گازگرفتگی در دوران کودکی همراه است. این ترس غیرمنطقی و بیش از حد بعضا می‌تواند بر زندگی و فعالیت شخص تاثیر منفی بگذارد. به‌عنوان مثال زندگی در محل تردد سگ‌ها می‌تواند مانع از رفت‌وآمد آسان و بی‌دغدغه این افراد شود.
- آسترافوبیا (ترس از رعد و برق)
برخی افراد هنگام وقوع رعد و برق دچار ترس شدید می‌شوند. علائم آسترافوبیا غالبا مشابه سایر اشکال فوبیا بوده و شامل لرزش اندام، ضربان قلب سریع و افزایش سرعت تنفس است. این افراد هنگام وقوع طوفان یا رعد و برق دستپاچه شده و به‌دنبال یافتن پناهگاهی نظیر کمد، حمام یا حتی پنهان شدن در رختخواب‌ها می‌گردند. این افراد احتمالا هر روزه زمان زیادی را صرف اطلاع از شرایط آب‌وهوایی روزهای آینده خواهند کرد.
- تریپانوفوبیا (ترس از تزریق)
ترس از تزریق بعضا موجب می‌شود تا افراد از مراجعه نزد پزشک و پیگیری روند درمان خودداری نمایند. حدودا ۲۰ تا ۳۰ درصد بزرگسالان دچار ترس از تزریق هستند. این افراد هنگام انجام تزریقات ضروری دچار ترس شدید و تپش قلب بالا شده و حتی حین تزریق سوزن را از بدن خود خارج می‌کنند.
- آگورافوبیا (ترس از تنهایی)
آگورافوبیا شامل ترس از تنهایی در مکان‌ها یا موقعیت‌هایی است که فرار از آن‌ها احتمالا دشوار باشد. تقریبا یک‌سوم مبتلایان به اختلالات هراس دچار آگورافوبیا هستند و غالبا خود را درون منزل حبس می‌کنند. این اختلال معمولا در اواخر دوره نوجوانی و اواسط دهه سوم زندگی بروز یافته و شیوع آن در زنان ۲ برابر مردان است.
- میسوفوبیا (ترس از میکروب‌ها و گردوغبار)
افراد مبتلا به این اختلال گرایش زیادی به نظافت منزل، استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده و شستشوی مکرر دست‌ها از خود نشان می‌دهند. این وضعیت می‌تواند از اختلال وسواس اجباری سرچشمه بگیرد. افراد مبتلا معمولا از تماس با سایرین اجتناب نموده و با شنیدن اخبار مربوط به شیوع بیماری‌ها دچار نگرانی شدید می‌شوند. این افراد معمولا از ورود به مکان‌هایی با ریسک آلودگی بالاتر نظیر مطب پزشکان، داروخانه‌ها و مدارس اجتناب خواهند کرد.