کاهش سطح DHA در قسمتی از مغز بیماران آلزایمری یعنی هیپوکامپ و قشر جلویی با عملکرد شناختی و حافظه ارتباط دارد. رژیم غذایی سرشار از اسید‌های چرب امگا ۳ (سرشار از DHA و روغن ماهی) می‌تواند در احیای عملکرد شناختی و کارکرد مغز مفید باشد.
امگا ۳ چیست؟
امگا ۳ گروهی از اسید‌های چرب اشباع نشده است که برای عملکرد طبیعی بدن و سلامتی بسیار بااهمیت به شمار‌‌می‌رود. ۳ نوع اولیه اسید چرب امگا ۳ عبارتند از: اسید دکوزاهگزانوئیک (DHA)، اسید ایکوزاپنتانوئیک ( EPA) موجود در ماهی و روغن غذا‌های دریایی و همچنین اسید لینولئیک(ALA) موجود در روغن‌های گیاهی نظیر: روغن بذر کتان و روغن گردو.
انسان‌ها (در بین سایر پستانداران) به‌طور طبیعی قادر به تولید اسید‌های چرب امگا ۳ نیستند و ما باید آن‌ها را از طریق رژیم غذایی خود به‌دست آوریم. DHA مهم‌ترین و فراوان‌ترین اسید چرب در مغز است که برای سلامت عصبی، انتقال سیناپسی و یکپارچگی غشاها ضروری خواهد بود.
آیا شواهدی در خصوص تاثیر مکمل‌های امگا ۳ در جلوگیری از بیماری آلزایمر وجود دارد؟
یک مطالعه انجام شده روی حیوانات نشان داده است که مکمل امگا ۳ می‌تواند سطح بتا آمیلوئید را در مغز کاهش دهد. علاوه بر این برخی مطالعات به بررسی تاثیر مصرف و عدم مصرف امگا ۳ بر روند بهبود عملکرد شناختی و مقایسه نتایج حاصل پرداخته‌اند. با این‌حال اکثر مطالعات تاثیر مصرف مکمل امگا ۳ طی یک دوره طولانی (بیش از ۱۰ سال) را مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که مصرف یک دوره طولانی مدت مکمل قبل از آغاز مرحله پیشرفت بیماری ضروری است.
از سوی دیگر نتایج مطالعات انجام شده روی مدل‌های جانوری نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های امگا ۳ در اوایل زندگی و قبل از شروع بیماری (زمانی که فقط یک اختلال خفیف شناختی وجود دارد) احتمالا می‌توانند مفید واقع شوند. با وجود این یافته‌ها میان مکمل‌های امگا ۳ و قرص‌های دارویی از نظر آماری تفاوت قابل‌توجهی وجود ندارد. علاوه بر این تاثیرات مثبت امگا ۳ در تقویت عملکرد شناختی صرفا در ارزیابی‌های محدود مشاهده شده و فاقد جنبه عمومی هستند.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که برخی مطالعات روغن زیتون را به رژیم غذایی خود اضافه کردند و از آنجایی که روغن زیتون برای سلامتی مفید است؛ لذا آزمایشات به مقایسه خواص امگا ۳ و برخی مکمل‌های لیپیدی پرداخته‌اند. در چنین شرایطی نتایج قابل‌توجه احتمالی تحت تاثیر مصرف دارو‌نما‌ها قرار می‌گیرند.
آیا امگا ۳ می‌تواند به درمان یا پیشگیری از بیماری آلزایمر کمک کند؟
مصرف منظم مکمل‌های امگا ۳ در مراحل اولیه زندگی احتمالا تا حدودی برای سلامت قلب و عروق مفید خواهد بود؛ اگرچه اثبات این امر مستلزم دستیابی به شواهد تخصصی‌تری است.
هیچ شواهد قابل‌توجهی دال بر نقش مکمل امگا ۳ در درمان بیماری آلزایمر به‌ویژه هنگامی‌که بیماری در مرحله متوسط یا شدید پیشرفت کرده است وجود ندارد. با این‌حال برخی مطالعات نشان می‌دهند که اگر علائم بیماری آلزایمر خفیف باشد؛ با مصرف امگا ۳ روند پیشرفت بیماری تا حدودی کند می‌شود.
همان‌طور که هر مطالعه مشاهده‌ای به بررسی اثرات طبیعی یا گیاهی مکمل‌ها در درمان یا پیشگیری بیماری می‌پردازد؛ در اکثریت مطالعات تصادفی کنترل شده دسترسی به نمونه به‌اندازه کافی بزرگ ضروری است. به‌عنوان مثال مصرف سایر داروها در هیچ‌یک از بیماران مربوط به این مطالعه مورد آزمایش قرار نگرفته است. این بیماران برای درمان آلزایمر احتمالا از داروهای تایید شده دیگری نیز استفاده کرده بودند. بنابراین هرگونه اثرات مفیدی را می‌توان به این داروها نسبت داد.
خلاصه
صرفا از طریق مطالعات مشاهده‌ای روی گروه‌های کوچک نمی‌توان نتیجه‌گیری کرد. با این وجود مصرف مکمل‌های امگا ۳ برای بهبود سلامت هیچ‌گونه ضرری ندارند و حتی ممکن است تا حدودی برای تاخیر در پیشرفت زوال عقل مفید باشند. با انجام مطالعات روی حیوانات معلوم شد که مصرف طولانی‌مدت مکمل‌های امگا ۳ در تسریع روند بهبود صدمات ناشی از آلزایمر و توانایی‌های شناختی موثر است.