در حالی که حدود ۱۱ درصد از کودکان (۴ تا ۱۷ ساله) در سرتاسر ایالات‌متحده به اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی(ADHD) مبتلا هستند. تاثیرات ابتلا به ADHD و مصرف داروهای درمان‌کننده آن بر سلامت افراد در طولانی‌مدت کماکان یکی از موضوعات مطالعاتی رایج به‌شمار می‌رود. محققان دانشکده پزشکی یوتا دریافتند که مبتلایان به ADHD بیش از افراد فاقد سابقه این اختلال در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های پارکینسون و شبه پارکینسون قرار دارند.
گلن هانسون؛ استاد فارماکولوژی و سم‌شناسی و نویسنده ارشد این مقاله گفت: “پارکینسون معمولا به‌عنوان یک بیماری عصبی مرتبط با پیری قلمداد می‌شود.” اکنون برای نخستین بار به ارتباط احتمالی میان یکی از بیماری‌های دوران کودکی و درمان آن با بیماری عصبی دوران پیری اشاره می‌شود.
تیم مطالعاتی دکتر هانسون در یک مطالعه بازنگری شده مبتنی بر جمعیت دریافت که احتمال ابتلای افراد دچار اختلال ADHD به بیماری زودرس پارکینسون و بیماری‌های مشابه پارکینسون در مقایسه با افراد فاقد سابقه ADHD در یک سن و جنس بیش از ۲ برابر است. بر اساس برآوردها این خطر در مبتلایانی که از داروهای محرک از جمله متیل فنیدات (ریتالین، کانسرتا، دایترانا، متادات و متیلین)، نمک آمفتامین آمیخته (آدرال) و دگز متیل‌فندید (فوکلین) استفاده می‌کنند حدودا ۶ تا ۸ برابر بیشتر است.
کارن کوتین؛ متخصص داخلی، استادیار دانشکده پزشکی یوتا و نویسنده اصلی مقاله گفت: “چنان‌چه بخواهیم به مرور زمان ۱۰۰۰۰۰ بزرگسال را تحت نظر قرار دهیم؛ در این‌صورت انتظار داریم تا طی مدت ۱ سال ۱ یا ۲ نفر به بیماری پارکینسون پیش از ۵۰ سالگی مبتلا شوند. همچنین اگر بخواهیم ۱۰۰۰۰۰ فرد بالغ را که روش‌های درمان ADHD از قبل برای آن‌ها تجویز شده بود را تحت نظر قرار بدهیم؛ در این‌صورت به‌نظر می‌رسد که این بیماری طی مدت بیش از ۱ سال در ۸ یا ۹ بیمار با سن کمتر از ۵۰ سال رویت شود“.
نویسندگان پژوهش هشدار داده‌اند که ابتلا به اشکال شدید ADHD ریسک بروز بیماری‌های عصبی – حرکتی مانند پارکینسون را افزایش داده و مصرف داروهای محرک احتمالا یکی از دلایل مستقیم این پدیده به‌شمار می‌رود. دستیابی به نتیجه قطعی مستلزم انجام مطالعات بیشتر در آینده است.
دکتر کورتین گفت: “بر اساس شواهد به‌دست آمده مبتلایان به ADHD یا افرادی به شکل شدیدتری از ADHD رنج می‌برند؛ بیش از سایرین در معرض خطر قرار دارند. این وضعیت احتمالا به درمان‌های داروهایی مربوط می‌شود.
ADHD نوعی اختلال مغزی است که با تغییرات انتشار دوپامین در مغز همراه است. این هورمون پاسخ‌های عاطفی انسان را تنظیم می‌کند. بیماری پارکینسون نوعی اختلال پیش‌رونده سیستم عصبی همراه با لرزش، سفتی و کندی حرکتی است. پارکینسون معمولا تا سن ۶۰ سالگی یا بعد از آن بروز پیدا نمی‌کند.
تیم تحقیقاتی از بانک اطلاعات جمعیتی یوتا (UPDB) که شامل سوابق حیاتی و پزشکی بیش از ۱۱ میلیون نفر از افراد ساکن ایالات‌متحده است را مورد استفاده قرار داده و سوابق ۲۰ سال گذشته آن‌ها را بررسی کردند. بیماران واجد شرایط که بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۹۲ متولد شده بودند تا پایان سال ۲۰۱۱ حداقل ۲۰ سال سن داشتند و پس از ۱ ژانویه ۱۹۹۶ ساکن یوتا بوده و هیچ تشخیص قبلی از بیماری پارکینسون و بیماری‌های مشابه پارکینسون نداشتند.
دکتر هانسون و تیم تحقیقاتی وی اطلاعات مربوط به بیماران ADHD را گردآوری کردند. این گروه شامل ۳۱۷۶۹ بیمار بود که از این تعداد برای ۴۹۶۰ نفر از آن‌ها داروی محرک تجویز شده بود ( ۲۷۱۶ نمک آمفتامین دریافت کرده، ۱۹۴۱ نفر متیل فنیدید و ۳۰۳ نفر هر دو دارو را دریافت کرده بودند). جمعیت غیر ADHD شامل ۱۵۸۷۹۰ نفر بود که از نظر جنسیت و سن با گروه مبتلایان به ADHD مطابقت داشتند (نسبت مبتلایان به افراد سالم معادل ۱ به ۵ بود).
علاوه بر این با توجه به تفاوت‌ها در سن و جنسیت افراد، این مطالعه تاثیرات اختلالات روانی و مصرف دخانیات را که می‌توانند نشان‌دهنده استقلال پارکینسون از ADHD باشند را کنترل کرد. بیماران مبتلا به سوء مصرف موادمخدر یا الکل از مطالعه کنار گذاشته شدند. همچنین تیم تحقیقاتی سایر فاکتورهای موثر در ایجاد بیماری پارکینسون از جمله ضربه مغذی، صدمات مغزی و سموم محیطی را نادیده گرفت. به گفته دکتر هانسون نتایج مطالعه بایستی به‌عنوان برداشتی مقدماتی در نظر گرفته شوند.
این پروژه بر اساس تحقیقات گذشته که ارتباط بین سوء مصرف آمفتامین و شروع بیماری پارکینسون را گزاش می‌کنند؛ نوشته شده است. نتایج این تحقیقات توسط سایر گروه‌های تحقیقاتی گزارش شده و موردتائید قرار گرفته است. دکتر هانسون گفت: “من معتقدم که درمان کماکان برای کودکانی که قادر به کنترل علائم ADHD نیستند؛ سودمند خواهد بود. در واقع تاثیرات داروها بایستی به‌صورت موردی بررسی شوند.