پرخوری عصبی نوعی اختلال در غذا خوردن است که با خوردن مقادیر زیاد غذا به دفعات مکرر شناخته می‌شود. در این‌حالت فرد به‌صورت غیرطبیعی مقادیر زیادی غذا را در یک دوره زمانی کوتاه مصرف می‌کند. این اختلال برخلاف سایر اختلالات خوردن از جمله بولیمیای عصبی فاقد اقدامات جبرانی برای کاهش میزان کالری دریافتی خواهد بود.
ریسک فاکتورهای پرخوری عصبی
اگرچه علل دقیق اختلال پرخوری عصبی هنوز شناخته نشده است؛ اما چندین ریسک فاکتور مختلف در افزایش ریسک بروز این شرایط موثر هستند. این عوامل عبارتند از:
- سابقه اختلالات خوردن در میان اعضای خانواده
- سابقه پزشکی ابتلا به اضطراب و افسردگی
- ضعف اعتمادبه‌نفس
- سابقه رژیم‌های غذایی سفت و سخت
- سطوح غیرطبیعی هورمون‌های گرسنگی و سیری
- سطوح غیرطبیعی هورمون‌های انتقال‌دهنده عصبی
- سابقه سوء استفاده جنسی یا عاطفی
- تجربه موقعیت‌های استرس‌زا یا احساسی
در اکثر موارد هنگام بروز علائم بیماری، افراد دچار اختلال پرخوری عصبی دارای چندین مورد از ریسک فاکتورهای فوق هستند.
پرخوری عصبی
سناریوی پرخوری عصبی شامل مصرف مقادیر غیرطبیعی غذا در یک بازه زمانی کوتاه است که طی آن افراد غالبا نسبت به خوراکی‌های مصرفی خود احساس کمبود آگاهی یا ضعف کنترل می‌کنند. به‌عنوان مثال آن‌ها می‌توانند طی مدت ۱ الی ۲ ساعت بین ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کالری غذا بخورند. هر سناریوی پرخوری معمولا موجب شکل‌گیری احساس شرم یا انزجار نسبت به عادات غذایی خواهد شد. در این‌حالت افراد معمولا تلاش می‌کنند تا شواهد را از دوستان و خانواده خود پنهان نمایند. آن‌ها به منظور کاهش کالری دریافتی یا پاکسازی غذاهای اضافی مصرف شده هیچ تلاشی نمی‌کنند؛ در حالی‌که مبتلایان به اختلال بولیمیای عصبی دست به چنین اقداماتی می‌زنند. در عوض مبتلایان به اختلال پرخوری عصبی غالبا به رژیم‌های غذایی سفت و سخت و وسواس شدید نسبت به وزن و شمایل بدن خود روی می‌آورند. این وضعیت می‌تواند موجب تشدید هوس خوردن برخی غذاها و ادامه چرخه پرخوری شود.
علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های اختلال پرخوری عصبی به ۳ دسته کلی شامل رفتاری، احساسی و جسمانی قابل تفکیک هستند.
علائم و نشانه‌های رفتاری به روش‌های موثر بر نحوه تعامل افراد با غذاها اشاره دارند. مبتلایان به اختلال پرخوری عصبی حتی در حالت سیری کامل نیز معمولا مقادیر زیادی موادغذایی را در یک بازه زمانی کوتاه مصرف می‌کنند و قادر به توقف این روند نیستند. آن‌ها غالبا سعی می‌کنند تا عادات غذایی ناسالم خود را از سایرین پنهان نموده و به همین دلیل تنهایی غذا خوردن را ترجیح می‌دهند.
علائم و نشانه‌های عاطفی به تاثیرات غذا خوردن بر افراد اشاره دارند. این حالات احتمالا شامل افسردگی، اضطراب، شرم یا خجالت در رابطه با رفتارهای غذا خوردن و ناامیدی از توانایی کنترل مجدد وزن و عادات غذایی هستند.
علائم جسمانی ارتباط تنگاتنگی با عادات غذایی دارند؛ اما می‌توانند تا حد زیادی میان بیماران متفاوت باشند. برخی بیماران احتمالا دارای وزن طبیعی هستند؛ اما بعضی دیگر دچار اضافه وزن و چاقی بوده و احتمالا شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند. چاقی مشخصا می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف نظیر دیابت تیپ ۲، بیماری‌های قلبی و عروقی، استئوآرتریت و آپنه خواب را افزایش می‌دهد.
تشخیص
بر اساس دستورالعمل‌های تشخیصی و آماری معیارهای تشخیص اختلال پرخوری عصبی شامل موارد زیر است:
تکرار سناریوهای پرخوری عصبی (خوردن مقادیر زیاد غذا در یک بازه زمانی مشخص یا عدم کنترل آن طی یک دوره زمانی) حداقل ۱ نوبت در هفته برای مدت بیش از ۳ ماه که حداقل با ۳ مورد از علائم زیر همراه است:
- افزایش سرعت غذا خوردن
- احساس ناراحتی کامل
- در تنهایی غذا خوردن
- احساس شرم یا تنفر پس از پرخوری
این افراد نسبت به عادات غذا خوردن و پرخوری احساس ناراحتی می‌کنند؛ با این‌حال برای کاهش میزان کالری دریافتی هیچ تلاشی نمی‌کنند؛ پدیده‌ای که یکی از ویژگی‌های کلیدی اختلال بولیمیای عصبی به‌شمار می‌رود.
پشتیبانی و درمان
مبتلایان به اختلال پرخوری عصبی بایستی از پشتیبانی کافی حین فرآیند درمان بهره‌مند شوند. این موضوع به مدیریت سالم‌تر روش‌های تقابلی کمک می‌کند. در این میان دوستان و اعضای خانواده نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. عضویت بیماران در گروه‌های پشتیبانی به آشنایی هرچه بیشتر آن‌ها با روش‌های تقابلی مورد استفاده توسط سایرین کمک می‌کند.
روان‌درمانی در کنار برنامه رژیم غذایی سالم از جمله روش‌های درمانی اصلی برای اختلال پرخوری عصبی به‌شمار می‌روند. به منظور شناسایی علل مربوط به عادات غذایی ناسالم و معرفی مکانیسم‌های تقابلی از انواع مختلف روش‌های درمانی استفاده می‌شود. بدین‌ترتیب در برخی مواقع داروهای ضد افسردگی تجویز می‌شوند؛ اگرچه هنوز مشخص نیست که مزایای مصرف این داروها از عوارض جانبی احتمالی آن‌ها بیشتر باشد.