دانشمندان علوم اعصاب، فعالیت مغز انسانِ در حال مرگ را ثبت کرده و الگوهای امواج مغزی ریتمیک را در نزدیکی زمان مرگ کشف کرده‌اند که مشابه با الگوی امواج مغزی افراد در هنگام خواب دیدن، یادآوریِ حافظه و مراقبه می‌باشد. مطالعه‌ای که در Frontiers منتشر شده است، بینش جدیدی در مورد نقش سازمانی احتمالی مغز در هنگام مرگ به ارمغان می‌آورد و توضیحی برای یادآوری زندگی در تجربیات نزدیک به مرگ را ارائه میکند.
تصور کنید که کل زندگی خود را در عرض چند ثانیه دوباره زندگی می‌کنید. شما خارج از بدن خود هستید و لحظات به یاد ماندنی زندگی خود را با سرعت رعد و برق، تماشا می‌کنید. این فرآیند که به «یادآوری زندگی» معروف است، می‌تواند شبیه به تجربه‌ای نزدیک به مرگ باشد. آنچه در طول این تجربیات و پس از مرگ در مغز شما اتفاق می‌افتد، سؤالاتی است که برای قرن‌ها دانشمندان علوم اعصاب را متحیر کرده است. با این حال، یک مطالعه جدید منتشر شده در Frontiers in Aging Neuroscience بیان میکند که مغز شما احتمالا در طول فرآیند مرگ و حتی پس از آن فعال و هماهنگ باقی می‌ماند و به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که کل این فرآیند پیچیده را تنظیم میکند.
هنگامی که یک بیمار ۸۷ ساله به صرع مبتلا شد، دکتر رائول ویسنته از دانشگاه تارتو، استونی و همکارانش از الکتروانسفالوگرافی مداوم (EEG) برای تشخیص تشنج و درمان بیمار استفاده کردند. در طی این ثبت‌ها، بیمار دچار حمله قلبی شد و از دنیا رفت. این رویداد غیرمنتظره به دانشمندان این فرصت را داد تا برای اولین بار فعالیت مغز انسان در حال مرگ را ثبت کنند.
یافته‌ها «درک ما را از زمان پایان زندگی دقیقاً به چالش می‌کشند».
دکتر اجمل زمار، جراح مغز و اعصابِ دانشگاه لوئیزویل در ایالات متحده در این باره بیان کرد: ما ۹۰۰ ثانیه از فعالیت مغز را در زمان مرگ اندازه گیری کردیم و با تمرکزی ویژه به بررسی آنچه در ۳۰ ثانیه قبل و بعد از توقف ضربان قلب اتفاق می‌افتاد، پرداختیم.
درست قبل و بعد از توقف کار قلب، ما شاهد تغییراتی در یک باند ویژه از نوسانات عصبی، به اصطلاح نوسانات گاما، و همچنین در نوسانات دلتا، تتا، آلفا و بتا بودیم.
نوسانات مغزی (که بیشتر به عنوان امواج مغزی شناخته می شود) الگوهایی از فعالیت ریتمیک مغز هستند که به طور معمول در مغز انسان زنده وجود دارند. انواع مختلف این امواج، از جمله گاما، در عملکردهای شناختی بالا، مانند تمرکز، رویا، مدیتیشن، بازیابی حافظه، پردازش اطلاعات و ادراک آگاهانه نقش دارند، درست مانند موارد مرتبط با فلاش بک حافظه.
زمار می‌گوید: «از طریق ایجاد نوسان‌هایی که در بازیابی حافظه دخیل هستند، مغز ما ممکن است آخرین یادآوری رویدادهای مهم زندگی را درست قبل از مرگ ما انجام دهد، که مشابه گزارش‌های مربوط به تجارب نزدیک به مرگ، می‌باشد.
این یافته‌ها درک ما را از اینکه دقیقاً چه زمانی زندگی به پایان می‌رسد به چالش می‌کشد و سؤالات بعدی مهمی مانند موارد مربوط به زمان اهدای عضو را ایجاد میکند.»
منبع امید
در حالی که این مطالعه اولین مورد از نوع خود است که فعالیت مغز زنده را در طول فرآیند مرگ در انسان اندازه گیری میکند، تغییرات مشابهی در نوسانات گاما قبلا در موش‌هایی که در محیط‌های کنترل شده نگهداری می‌شدند مشاهده شده بود. این به این معنی است که ممکن است، در طول مرگ، مغز یک پاسخ بیولوژیکی را سازماندهی و اجرا کند که می‌تواند در همه‌ی گونه‌ها حفظ شود.
با این حال، این اندازه‌گیری‌ها بر اساس یک مورد بررسی و گزارش شده است و از مغز یک بیمار که دچار آسیب، تشنج و تورم شده است، نشات می‌گیرد که در نهایت تفسیر داده‌ها را پیچیده میکند. با این وجود، زمار قصد دارد موارد بیشتری را بررسی کند و این نتایج را منبع امید می‌داند.
او می‌گوید: “من به عنوان یک جراح مغز و اعصاب، گاهی اوقات با از دست دادن، سر و کار دارم. رساندن خبر مرگ به اعضای خانواده‌ی پریشانِ فرد مورد نظر به طور وصف ناپذیری دشوار است.»
چیزی که از این تحقیق می‌آموزیم این است: اگرچه عزیزان ما چشمانشان را بسته و ما را برای رسیدن به آرامش ترک کرده‌اند، اما مغز آن‌ها ممکن است در حال پخش برخی از بهترین لحظاتی باشد که در زندگی خود تجربه کرده‌اند!
منبع: Frontiers