تاکنون تحقیقات زیادی در زمینه نحوه مقابله با سرطانها انجام شده است. سرطان یکی از شایعترین دلایل مرگ و میر در جهان بهشمار میرود. پیشرفت این بیماری غالبا با ظهور برخی علائم همراه خواهد بود. تشخیص سریعتر علائم احتمالی سرطان به افزایش شانس زنده ماندن فرد بیمار کمک میکند.
انواع مختلف سرطانها با علائم متفاوتی نمایان میشوند. در ادامه به بررسی شایعترین علائم ابتلا به سرطان میپردازیم:
- کاهش وزن
بهدنبال حمله سلولهای سرطانی به بافتهای سالم، بدن احتمالا با کاهش وزن به این وضعیت واکنش نشان میدهد. بر اساس اظهارات انجمن سرطان آمریکا، اکثر افراد پیش از تشخیص سرطان به شکلی ناگهانی حدودا ۱۰ پوند از وزن بدن خود را از دست میدهند. در واقع چنین پدیدهای میتواند نخستین علامت ابتلا به سرطان قلمداد شود.
البته بیماری پرکاری تیروئید نیز میتواند موجب کاهش وزن شود؛ اما در بیماران سرطانی این کاهش وزن به شکلی سریع و ناگهانی روی میدهد. مبتلایان به سرطان مری، لوزالمعده، ریه و معده بیش از سایرین با این مشکل مواجه میشوند.
- تب
تب در واقع پاسخ طبیعی بدن به بیماری و عفونت است. مبتلایان به سرطان معمولا در مراحل پیشرفته بیماری خود دچار تب شدید میشوند. تب بهندرت جزو علائم اولیه سرطان در نظر گرفته میشود؛ اما مبتلایان به انواع مختلف سرطان خون (نظیر لوسمی و لنفوم) معمولا چنین وضعیتی را تجربه میکنند.
- خونریزی
برخی سرطانها موجب بروز خونریزیهای غیرمعمول میشوند. بهعنوان مثال سرطان روده بزرگ احتمالا با دفع مدفوع خونی نمایان میشود؛ در حالیکه وجود خون در ادرار احتمالا نشاندهنده ابتلا به سرطان پروستات یا مثانه است. در صورت مشاهده این علائم یا هرگونه ترشحات خونی غیرمعمول حتما نزد پزشک مراجعه نمایید.
تشخیص سرطان معده از طریق خونریزی کمی دشوار است؛ چرا که خونریزی احتمالا از نوع داخلی بوده و پی بردن به آن نیز بهمراتب دشوارتر است.
- احساس درد و خستگی
خستگی بیدلیل یکی دیگر از علائم ابتلا به سرطان و احتمالا از شایعترین آنها محسوب میشود. خستگی مفرط که علیرغم استراخت کافی از بین نمیرود؛ نشانه وجود یک مشکل اساسی است که سرطان تنها سناریویی از آن بهشمار میرود. به گفته انجمن سرطان آمریکا، خستگی شدید در مبتلایان به سرطان لوسمی بیش از سایرین مشهود است. همچنین خونریزی ناشی از سایر سرطانها نیز میتواند موجب خستگی مفرط شود.
در برخی مواقع، سرطان حالت متاستاز پیدا کرده و موجب بروز درد میشود. بهعنوان مثال مبتلایان به سرطانهای روده بزرگ، پروستات، تخمدان و رکتوم احتمالا احساس کمردرد را تجربه میکنند.
- سرفه مداوم
سرفه بنا بر دلایل مختلف روی میدهد. در واقع سرفه زدن راهکار طبیعی بدن برای خلاص شدن از شر مواد مزاحم و ناخواسته است. بیماریهایی نظیر سرماخوردگی، آلرژی، آنفولانزا یا حتی رطوبت پایین هوا میتوانند موجب بروز سرفه شوند. با اینحال بیماران مبتلا به سرطان ریه علیرغم بهکارگیری روشهای درمانی احتمالا کماکان سرفههای طولانیمدت را تجربه میکنند. تکرر سرفهها آزاردهنده بوده و در صورت پیشرفت بیماری احتمالا همزمان با سرفه شاهد دفع ترشحات خونی خواهیم بود. همچنین سرفه مداوم بعضا بهعنوان یکی از علائم سرطان تیروئید در نظر گرفته میشود.
- تغییرات پوست
تغییرات پوستی غالبا با بیماری سرطان پوست مرتبط هستند. در اینحالت خالها و زگیلها بزرگ شده یا شکل آنها تغییر میکند. همچنین برخی تغییرات پوستی احتمالا نشاندهنده اشکال دیگری از سرطان هستند. بهعنوان مثال ظهور لکههای سفید در دهان میتواند نشاندهنده سرطان دهان باشد. برآمدگی یا برجستگی زیر پوست میتواند نمایانگر تومور مربوط به سرطان سینه باشد. سایر تغییرات پوستی معمول در اثر ابتلا به سرطان عبارتند از:
- افزایش بیش از اندازه رشد مو
- بروز خالها یا لکههای تیره
- زردی چشم یا قرمزی پوست
- تغییرات پوستی ناشی از سرطان پوست شامل زخمهایی است که بهبود پیدا نمیکنند یا زخمهای التیامیافته پس از مدتی مجددا بازمیگردند.
- تغییرات هاضمه
برخی سرطانها میتوانند فرآیند بلع غذا را مختل نمایند. این اختلالات شامل مشکلات بلع، تغییر اشتها یا معده درد پس از خوردن غذا هستند. یک فرد مبتلا به سرطان معده احتمالا علائم چندانی ندارد؛ اما این بیماری میتواند دارای علائمی نظیر سوءهاضمه، تهوع، استفراغ و نفخ باشد. بلع مشکل میتواند ناشی از سرطان گردن و مری باشد.
با اینحال علائم فوق صرفا از سرطان دستگاه گوارش ناشی نمیشوند. سرطان تخمدان نیز میتواند موجب بروز احساس نفخ و پری معده شود. همچنین حالت تهوع و استفراغ میتواند نشاندهنده ابتلای انسان به سرطان مغز باشد.
- تعریق شبانه
تعریق شبانه در مقایسه با عرقریزی معمول یا احساس گرمای بیش از حد متفاوت است. تعریق شبانه میتواند بنا بر دلایلی غیر از سرطان ایجاد شود. بیماران مبتلا به سرطان خون، لنفوم و کبد در مراحل اولیه بیماری خود احتمالا احساس تعریق شبانه را تجربه خواهند کرد.
سرطانهای فاقد علائم هشداردهنده
اگرچه بسیاری از سرطانها دارای علائم هستند؛ اما برخی از آنها مرموزتر و مخفیانهتر عمل میکنند. سرطان لوزالمعده تا پیش از رسیدن به مراحل پیشرفته احتمالا بهصورت خاموش باقی میماند. سابقه خانوادگی و تورم مکرر لوزالمعده، ریسک ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش میدهد. در این موارد پزشک متخصص احتمالا شرکت منظم در جلسات غربالگری سرطان را توصیه خواهد کرد.
سرطان ریه بعضا با علائمی نامحسوس و فراتر از سرفههای عادی نمایان میشود. این بیماری بعضا موجب افزایش سطح کلسیم خون میشود؛ موردی که صرفا از طریق انجام آزمایش خون قابل تشخیص است.
سرطان کلیه به ویژه در مراحل اولیه خود معمولا فاقد علائم قابلتوجه است. این بیماری در مراحل پیشرفتهتر با علائمی نظیر درد در یک سمت پهلو، وجود خون در ادرار یا خستگی مفرط نمایان میشود. با اینحال علائم مذکور غالبا از بیماریهای خوشخیم ناشی میشوند.
چشمانداز
به گفته منابع جهانی در سال ۲۰۱۸ تعداد ۶۰۹۶۴۰ انسان در اثر ابتلا به سرطان جان خود را از دست دادند و نرخ مرگ و میر مردان بیشتر از زنان بوده است. بر اساس پیشبینیها تا سال ۲۰۲۶ بیش از ۲۰ میلیون نفر از بیماری سرطان نجات خواهند یافت. مبتلایان به سرطان بایستی برای سلامت خود ارزش زیادی قائل باشند. شرکت در معاینات سالیانه و تستهای غربالگری از اهمیت ویژهای برخوردار است. مواجهه زودهنگام با علائم سرطان، شانس بهبودی بیمار را به میزان چشمگیری افزایش میدهد.