مطالعات اخیر نشان می‌دهند که مبتلایان به اختلال اضطراب عمومی (GAD) در جنبه‌های مختلف زندگی خود نظیر روابط با اقوام، دوستان و آشنایان دچار مشکل می‌شوند. این افراد احتمالا مستعد بروز اضطراب زناشویی بوده و ریسک طلاق در آن‌ها بیشتر از سایر زوج‌ها است. بعلاوه مشکلات در روابط می‌توانند روند درمان را نیز مختل نمایند. در این‌حالت فرد بیمار حتی به درمان‌های بلندمدت نیز پاسخ مناسبی نشان نخواهد داد. روابط انسان با اعضای خانواده، دوستان و همکاران احتمالا یکی از دغدغه‌های مهم وی به‌شمار می‌رود. با این‌حال افراد مختلف برای مقابله با این نگرانی بعضا از روش‌های نامناسبی استفاده می‌کنند. این وضعیت به تدریج موجب نابودی روابطی می‌شود که حفظ آن‌ها برای فرد بیمار از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
مشکلات رایج در روابط افراد مبتلا به اختلال اضطراب عمومی
به‌طور کلی رایج‌ترین مشکلات مبتلایان به اختلال اضطراب عمومی شامل موارد زیر است:
- برخورداری از روابط محدود
- دشوار بودن همراهی با سایرین به دلیل درگیری شدید در حالات پر اضطراب
- دشوار بودن بیان احساسات
- احساس ترس یا حالت تدافعی در روابط عاشقانه
- خودداری از همکاری و همراهی با دیگران در انجام کارها، رفتن به تعطیلات یا امتحان کردن امور جدید
- عدم خوشحالی و لذت نبردن از همنشینی با دیگران (به دلیل احساس نگرانی همیشگی)
- بی‌تابی هنگام معاشرت با دیگران
- احساس تردید یا عدم اعتماد به نفس
- بررسی بیش از حد و مکرر رفتارهای سایرین و نیاز شدید به جلب مجدد اعتماد آن‌ها
- تحریک‌پذیری شدید یا حساسیت بیش از اندازه نسبت به دیگران
- واکنش مبالغه‌آمیز به موقعیت‌ها و در نتیجه ایجاد احساس ناخوشایند در سایرین
- تمایل به پایان دادن بی‌واهمه به روابط
- احساس وابستگی یا اتکای شدید به دیگران
- احساس ناامنی که موجب بروز حالات ترس و تردید در خصوص نیات دیگران می‌شود
نکاتی جهت غلبه بر مشکلات اختلال اضطراب عمومی در روابط
شخص بیمار با عمل به توصیه‌های زیر می‌تواند از بروز مشکلات در روابط خود با دیگران جلوگیری نماید:
در لحظه زندگی کنید و با گذراندن یک دوره از تمرینات ارتقاء آگاهی ذهنی، پیش از پیدایش افکار اضطراب‌آور به ذهن خود استراحت دهید. هنگامی‌که احساس اضطراب مانع وقت‌گذرانی شما با دوستان یا افراد مورد علاقه‌تان می‌شود؛ کمی به خود سخت گرفته و با شرایط حاکم مقابله کنید. مقابله با احساس اضطراب موجب کاهش تعداد دفعات بروز نگرانی خواهد شد. برای رفع اضطراب بایستی همراه با دیگران به انجام کارهای مفرح بپردازید. معاشرت با دیگران یکی از راهکارهای ساده برای کنترل اضطراب است. به جای ساکت نشستن و غرق شدن در تفکرات نگران‌کننده پیرامون مشکلات خود صحبت کنید. از چشم‌اندازهای دوستان، نزدیکان و سایر اشخاص مهم استفاده کرده و رفتار آن‌ها را از طریق دیدگاهشان درک نمایید. چنان‌چه رفتار شما بر اطرافیانتان تاثیر گذاشته است؛ در این‌صورت آن‌ها را در جریان بیماری خود (اختلال اضطراب عمومی) قرار دهید. پیش از قطع روابط با سایرین، میزان نقش اضطراب در رفتار و تصمیم خود را برآورد نمایید. مهارت‌های ارتباطی خود را از طریق شرکت در دوره‌های مختلف یا مطالعه کتاب‌های خودیاری تقویت کنید.
تاثیرات اختلال اضطراب عمومی و روابط انسان
- تاثیرات GAD بر روابط دوستانه کودکان
در سال ۲۰۱۱ مطالعه رفتارهای ارتباطی کودکان مبتلا به اختلال اضطراب عمومی در سنین ۶ تا ۱۳ ساله نشان داد که این افراد اگرچه دوستان نسبتا محدودی دارند؛ اما تمایل آن‌ها برای بهره‌مندی از بهترین دوستان همانند سایر کودکان است. همچنین از نظر والدین، کودکان دچار اختلال GAD دارای صلاحیت اجتماعی مشابه با سایر همسالان خود هستند. این یافته نشان می‌دهد که اختلال اضطراب عمومی در دوران کودکی لزوما به مشکلات تعامل با دوستان ارتباط ندارد. همچنین مشکلات موجود در روابط میان بزرگسالان مبتلا به اختلال GAD نیز نتیجه استراتژی‌های تقابلی ضعیفی است که به مرور زمان تکامل یافته و احتمالا ماهیتی وارونه پیدا می‌کنند.
- ازدواج در مبتلایان به اختلال اضطراب عمومی
یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۷ به بررسی رابطه اختلال GAD با تمایل فرد بیمار برای ورود به زندگی زناشویی و روابط بلندمدت پرداخت. نتایج این پژوهش نشان داد که تمایل مبتلایان به GAD برای ازدواج کردن مشابه سایر افراد بوده و اختلال اضطراب بر توانایی همسریابی آن‌ها تاثیرگذار نیست؛ اما این بیماران احتمالا بعدها با مشکلات زناشویی مواجه خواهند شد.
یک پژوهش انجام شده در سال ۲۰۱۱ نشان داد که میان اضطراب زنان متاهل و روابط آن‌ها با همسرانشان رابطه معناداری وجود دارد. در واقع زنان بر این عقیده هستند که کیفیت روابط آن‌ها با همسران خود در کاهش یا افزایش سطح اضطراب موثر است.
مبتلایان به اختلال اضطراب عمومی دارای سبک‌های تعاملی مختلفی هستند و برخی از آن‌ها روحیه‌ای درون‌گرا داشته و برخی دیگر دارای روحیه برون‌گرا هستند؛ لذا روش‌های درمانی مورد استفاده برای بیماران دچار اختلال اضطراب عمومی نیز تا حدودی با یکدیگر متفاوت هستند.