اگرچه مردم اهداف متعدد و متنوعی را در ذهن دارند و آنها را دنبال میکنند؛ اما تقریبا تمامی این اهداف در سایه هدفی جامعتر با نام احساس خوشبختی قرار دارند. افرادی که زمان زیادی را به کسب درآمد اختصاص میدهند نیز عموما بهدنبال تحقق همین هدف هستند؛ چرا که معتقدند پول باعث خوشبختی آنها شده یا در برابر عوامل ایجاد نارضایتی از انسان محافظت میکند. چنانچه تمرکز انسان معطوف به پول نباشد اما مشاغل درآمدزا در کانون توجه وی قرار گیرند؛ در اینصورت عموما تصور میشود که مشاغل مذکور موجب شادی انسان خواهند شد. مردم برای دستیابی به روابط ایدهآل، منزلی مطلوب، اندامی زیبا و تائید دیگران تلاش میکنند. تمامی این موارد در واقع تلاشهایی جهت رسیدن به احساس شادی محسوب میشوند. اما انسان بعضا بهدلیل عدم دستیابی به اهداف خود دچار استرس میشود و یا با وجود رسیدن به آنها کماکان احساس شادی نمیکند. در برخی مواقع انسان شدیدا بر روی یک هدف خاص متمرکز میشود؛ هدفی که تمرکز افراطی روی آن، فرد را از پرداختن به سایر امور مفرح در زندگی خود محروم میکند. این وضعیت احتمالا گیجکننده بوده و پرسشی اساسی را در ذهن مطرح خواهد کرد: چگونه میتوان به هدف سعادت رسید؟
در واقع میتوان شادی را به چند روش مختلف پرورش داد. علاوه بر افزودن عناصر مولد خوشبختی به زندگی میتوان بر روی عادات و الگوهای فکری نیز کار کرد. در ادامه به بیان راهنمای گام به گام جهت ارزیابی وضعیت فعلی زندگی میپردازیم. این راهنما به یافتن مسیر احتمالی خوشبختی در زندگی کمک خواهد کرد.
- به زندگی خود نگاه کنید: آیا سبک زندگی فعلی، شما را شاد میکند؟
آندسته از کارشناسان روانشناسی که در زمینه خوشبختی انسانها و عوامل موثر بر آنها مطالعه میکنند؛ موفق به شناسایی چند زمینه کلیدی پیرامون احساس خوشبختی شخصی شدهاند. عدم رضایت در یک یا چند حوزه زندگی موجب نارضایتی شخصی مطلق نخواهد شد. در مقابل رضایتمندی در چندین حوزه نیز موجب شکلگیری احساس رضایت مطلق نمیشود. با اینحال میان این مفاهیم نوعی همبستگی وجود دارد.
دسترسی به مادیات، دوستان، سلامتی و رفاه زندگی به پیدایش حس شادی عمومی کمک میکنند. اما سبک زندگی تنها بخشی از معادلات خوشبختی بهشمار میرود. نگرش انسان به زندگی و اتفاقات روزمره نیز در تقویت شادی و حس رضایت تاثیر بسزایی دارد.
- نگرش خود را بررسی نمایید: آیا افکارتان شما را خوشحال میکند؟
سبک زندگی در احساس شادی شخصی تاثیر قابلتوجهی دارد؛ اما بخش عمدهای از معادله خوشبختی در گرو نگرش فرد نسبت به زندگی است. تقریبا بر هیچکس پوشیده نیست که اشخاص خوشبین بیش از سایرین احساس خوشبختی میکنند. خوشبینی پدیدهای فراتر از شادی چهره یا توجه به جنبه مثبت رویدادها است. برخی ویژگیهای شخصیتی افراد خوشبین موجب سلامتی و موفقیت بیشتر آنها و افزایش سطح رضایت از زندگی خواهند شد.
پرورش ذهنیت مثبت بهمعنای تقویت احساس سعادتمندی و خوشحالی در زندگی است. افراد خوشحال در کنار خوشبینی بر این باورند که سرنوشت آنها کاملا در اختیار خودشان است و این اشخاص قربانی شرایط محیط پیرامون خود نمیشوند. هنگامیکه شرایط استرسزای زندگی خود را در عوض تهدید نوعی چالش قلمداد کنید؛ در اینصورت امکان مقابله بهتر با مشکلات و یافتن راهحلهای موثرتر برای شما فراهم خواهد شد.
- برای شادی اهدافی مناسب را تعیین نمایید
بسیاری از افراد اهدافی را دنبال میکنند و انتظار دارند که دستیابی به این اهداف مایه خوشحالی آنها شود. اما نتیجه نهایی همواره خوشحالکننده نیست. برخی افراد با صرف کلیه اختیارات و به بهای زندگی شخصی تلاش میکنند تا از دلایل خوشحال نبودن خود مطلع شوند. بسیاری از افراد با وجود برخورداری از منازل لوکس، اتومبیلهای گرانقیمت و لباسهای شیک کماکان احساس رضایت کمتری نسبت به افراد عادی دارند. با اینحال چگونه میتوان دریافت که کدام اهداف موجب احساس رضایت شخصی شده و کدامیک به چنین نتیجهای منتهی نخواهند شد.
در شکلگیری حس خوشبختی شخصی عوامل متعددی دخیل هستند. یافتن سبک زندگی متعادل به گونهای که علاوه بر موفقیت شغلی و امنیت مالی، بهرهمندی انسان از حمایتهای اجتماعی، پیشرفت شخصی و سلامت جسمانی را بههمراه داشته باشد؛ بیش از یک سبک زندگی ساده موجب خوشبختی فرد خواهد شد.
همانطور که اهداف خود را تعیین میکنید؛ تمامی حوزههای زندگی که برایتان حائز اهمیت هستند را بهخاطر بسپارید. در خصوص شمای زندگی موردنظر خود توصیف مفصلی را تهیه نمایید. برای نمایش اهداف زندگی خود از نمودار استفاده کرده و اهداف مقاطع مختلف زندگی را در بخشهای مجزایی از نمودار قرار دهید. همچنین پس از تعیین اهداف، هر ماهه میتوانید عادات سالم برای حوزههای متفاوت زندگی را یادداشت نمایید. از تعیین فعالیتهای بیش از حد در زندگی روزمره خودداری کنید.
- با روشی هوشمندانه روی اهداف خود کار کنید
برخی افراد با تعریف اهداف جدید در راستای زندگی بهتر از همان ابتدا دست به زیادهخواهی زده و موجب ناکام ماندن اهداف میشوند. بهعنوان مثال بسیاری از مردم با تکیه بر قوه اراده خود انتظار دارند تا عادات خود را بلافاصله تغییر دهند. بدینترتیب تمامی لغزشها بهعنوان ناکامی تفسیر شده و در دست کشیدن از هدف و تداعی احساس شکست نقش بسزایی دارند.
چنانچه بهدنبال ایجاد تغییرات مثبت در زندگی هستید؛ در اینصورت بایستی خود را در مسیر موفقیت قرار دهید. ابتدا اهداف کوچک و قابل دستیابی را تعریف کنید. با گامهایی کوچک خود را در مسیر تطابق با یک عادت جدید قرار دهید. بدینترتیب در هر گام احساس موفقیت بیشتری داشته و کمتر مایوس خواهید شد. در ادامه با توجه به پیشرفتها به خود پاداش بدهید. با دستیابی به هر هدف کوچک خود را تشویق نمایید. از حمایت اجتماعی غافل نشوید. اهداف موردنظر و موفقیتهای خود را با حامیان خود در زندگی در میان بگذارید. این پدیده به شما قدرت بخشیده و مانع دلسردی خواهد شد.