آلوئه‌ورا گیاهی مشهور است که به‌طور گسترده در داروهای جایگزین برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.
آلوئه‌ورا چیست؟
آلوئه‌ورا یا آلوئه باربادنسیس یک گیاه آبدار با خواص درمانی متعدد است. این گیاه به‌عنوان داروی جایگزین برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. آلوئه‌ورا گیاهی شبیه کاکتوس است که در آب و هوای گرم و خشک رشد می‌کند. ژل آلوئه که قسمت اصلی گیاه است برای مصارف آرایشی و دارویی کاربرد دارد.
سابقه استفاده از آلوئه‌ورا به حدودا ۶۰۰۰ سال پیش در نزدیکی کشور مصر بازمی‌گردد. در مراسم تشییع فرعون آلوئه‌ورا که به‌عنوان “گیاه جاودانگی” لقب گرفته بود به عنوان هدیه به شرکت‌کنندگان در مراسم اهدا شد. گذشته از مصر سایر کشورها از جمله یونان، هندوستان، مکزیک، چین و ژاپن نیز به‌دلیل خواص متعدد آلوئه‌ورا از این گیاه استفاده می‌کردند. آلوئه‌ورا حاوی ذرات فعالی است که فواید گیاه برای سلامتی را فراهم می‌کنند. در برگ‌های آلوئه‌ورا حداقل ۱۶۰ ماده کلیدی وجود دارد. به گفته برخی کارشناسان برگ‌های این گیاه حاوی حداقل ۳۰۰ تا ۴۰۰ مولفه حیاتی هستند. به‌عنوان مثال آلوئه‌ورا حاوی ویتامین‌های C، E، A و B بوده و از خواص آنتی‌اکسیدانی برخوردار است. این ترکیبات به پیشگیری از استرس اکسیداتیو و محافظت از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. همچنین آلوئه‌ورا حاوی مونوساکاریدها، پلی‌ساکاریدها، هورمن‌ها، آنزیم‌ها و ترکیبات گیاهی ثانویه است.
فواید آلوئه‌ورا برای سلامتی
آلوئه‌ورا به‌دلیل داشتن فواید مختلف برای سلامتی از جمله بهبود زخم‌ها مشهور است. آلوئه‌ورا بیشتر به عنوان ماده موضعی استفاده میشود که به معنای مالیدن عصاره آن بر روی پوست است. اکنون سال‌هاست که از این گیاه برای درمان سوختگی و زخم استفاده میشود. در واقع آلوئه‌ورا یک داروی موثر برای کاهش مدت زمان بهبود سوختگی است.
اما آلوئه‌ورا چگونه فرآیند بهبود زخم‌ها را تسریع می‌کند؟ آلوئه‌ورا حاوی گلوکومانان، پلی‌ساکارید، جیبرلین و هورمون رشد بوده و از طریق تعامل با گیرنده‌های فاکتور رشد موجود در فیبروبلاست کار می‌کند. در نتیجه تکثیر فیبروبلاست باعث افزایش سنتز کلاژن شده و این پدیده به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک خواهد کرد.
- محافظت از پوست
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که آلوئه‌ورا دارای تاثیرات حفاظتی روی پوست است. آلوئه‌ورا از پوست در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد و تشعشعات مضر محافظت می‌کند. مکانسیم دقیق عملکرد آن مشخص نیست؛ اما با مالیدن عصاره آلوئه‌ورا روی سطح پوست یک پروتئین آنتی‌اکسیدانی قوی با نام متالوتوئین تولید میشود. این ماده رادیکال‌های هیدروکسیل را از بین می‌برد.
- تسکین جای نیش حشرات
آلوئه‌ورا به‌دلیل ترکیبات منحصربه‌فرد خود از بروز التهابات جلوگیری می‌کند؛ لذا از عصاره آن برای تسکین درد ناشی از گزیدگی حشرات استفاده میشود. همچنین هنگامی‌که عصاره آلوئه‌ورا بر روی پوست مالیده میشود؛ این ماده به‌عنوان یک داروی ضد خارش عمل نموده و باعث کاهش یا جلوگیری از خارش خواهد شد.
- خاصیت ضد التهابی
آلوئه‌ورا یک ضد التهاب موثر به‌شمار می‌رود. عصاره این گیاه با مهار نمودن مسیر سیکلوکسیژناز میزان تولید پروستاگلاندین E2 از اسید آراشیدونیک را کاهش می‌دهد. علاوه بر این از آنجا که التهاب معمولا در اثر آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال‌های آزاد ایجاد میشود؛ لذا آلوئه‌ورا به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان با رادیکال‌های آزاد نیز مبارزه می‌کند.
- کمک به هضم غذا
کمک به هضم غذا یکی از محبوب‌ترین فواید آلوئه‌ورا برای سلامتی است. مصرف شربت آلوئه‌ورا باعث بهبود هضم و زخم‌های معده، تعدیل اسیدیته و درمان بیماری رفلاکس معده میشود.
- ملین
آلوئه‌ورا یک ملین طبیعی محسوب میشود. آنتراکوئینون‌های موجود در لاتکس به افزایش میزان آب درون روده و ترشح مخاط موکوسی در آن کمک می‌کند. بعلاوه این ترکیبات موجب تقویت پریستالسیس روده شده و از یبوست جلوگیری می‌کنند.
خطرات آلوئه‌ورا برای سلامتی
آلوئه‌ورا علیرغم بهره‌مندی از فواید فراوان برای سلامتی احتمالا دارای مخاطراتی نیز خواهد بود. این خطرات عبارتند از:
- حساسیت پوستی
بعضی از افراد ممکن است نسبت به برخی مواد موجود در آلوئه‌ورا حساس باشند. همچنین استفاده طولانی‌مدت از ژل آلوئه‌ورا می‌تواند باعث حساسیت‌های پوستی مانند التهاب و کهیر شود.
- اسهال
برخی افرادی که از آلوئه‌ورا به‌عنوان ملین یا تسهیل‌کننده هضم غذا استفاده کرده‌اند؛ احتمالا دچار ناراحتی معده و اسهال می‌شوند. اسهال در صورت عدم درمان موجب کم‌آبی و برهم خوردن تعادل الکترولیتی در بدن شده و می‌تواند خطرناک باشد.
- افت قند خون
آلوئه‌ورا می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند. اما افراد مبتلا به دیابت که برای کاهش قند خون خود از داروهای خاصی استفاده می‌کنند؛ بایستی در مصرف آلوئه‌ورا احتیاط کنند تا از کاهش بیش از اندازه و خطرناک قند خون جلوگیری شود.
آلوئه‌ورا برای سلامتی انسان فواید فراوانی دارد؛ اما این گیاه در کنار خواص شگفت‌انگیز خود برای سلامتی احتمالا دارای مخاطراتی است که مردم بایستی نسبت به آن‌ها آگاه باشند.