محققان معتقدند که زنان مبتلا به دیابت تیپ ۱ بیش از سایرین در معرض خطر تولد نوزادان اوتیسمی قرار دارند. دانشمندان در خصوص علت این فرضیه مطمئن نیستند؛ اما سطح گلوکز خون احتمالا یکی از عوامل تاثیرگذار بهشمار خواهد رفت.
کودکانی که مادران آنها به دیابت تیپ ۱ مبتلا هستند؛ بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به اوتیسم قرار دارند. یافتههای یک پژوهش جدید و معتبر در ایالاتمتحده به این واقعیت اشاره دارد. محققان دریافتند زنانی که در دوران بارداری به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند؛ بیش از مادران مبتلا به دیابت تیپ ۲ یا دیابت بارداری در معرض خطر تولد نوزادان مبتلا به اوتیسم قرار دارند. به گفته آنی شیانگ؛ پزشک متخصص و نویسنده تحقیق “نتایج پژوهش اخیر چندان مایه تعجب نبود؛ زیرا بهطور کلی دیابت تیپ ۱ شدیدتر از دیابت تیپ ۲ و دیابت حاملگی در نظر گرفته میشود. بسیاری از عوامل میتوانند در ابتلای جنین به اوتیسم تأثیرگذار باشند و دیابت در دوران بارداری احتمالا یکی از این عوامل متعدد بهشمار میرود.”
دکتر شیانگ و همکاران وی به گردآوری اطلاعات ۴۱۹۴۲۵ کودکی پرداختند که طی سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۲ در هفتههای ۲۸ تا ۴۴ بارداری متولد شده بودند. این کودکان از بدو تولد تا زمان تشخیص بالینی ابتلا به اختلال طیفی اوتیسم، آخرین تاریخ بستری شدن در بیمارستان یا مرگ به هر علتی تحتنظر قرار گرفتند. بهطور کلی ۶۲۱ کودک مورد مطالعه دچار دیابت تیپ ۱ شده و ۹۴۵۳ نفر دیگر نیز به دیابت تیپ ۲ مبتلا شدند. علاوه بر این ریسک دیابت حاملگی در ۱۱۹۲۲ نفر از کودکان پیش از هفته ۲۶ بارداری تشخیص داده شد. این موضوع در ۲۴۵۰۵ نفر دیگر از کودکان پس از هفته ۲۶ بارداری تشخیص داده شد.
نهایتا مشخص شد که قرار گرفتن مادر در معرض دیابت بارداری و دیابت تیپهای ۱ و ۲ برای مدت ۲۶ هفته با افزایش خطر ابتلای نوزاد به اختلال طیفی اوتیسم مرتبط است. از میان کودکان مورد مطالعه ابتلای ۵۸۲۷ نفر از آنها به اختلال طیفی اوتیسم در سنین حدود ۶ سالگی تشخیص داده شد. کودکانی که مادران آنها به دیابت تیپ ۱ مبتلا بودند؛ بیش از سایرین در معرض ریسک ابتلا به اوتیسم قرار داشتند. این تحقیق به دلیل وجود چنین رابطهای میان دیابت مادر و ریسک تولد نوزادان اوتیسمی پی نبرد. به گفته دکتر شیانگ روشن شدن واقعیت مستلزم انجام تحقیقات بیشتر است؛ اگرچه سطح گلوکز خون احتمالا در این زمینه موثر خواهد بود. به هرحال کنترل میزان قند خون در دوران بارداری همواره حائز اهمیت است.
خطر بالای دیابت تیپ ۱
مطالعات قبلی نشان داده که ریسک تولد نوزادان دچار اوتیسم در مادران مبتلا به دیابت تیپ ۲ و دیابت بارداری بهمراتب بیشتر است. با اینحال تحقیق اخیر برای نخستین بار خطر بالای دیابت تیپ ۱ را کشف کرد.
دکتر مری لوکن؛ استاد دانشکده پزشکی هاروارد میگوید: “نقش دیابت تیپ ۱ در افزایش خطر ابتلای جنین به اوتیسم چندان مایه تعجب نیست؛ زیرا جنین طی مرحله دوم بارداری تحت تاثیر گلوکز خون مادر و بیماریهای دیابت تیپ ۲ و دیابت بارداری قرار میگیرد. اما تشخیص بالاترین میزان خطر در دیابت تیپ ۱ موضوعی جالبتوجه بهنظر میرسد. محتملترین توضیح قابل ارائه این است که اثرات دیابت مادر بر جنین احتمالا تنها به مراحل پایانی رشد جنین محدود نخواهد بود. دیابت بارداری تقریباً در اواسط دوران بارداری شروع میشود. بنابراین در این زمان مغز جنین تشکیل شده؛ اما در حال بلوغ است. این واقعیت که دیابت حاملگی خطر ابتلای جنین به اوتیسم را افزایش میدهد؛ نشاندهنده آن است که افزایش سطح گلوکز خون در مادران دیابتی این ریسک را تشدید خواهد کرد.”
به عقیده دکتر لوکن افزایش خطر تولد نوزادان اوتیسمی در مادران مبتلا به دیابت تیپ ۱ احتمالا از نوسانات سطح گلوکز خون آنها ناشی میشود. ریسک بالاتر تولد نوزادان مبتلا به اوتیسم در مادران دچار دیابت تیپ ۱ احتمالا نشاندهنده آن است که کیفیت کنترل بیماری در مبتلایان به دیابت تیپ ۱ نسبت به دیابت حاملگی یا دیابت نوع ۲ حتی میتواند ضعیفتر باشد. همچنین این احتمال نیز وجود دارد که برخی فرآیندها در نیمه نخست بارداری بر رشد مغز جنین تأثیر گذاشته و موجب ابتلای نوزاد به اوتیسم میشوند.
دیابت و اوتیسم
در سالیان اخیر ارتباط میان اوتیسم و دیابت مورد توجه قرار گرفته است.
دکتر ایروا هرتز؛ استاد اپیدمیولوژی و بهداشت محیط در دانشگاه کالیفرنیا میگوید: “شواهد موجود پیرامون عوارض دیابت بسیار محکم هستند و میزان خطر به حدی است که پزشکان بایستی در خصوص شرایط تهدیدکننده سلامت نوزادان به مادران دیابتی هشدار داده و ضرورت کنترل موثر سطح گلوکز خون را به آنها یادآوری کنند. لذا زنان مبتلا به دیابت برای اطمینان از تناسب گلوکز خون قبل و حین بارداری بایستی گامهای مناسبی بردارند.”
وی به زنان توصیه میکند تا پیش از اقدام به بارداری برای خود برنامه مدونی را تنظیم نموده و از مکمل اسیدفولیک استفاده کنند. همچنین این افراد بایستی قند خون خود را در محدوده مجاز کنترل نمایند. با اینحال مادران نبایستی بیش از اندازه نگران باشند.