مطالعات نشان میدهند که زنان مبتلا به برخی بیماریهای التهابی خاص مانند آرتریت روماتوئید و بیماری سلیاک بیش از سایرین در معرض خطر زایمان کودکان مبتلا به اوتیسم قرار دارند. این التهابات مغز افراد اوتیسمی در دوران پس از تولد را تحت تأثیر قرار میدهد.
اوتیسم و سندرمهای مرتبط با آن اختلالات طیفی اوتیسم (ASD) نامیده میشوند. این اختلالات دارای مجموعهای پیچیده از علائم شامل حساسیت حسی، اضطراب اجتماعی، مشکلات ارتباطی و رفتارهای تکراری معمول هستند. افراد مبتلا به ASD احتمالا دارای عملکرد بسیار بالایی بوده یا دچار معلولیت شدید هستند. تعداد کیسهای ASD تشخیص داده شده در حال افزایش است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالاتمتحده اعلام کرده که از هر ۶۸ کودک آمریکایی ۱ نفر به اوتیسم مبتلا است. در سال ۲۰۰۲ این تعداد معادل ۱ نفر از هر ۱۵۰ نفر بود.
علل ASD کاملاً مشخص نیست و احتمالاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی را شامل میشود. برخی تحقیقات اخیر نشان میدهند که ASD احتمالا در نتیجه بینظمی در ساختار نئوکورتکس مغز ناشی میشود. این بافت تغییریافته فقط زمانی تشکیل میشود که مغز نوزاد در رحم در حال رشد است.
التهاب چیست؟
التهاب یکی از روشهای بدن برای مبارزه با حملات محسوب میشود.
در حالت ایدهآل هنگامی که یک ماده “خارجی” نظیر سم، باکتری یا ویروس وارد بدن میشود؛ میزان تولید مواد شیمیایی التهابی برای مبارزه با عامل مهاجم افزایش پیدا میکند. با اتمام این فرآیند روند معکوس ضد التهابی آغاز شده و بدن دوباره آرامش خواهد یافت. در برخی افراد این روند بهراحتی پیش نمیرود. این افراد احتمالا در یک حالت التهابی مداوم درگیر شده و چنین وضعیتی موجب افزایش تولید مواد شیمیایی مانند سیتوکین در بدن میشود. با گذشت زمان این مواد شیمیایی التهابی میتوانند به بدن آسیب برسانند.
در سالیان اخیر تشخیص بیماریهای التهابی نظیر اوتیسم در کشورهای پیشرفته جهش یافته است. علل ایجاد این پاسخ ایمنی خارج از کنترل در بدن هنوز مشخص نیست. اما برخی نظریهها این موضوع را به تماس افراد با باکتریهای مختلف نسبت میدهند. نظریههای دیگر به نقش قرارگیری انسان در معرض مواد شیمیایی خاص نظیر فلزات سنگین یا پلاستیکها اشاره دارند. برخی کارشناسان رژیم غذایی مدرن حاوی غذاهای فرآوری شده را مقصر میدانند. بسیاری از این عوامل بهعنوان محرک احتمالی اوتیسم مورد بررسی قرار گرفتهاند.
التهاب و منشاء اوتیسم
اوتیسم به احتمال زیاد طی فرآیند تشکیل مغز در رحم آغاز میشود. منابع معتبر نشان میدهند که التهابات بدن مادر در زمان تشکیل غشاء مغز جنین احتمالا به سلامت آن آسیب میرساند. یک پژوهش در سال ۲۰۱۴ به بررسی وضعیت ۱.۲ میلیون مادر باردار در فنلاند پرداخت. محققان سطح پروتئین واکنشپذیر CRP در زنان را اندازهگیری کردند. آنها دریافتند که خطر ابتلا به اوتیسم در نوزادان زنانی که دارای بیشترین میزان CRP هستند؛ ۴۳ درصد بیشتر از زنانی با کمترین سطح CRP است.
مطالعات دیگر نشان میدهند مادرانی که دارای برخی شرایط پیشالتهابی هستند؛ بیش از سایرین در معرض تولد فرزند اوتیسمی قرار دارند. این شرایط التهابی شامل آرتریت روماتوئید، آسم، سلیاک، دیابت و چاقی است. در بدن زنان مبتلا به بیماریهای خود ایمنی احتمالا مقادیر زیادی آنتیبادی آسیبرسان به مغز ترشح میشود که میتواند به بافت مغز جنین حمله کند. زنانی که در دوران بارداری دچار عفونت شدهاند نیز احتمالا در معرض افزایش خطر تولد فرزندان اوتیسمی قرار دارند.
این مطالعات نشان میدهند که اندازهگیری التهاب در زنان باردار احتمالا به شناسایی کودکانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به ASD هستند کمک کرده و در مداخله زودهنگام جهت درمان بیماری موثر است.
التهاب در مبتلایان به اوتیسم
حالات التهابی در مغز مبتلایان به اوتیسم حتی پس از تولد نیز برای مدت زمانی طولانی تداوم خواهند داشت. مطالعات بافت مغز در مبتلایان به اختلال طیفی اوتیسم از وجود التهاب گسترده و مکرر در این قسمت حکایت دارند. مطالعات اخیر نشان میدهند که ابتلای انسان به بیماریهای خود ایمنی احتمالا موجب تولید مقادیر بیشتری سیتوکین در مغز وی خواهد شد. همچنین میزان سیتوکینهای التهابی موجود در مایع نخاعی و خون در مبتلایان به ASD نسبت به افراد عادی بیشتر است.
سیستم ایمنی بیش از حد فعال به حالات استرسی شدیدا پاسخ داده و میزان پیامرسانهای شیمیایی در مغز را به شدت افزایش میدهد. به گفته محققان دانشگاه تافتز میزان بالای هورمونهای ترشح شده در مبتلایان به ASD سلولهای خاصی از مغز تحتعنوان ماست و میکروگلیا را فعال میکند. این سلولها معمولا با عفونت مقابله کرده و فعال شدن آنها موجب بروز التهابات موضعی میشود. این التهاب با گذشت زمان میتواند به سلولهای اطراف آسیب برساند.
حدودا یکسوم مبتلایان به اوتیسم از اختلالات تشنج نیز رنج میبرند. میزان تشنج در افراد مبتلا به اوتیسم ۱۰ برابر بیشتر از افراد عادی است. برخی محققان معتقدند که تشنج در افراد اوتیسمی احتمالا از التهابات مغزی ناشی میشود. البته اثبات صحت این فرضیه مستلزم انجام مطالعات بیشتر و جامعتر است. درمان این التهاب احتمالا به کنترل بهتر تشنج کمک میکند.
تاثیرات طولانیمدت التهاب شدید در مبتلایان به اوتیسم چندان روشن نیست. مطالعات انجام شده بر روی مدلهای حیوانی مبتلا به اوتیسم نشان میدهند که بروز التهابات در دوران رشد آنها باعث ایجاد تغییرات شناختی و رفتاری میشود.
مطالعه بیشتر پیرامون ارتباط میان التهاب و اوتیسم احتمالا به شناسایی نوزادان در معرض خطر کمک خواهد کرد. همچنین این پدیده در درک روشهای کاهش التهاب مغزی در مبتلایان به اوتیسم و در نتیجه کاهش شدت علائم این اختلال موثر است. درک تأثیر التهاب بر اوتیسم احتمالا موجب کشف روشهای درمانی جدید شده و زمینه ارتقاء کیفیت زندگی مبتلایان به اوتیسم را فراهم میکند.